Stanisław Narajewski

Stanisław Narajewski

Profesor Uniwersytetu Lwowskiego
Data i miejsce urodzenia	17 stycznia 1860 Kurowice
Data i miejsce śmierci	23 lutego 1943 Lwów
Miejsce pochówku	Cmentarz Łyczakowski we Lwowie
Rektor Uniwersytetu Lwowskiego
Okres sprawowania	1922–1923
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	22 lipca 1888

Grobowiec Narajewskich na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie

Stanisław Narajewski (ur. 17 stycznia 1860 w Kurowicach, zm. 23 lutego 1943 we Lwowie) – polski prezbiter katolicki, etyk, teolog, profesor i rektor Uniwersytetu Lwowskiego, encyklopedysta.

Życiorys

Był synem Jana i Aleksandry z Karasińskich. W latach 1872–1879 uczęszczał do C. K. Gimnazjum w Brzeżanach, następnie podjął studia na Uniwersytecie Lwowskim – w latach 1879–1883 z prawa, 1884–1888 z teologii. 22 lipca 1888 przyjął święcenia kapłańskie. Studia teologiczne kontynuował w latach 1889–1892 na Uniwersytecie w Innsbrucku i uwieńczył je dyplomem doktorskim z zakresu teologii. Po powrocie do Lwowa pełnił w miejscowym seminarium funkcję prefekta kleryków, był również nauczycielem religii w żeńskiej Szkole Ludowej Miejskiej św. Antoniego (1892–1897). Ponadto podjął wykłady z katechetyki i metodologii naukowej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Lwowskiego (1892–1897), a w 1895–1919 prowadził wykłady z "kwestii socjalnej" (socjologia). W 1894 habilitował się z teologii moralnej (rozprawa pt. De iurisdictione et eius reservatione dissertatio) i przez trzy lata był adiunktem, od 1897 zastępcą profesora, od 1899 profesorem nadzwyczajnym, wreszcie od 1902 profesorem zwyczajnym teologii moralnej. Wykłady z teologii moralnej oparte były głównie na podręczniku Hieronymusa Noldina Summa theologiae moralis. Po 1920 prowadził również wykłady z prawa kanonicznego i historii Kościoła .

Był trzykrotnie był dziekanem Wydziału Teologicznego (1903/1904, 1904/1905, 1911/1912). W roku akademickim 1922/1923 pełnił funkcję rektora Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, rok później – prorektora. Przeszedł na emeryturę w roku akademickim 1932/1933. 15 grudnia 1936 otrzymał tytuł profesora honorowego Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie.

Poza uczelnią wykonywał obowiązki w kurii metropolitalnej, gdzie był obrońcą węzła małżeńskiego, referentem konsystorza, egzaminatorem prosynodalnym i cenzorem ksiąg. Nosił godność kanonika honorowego kapituły lwowskiej. Zmarł 23 lutego 1943 w wieku 83 lat i został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie (kwatera 12-117).

Twórczość

Był redaktorem i wydawcą miesięcznika „Adoracja” oraz encyklopedystą i edytorem Encyklopedii zbiór wiadomości z wszystkich gałęzi wiedzy – polskiej encyklopedii wydanej w latach 1898–1907 przez społeczną organizację edukacyjną Macierz Polska, która działała w Galicji w okresie zaboru austriackiego. Opisał w niej zagadnienia z zakresu historii religii i kościoła .

W swych pracach filozoficznych podejmował zagadnienia z teologii moralnej: problem zła i dobra moralnego, altruizmu i egoizmu, prawa natury. Bronił chrześcijańskiej antropologii, zgodnie z którą człowiek jest osobą wyposażoną w nieśmiertelną duszę, wolną wolę. Krytykował determinizm biologiczny, relatywizm moralny oraz ewolucjonizm w religioznawstwie .

Dzieła

• Katechetyka w teorii i praktyce, 1894.
• Moralność chrześcijańska a etyka najnowsza, 1901.
• Katechetyka w teorii i praktyce. Podręcznik dla katechetów w szkołach pospolitych ludowych, 1902.
• Lex dubia non obligat, „Przegląd Teologiczny”, 5, 1924.
• O aktach moralnie dobrych, „Przegląd Teologiczny”, 7, 1926.
• Odczyty z zakresu etyki ogólnej (Główne podstawy etyki), Lwów, 1929.
• Akty moralnie dobre, „Przegląd Teologiczny”, 10, 1929.

Bibliografia

• Stanisław Łoza: Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania, Warszawa 1939 (tu miejsce urodzenia: Wyżniany k. Przemyśla).
• Ludwik Grzebień: Stanisław Narajewski, [w:] Słownik polskich teologów katolickich, tom VI: 1918–1981, K–P (pod redakcją Ludwika Grzebienia), Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1983.
• Ludwik Finkel: Encyklopedya zbiór wiadomości z wszystkich gałęzi wiedzy, t. I. Lwów: Macierz Polska, Nakładem Wydawnictwa Macierzy Polskiej, druk. E. Winiarza, 1898, s. III–IX.
• RyszardR. Polak RyszardR., Narajewski Stanisław, [w:] AndrzejA. Maryniarczyk (red.), Encyklopedia filozofii polskiej, t. 2, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2011, s. 211–212 .

Linki zewnętrzne

• Dzieła Stanisława Narajewskiego w bibliotece Polona