Snapphanar
Snapphanar – obelżywa nazwa (synonim słowa rozbójnik, bandyta), używana w XVII wieku przez władze szwedzkie na określenie wolnych chłopów oraz różnego rodzaju ludzi luźnych, uczestników powstania antyszwedzkiego w byłych prowincjach duńskich Skania, Halland[1] i Blekinge, które po traktacie w Roskilde (1658) na stałe przeszły we władanie Szwecji.
Niezadowoleni z nowej sytuacji mieszkańcy utraconych przez Danię prowincji czynnie wspierali stronę duńską w toczonych w 2 połowie XVII wieku wojnach duńsko-szwedzkich, przede wszystkim podczas wojny skańskiej 1675-1679, prowadząc działania partyzanckie na tyłach wojsk szwedzkich. Oddziały te same nazywały się „wolnymi strzelcami” (friskyttar) i często były dowodzone przez oficerów duńskich, ściśle współdziałających z regularną armią duńską. Obok nich istniały jednak także zwykłe bandy zbójeckie, trudniące się jedynie rozbojem. Szczególnie silny ruch partyzancki wystąpił w lasach Göinge, na pograniczu Skanii i Smalandii[2].
Z czasem strona szwedzka, stosując brutalne metody, stłumiła definitywnie powstanie, po którym nastąpił proces tzw. „szwedyzacji” niedawno przyłączonych do Szwecji prowincji. Podczas kolejnej inwazji duńskiej na Skanię w latach 1709–1710 (III wojna północna) nie doszło już do żadnego powstania antyszwedzkiego[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Halland przeszedł we władanie Szwecji jako zastaw na 30 lat już w 1645 na mocy traktatu w Brömsebro.
- ↑ Snapphanekriget 1675-1679. [dostęp 2012-10-24]. (szw.).
- ↑ Ingvar Andersson: Dzieje Szwecji. Warszawa: PWN, 1967, s. 170–172.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stefan Persson: Snapphanar. [dostęp 2013-02-26]. (szw.).