Przejdź do zawartości

Skarzyńscy herbu Bończa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Herby Skarzyńskich
Herb Bończa
Herb Bończa III, należąca do jednej z linii Skarzyńskich
Baronowski herb Skarzyński, należący do odnogi średniej Skarzyńskich

Skarzyńscy herbu Bończa, znani również jako Skarżyńscypolski ród szlachecki wywodzący się z Mazowsza[1], występujący również na Podlasiu oraz w Wielkopolsce[2].

Rodzina ta wydała polskiej historii jednego senatora[3].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Skarzyńscy są rodziną mazowiecką wywodzącą się ze Skarzyna (zlokalizowanego w dawnej ziemi łomżyńskiej)[4].

Pierwsza zapiska z nimi związana pochodzi z 1436 roku w Wiźnie[2].

Polski heraldyk, Bartosz Paprocki, w swoim herbarzu zawiera informację, że ze Skarzyńskich pochodził niejaki Łukasz – kanonik poznański, a także jego brat, Feliks Skarzyński – archidiakon dobrzyński, kanonik warszawski, kaznodzieja i spowiednik królowej Anny[5].

Niesiecki wspomina również o Stefanie Skarzyńskim, który urodził się na Podolu, miał on wstąpić do zakonu jezuitów, gdzie zmarł w roku 1675, administrował kolegium rawskim. Kolejny z tej rodziny Jerzy, zmarł w Pułtusku w 1611 roku[5].

Historyk Zbigniew Leszczyc wspomina, że pierwsza zapiska o tym rodzie pochodzi z 1436 roku w Wiźnie. Jedna z linii Skarzyńskich posiada w herbie czerwone pole zamiast niebieskiego. Inna gałąź tego rodu otrzymała we Francji tytuł baronów w 1813 roku, z tej okazji otrzymali również ulepszoną wersję herbu odpowiadającą nowemu statusowi (tzw. herb baronowski)[a], tytuł baronowski tej rodziny został potwierdzony w Prusach w 1841 roku[2].

Hrabia Zdzisław Lubieniecki poślubił dnia 2 lipca 1896 roku Marię Skarzyńską[4].

Wraz z biegiem czasu oraz wpływy historyczne Skarzyńscy podzielili się na różne gałęzie.

Gałąź pierwsza

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza gałąź tego rodu miała liczne posiadłości ziemskie, przykładowo jej członkowie panowali na Gawłowie, Żukowie, Chodakowie, Drozdach i Konarowie. Aleksander Skarzyński zmarły w 1786 roku, właściciel tych dóbr, był starostą niegrodowym na Muchowie, cześnikiem brzezińskim i łowczym łomżyńskim[6].

Gawłów i Żuków to miejscowości szczególnie związane z tą rodziną, gdyż ich właścicielem był również Jerzy Skarzyński, zmarły w 1818 roku. Za życia pełnił liczne funkcje dygnitarskie, funkcjonował jako sędzia grodowy oraz podstarości grodowy sochaczewski w 1789 roku. Jerzy był także podkomorzym sochaczewskim w 1791 roku, prezesem sądu apelacyjnego księstwa warszawskiego w 1809 roku, senatorem-kasztelan Królestwa Polskiego (16 lipca 1817 roku). Niechlubnie zapisał się w historii jako marszałek spisku antypolskiego zwanego konfederacją targowicką z powiatu sochaczewskiego w 1792 roku[6].

Odnoga starsza

[edytuj | edytuj kod]

Odnoga starsza pierwszej gałęzi, otrzymała tytuł hrabiowski (wł. conte) papieski przyznany 8 stycznia 1884 roku[7].

Odnoga średnia

[edytuj | edytuj kod]

Odnoga średnia tej samej gałęzi otrzymała tytuł baronowski francuski prawem pierworodztwa z udostojeniem herbowym w dniu 16 marca 1814 roku. Tytuł ten został następnie przyznany w Królestwie Polskim 24 maja 1824 roku, a jego uznanie w Prusach nastąpiło 5 marca 1841 roku. Oznacza to, że dana odnoga posiadała tytuły baronowskie we Francji, Polsce oraz Prusach[7].

Znani członkowie

[edytuj | edytuj kod]

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. Blazonowanie herbu baronowskiego Skarzyńskich: tarcza na cztery podzielona części, w pierwszym polu herb Bończa, w drugim prostopadły miecz goły, w trzecim herb Radwan, w czwartym herb Zadora.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Kosiński 1877 ↓, s. 91.
  2. a b c Leszczyc 1908 ↓, s. 39.
  3. Dunin-Borkowski 1908 ↓, s. 1060.
  4. a b Dunin-Borkowski 1908 ↓, s. 557.
  5. a b Niesiecki 1841 ↓, s. 379.
  6. a b Dunin-Borkowski 1908 ↓, s. 1114.
  7. a b Dunin-Borkowski 1908 ↓, s. 1113.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]