Skalnica karpacka
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
skalnica karpacka | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Saxifraga carpathica Sternb. Revis. Saxifrag. Suppl. 2: 32 1831[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Skalnica karpacka[4] (Saxifraga carpathica Sternb.) – gatunek rośliny należący do rodziny skalnicowatych. Występuje w Karpatach i w górach Bułgarii, a także sporadycznie w Alpach. W Polsce wyłącznie w Tatrach i jest rzadka[5].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Niewielka roślina (wysokość do 3–10 cm), gruczołowato owłosiona (przynajmniej górą). Nie tworzy darni[5].
- Łodyga
- Wzniesiona, rozgałęziona, obła, skąpo ulistniona[5].
- Liście
- Odziomkowe o blaszce sercowatookrągławej lub nerkowatej, dłoniasto 5–9 klapowej, o zaostrzonych łatkach. Wyrastają na ogonku 3–4 razy dłuższym od blaszki. Liście łodygowe małe i nieliczne[6].
- Kwiaty
- Po 1–3, wyjątkowo 4–5 na jednej roślinie. Mają długość 1–2 cm i wyrastają na dość długich i grubych szypułkach. Są 5-krotne, brudnobiałe, czasami o czerwonych brzegach. Działki kielicha tępe, około dwukrotnie krótsze od płatków korony. Słupek dwuszyjkowy[6][5].
- Owoc
- Jajowata torebka. Z licznymi, brunatnymi i brodawkowatymi nasionami o długości 0,3-0,5 mm[6].
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]- Rozwój
- Bylina. Kwitnie od lipca do sierpnia. Rozmnaża się również wegetatywnie, za pomocą bulwkowatych rozmnóżek w pachwinach liści odziomkowych.
- Siedlisko
- Wilgotne skały i piargi, głównie na podłożu granitowym. Hemikryptofit i orofit. W Tatrach występuje od regla górnego aż po najwyższe szczyty, głównie jednak w dwóch najwyższych piętrach: turniowym i halnym[5].
- Fitosocjologia
- Gatunek charakterystyczny dla Ass. Oxyrio-saxifragetum[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
- ↑ The Plant List. [dostęp 2017-01-11].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ a b c d e Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
- ↑ a b c Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.