Słowacko

Słowacko (cz. Slovácko, także Moravské Slovácko, Moravské Slovensko, pol. Słowacja Morawska) – czeski region etnograficzny zlokalizowany na południowym wschodzie Moraw, przy granicy ze Słowacją. Jest jednym z domniemanych możliwych miejsc powstania Państwa wielkomorawskiego. Centralnym miastem regionu jest Uherské Hradiště z Muzeum Słowacka.

Położenie

Na północy i północnym zachodzie ograniczona jest Chrzibami i Lasem Żdanickim, na południowym wschodzie grzbietem Białych Karpat, a na pograniczu czesko-słowackim biegiem rzeki Dyi. Rozpościera się na obszarze powiatu Uherské Hradiště, Hodonín oraz częściowo Brzecław i Zlin^[1].

Etnografia

Region posiada bogate tradycje folklorystyczne – mieszkańcy mają korzenie zarówno czeskie, jak i słowackie, jednak przeważa kultura słowacka, co dotyczy zarówno strojów, zwyczajów, tradycji i lokalnej, bardzo charakterystycznej gwary. Jest to też region, którego unikalny folklor jest nadal żywy i kultywowany^[2]. Na Słowacku utrzymywane są tradycje, które zostały wpisane do rejestru niematerialnego dziedzictwa kultury UNESCO – chodzi o imprezę ludową Pochód Królów, która odbywa się co roku w maju. Oprócz tego liczne są ludowe festiwale, np. Międzynarodowy Festiwal Folklorystyczny w Strážnicy, Dolňácký festival w Hluku, czy Festiwal Wina w Bzencu. Ważnym wydarzeniem jest też wrześniowa Pielgrzymka św. Antoniego do Blatnicy^[3].

Stroje ludowe

Strój kobiecy charakteryzuje się mocno nakrochmalonymi rękawami, szeroką kryzą wokół szyi, jak również barwną czerwoną suknią. Na głowach kobiety noszą barwne tureckie chusty, których sposób wiązania jest zróżnicowany, w zależności od danej wioski. Mężczyźni noszą długie sukienne nogawice wpuszczone do wysokich skórzanych butów z cholewami. Istotna jest wyszywana płócienna koszula, a na niej bogato haftowana kordulka, czyli kamizelka^[4].

Winiarstwo

W odróżnieniu od innych regionów Czech, gdzie preferowane jest piwo, na Słowacku najpopularniejszym napojem jest wino – tradycje winiarskie są tu bardzo rozwinięte. W większości wsi liczne są piwnice winne (sklepy) zbudowane w różnych epokach, częstokroć tworzące całe ulice, a w Prušánkach-Nechorach mają nawet nadbudowane partery i piętra^[3].

Obiekty

Do najciekawszych historycznie i etnograficznie miejscowości regionu należą:

Hodonín – galeria miejska, miasto rodzinne Tomáša Masaryka (ur. 1850)^[3],
Hroznová Lhota – dom rodzinny malarza Jožy Uprki,
Kostelany nad Moravou – muzeum rybactwa,
Prušánky z najokazalszymi piwnicami winnymi,
Strážnice ze skansenem (otwartym w 1973), muzeum etnograficznym, zamkiem, synagogą, cmentarzem żydowskim i kościołem św. Marcina,
Uherské Hradiště z muzeum Słowacka,
Veselí nad Moravou z muzeum miejskim i starą elektrownią wodną na Morawie,
Vlčnov z budami winiarskimi zamiast piwnic^[5].

Przypisy

↑ Ludmila SEČKOVÁ, Slovácko a moravští Slováci: Pokus o vymezení pojmu, Ołomuniec, 2007, Diplomová práce. Univerzita Palackého v Olomouci, Přírodovědecká fakulta, Katedra geografie. Vedoucí práce Miloš Fňukal, s. 18.
↑ Wiadomości Turystyczne, Slovácko wabi turystów folklorem.
↑ ^a ^b ^c Sławomir Adamczak, Katarzyna Firlej, Czechy, Pascal, Bielsko-Biała, 2004, s. 359–361, ISBN 83-7304-274-1.
↑ Morawy i Śląsk, SLOVÁCKO – REGIONY ETNOGRAFICZNE I STROJE LUDOWE.
↑ Turistický atlas Česko wraz z treścią turystyczną, SHOCart, Vizovice, 2003, s.146-147,164-165.

[1] Ludmila SEČKOVÁ, Slovácko a moravští Slováci: Pokus o vymezení pojmu, Ołomuniec, 2007, Diplomová práce. Univerzita Palackého v Olomouci, Přírodovědecká fakulta, Katedra geografie. Vedoucí práce Miloš Fňukal, s. 18.

[2] Wiadomości Turystyczne, Slovácko wabi turystów folklorem.

[Pascal-3] Sławomir Adamczak, Katarzyna Firlej, Czechy, Pascal, Bielsko-Biała, 2004, s. 359–361, ISBN 83-7304-274-1.

[4] Morawy i Śląsk, SLOVÁCKO – REGIONY ETNOGRAFICZNE I STROJE LUDOWE.

[5] Turistický atlas Česko wraz z treścią turystyczną, SHOCart, Vizovice, 2003, s.146-147,164-165.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]