Rudolf Buchała

Rudolf Buchała

prof. Rudolf Buchała (ok. 1983)
Data i miejsce urodzenia	29 października 1927 Katowice
Data i miejsce śmierci	27 grudnia 2010 Chorzów
Poseł VIII kadencji Sejmu PRL
Okres	od 23 marca 1980 do 31 sierpnia 1985
Przynależność polityczna	Polski Związek Katolicko-Społeczny
Odznaczenia

Rudolf Bernard Buchała (ur. 29 października 1927 w Katowicach, zm. 27 grudnia 2010 w Chorzowie) – polski prawnik i niemcoznawca związany z Górnym Śląskiem, katolicki działacz społeczny, poseł na Sejm PRL VIII kadencji (1980–1985).

Życiorys

Rudolf Buchała w okresie studenckim

Rudolf Buchała w 1928 z rodzicami Edmundem i Agnieszką oraz siostrą (po lewej) jego mamy Anastazją (Anetką) Wąsik.

Rudolf Buchała ze swoim tatą Edmundem, na chrzcie kuzynki Teresy Piontek, której ojcem chrzestnym był Edmund Buchała, Katowice 1938

Był synem Edmunda i Agnieszki z domu Wąsik. Uczęszczał do Liceum św. Jacka, a potem do Liceum im. A. Mickiewicza w Katowicach. W 1951 ukończył prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim. W roku akademickim 1952/1953 studiował również na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Doktorat na temat Zachodnioniemiecka doktryna „Recht auf die Heimat” a prawo międzynarodowe, napisany pod kierunkiem prof. dr. hab. Mariana Iwanejki, obronił na UJ w 1966. W 1982 na UJ uzyskał stopień doktora habilitowanego (rozprawa habilitacyjna pt. Watykan a Europa Środkowa – polityka wschodnia Stolicy Apostolskiej lat siedemdziesiątych została całkowicie skonfiskowana przez cenzurę PRL).

W latach 1951–1955 był członkiem Kierownictwa Politycznego Stowarzyszenia „Pax” i Kierownikiem Kadrowym Sekcji Młodych. Był też kierownikiem oddziałów dziennika „Słowo Powszechne” w Katowicach i w Lublinie oraz redaktorem naczelnym dodatku „Słowa Powszechnego” – „W Młodych Oczach". W 1955 jako jeden z ośmioosobowej grupy tzw. „Frondy” wraz z Tadeuszem Mazowieckim, Januszem Zabłockim i kilkoma innymi członkami kierownictwa odszedł z „Paxu” wskutek rozbieżności ideologicznych i konfliktu politycznego.

Był związany m.in. z Instytutem Śląskim w Opolu, a także Śląskim Instytutem Naukowym w Katowicach i Polskim Instytutem Spraw Międzynarodowych, gdzie publikował prace z tematyki niemieckiej (m.in. dotyczące problemu wypędzonych). Działał w Stowarzyszeniu „PAX” (od 1951 do 1955), a następnie Polskim Związku Katolicko-Społecznym. Współzałożyciel i członek Kolegium Redakcyjnego miesięcznika „Więź”, miesięcznika ODISS „Chrześcijanin w Świecie”, Katolickiego Tygodnika Społecznego „Ład” oraz dwutygodnika liberalno-konserwatywnego „Czas Górnośląski”. Współtworzył katowicki oddział Klubu Inteligencji Katolickiej.

W latach 1973–1981 uczestniczył w międzynarodowych spotkaniach pn. „Dialog i Współpraca” grupujących przedstawicieli zachodnioeuropejskich kół chrześcijańsko-demokratycznych i konserwatywnych oraz polskich ośrodków katolicko-społecznych. W latach 1973–1985 należał do Europejskiego Ekumenicznego Zespołu ds. Informacji i Komunikacji Społecznej, grupującego wydawców, publicystów i dziennikarzy chrześcijańskich ze Wschodu i Zachodu. Był członkiem Międzynarodowego Komitetu Wykonawczego.

W 1980 uzyskał mandat posła na Sejm PRL VIII kadencji w okręgu Dąbrowa Górnicza z ramienia Polskiego Związku Katolicko-Społecznego. Zasiadał w Komisjach: Komunikacji i Łączności, Nauki i Postępu Technicznego, Prac Ustawodawczych, Odpowiedzialności Konstytucyjnej, Handlu Zagranicznego (później: Współpracy Gospodarczej z Zagranicą i Gospodarki Morskiej), jak również Nadzwyczajnych do rozpatrzenia projektu ustawy o Radach Narodowych i Samorządzie Terytorialnym oraz projektu ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.

Jako jeden z pięcioosobowego Koła Poselskiego PZKS, składającego się z posłów bezpartyjnych, nie głosował za usankcjonowaniem stanu wojennego wprowadzonego w Polsce w grudniu 1981. W głosowaniu nad rządowym wnioskiem o likwidację NSZZ „Solidarność” z października 1982 jako jeden z ośmiu posłów opowiedział się przeciwko. Był członkiem Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego. Od 1988 do 1990 zasiadał w Wojewódzkiej Radzie Narodowej w Katowicach.

Według materiałów zgromadzonych w archiwum Instytutu Pamięci Narodowej był w latach 1986–1989 konsultantem Służby Bezpieczeństwa o pseudonimie „Poseł”, jednak nigdy nie został zwerbowany jako tajny współpracownik (TW).

W okresie III RP (wraz z Janem Krzysztofem Bieleckim, Donaldem Tuskiem i innymi) był współtwórcą Kongresu Liberalno-Demokratycznego. Wykładał na Uniwersytecie Ekonomicznym oraz w Wyższej Szkole Zarządzania Marketingowego i Języków Obcych w Katowicach.

Mieszkał w Chorzowie. Zmarł 27 grudnia 2010. Został pochowany 30 grudnia 2010 na cmentarzu przy ulicy Sienkiewicza w Katowicach.

Odznaczony Brązowym (1951) i Złotym Krzyżem Zasługi oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Wybrane publikacje

• Doktryna przeciw prawu czyli Recht auf die Heimat, „Książka i Wiedza”, Warszawa 1967
• Polityka obronna państw trwale neutralnych: przykład Austrii (współautorzy: Dariusz Leszczyński, Krystyna Nonckiewicz-Durczak), Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 1987
• Polska – NRD – NRF – Watykan a status quo w Europie Środkowej: zarys problemu, Śląski Instytut Naukowy, Katowice 1972
• Tendencje wielkoniemieckie w Austrii, Instytut Śląski w Opolu, Opole 1967
• Spóźnieni...: sytuacja przesiedleńców górnośląskich w Niemieckiej Republice Federalnej, Śląski Instytut Naukowy. Komisja Niemcoznawcza, Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 1960

Bibliografia

• Profil na stronie Biblioteki Sejmowej
• Nota biograficzna w E-ncyklopedii