Rotnica
53°59′54″N 24°00′51″E/53,998278 24,014194| część miasta Druskienik | |
 Kościół Św. Bartłomieja z 1910 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Okręg | |
| Rejon | |
| Miasto | |
| W granicach Druskienik |
31 grudnia 1991 |
| Populacja • liczba ludności |
|
Położenie na mapie Litwy  | |
| 53°59′54″N 24°00′51″E/53,998278 24,014194
| |
Rotnica (lit. Ratnyčia, biał. Рацніча) − dawniej samodzielne miasteczko, następnie dwie odrębne wsie, a od 1991 południowo-zachodnia część miasta Druskieniki (lit. Druskininkai) na Litwie. Leży w rejonie druskienickim, w okręgu olickim, nad rzeką Rotniczanką. 8 km na południe od Rotnicy przebiega granica z Białorusią.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Miasteczko Rotnica należało w końcu XVIII wieku do powieatu trockiego w województwa trockiego. W XIX wieku przynależało do gminy Merecz w powiecie trockim w guberni wileńskiej[1][2].
W związku z demarkacją granicy z Litwą Środkową w 1920 roku, północna część gminy Merecz weszła w skład Litwy Kowieńskiej, natomiast południowy fragment (na prawym brzegu Mereczanki) znalazł się głównie w strefie tzw. pasa neutralnego[3][4]. Ponieważ południowa granica pasa neutralnego przebiegała na rzece Rotniczance, Rotnica została podzielona na dwie części, tworząc dwie odrębne wsie:
Rotnica lewobrzeżna
[edytuj | edytuj kod]Rotnica lewobrzeżna weszła w skład gminy Porzecze w powiecie grodzieńskim, który na mocy traktatu ryskiego przyłączono do województwa białostockiego[5][6]. Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś Rotnicę (lewobrzeżną) zamieszkiwało 150 osób, wśród których 126 było wyznania rzymskokatolickiego a 24 mojżeszowego. Jednocześnie wszyscy mieszkańcy zadeklarowali polską przynależność narodową. Było tu 27 budynków mieszkalnych[7]. 16 października 1933 Rotnica lewobrzeżna utworzyła gromadę Rotnica w gminie Porzecze[8].
Rotnica prawobrzeżna
[edytuj | edytuj kod]Rotnica prawobrzeżna znalazła się w strefie pasa neutralnego, który w lutym 1923 w myśl decyzji Rady Ambasadorów przyznano Polsce i (bez formalnego statusu gminy) dołączono do przyległego powiatu grodzieńskiego w woj. białostockim[9]. Dopiero w 1925 roku z omawianego obszaru (oraz z południowej części dawnej gminy Orany) powstała nowa gmina Marcinkańce w powiecie grodzieńskim w woj. białostockim, w skład której weszła Rotnica prawobrzeżna[10]. W Rotnicy znajdował się początkowo urząd gminy Marcinkańce[11], później przeniesiony do Marcinkaniec[12]. 16 października 1933 Rotnica prawobrzeżna (wraz z Nowosiółkami) utworzyła gromadę Rotnica w gminie Marcinkańce[8].
Po II wojnie światowej
[edytuj | edytuj kod]Po wojnie obie rozłączone wsie przypadły Litewskiej SRR w ZSRR, gdzie ponownie zostały połączone. Od 1991 ponownie w niezależnej Litwie. 31 grudnia 1991 Rotnicę (bez wschodnich fragmentów) włączono do Druskienik[13].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Znani ludzie
[edytuj | edytuj kod]- Jan Czeczot, polski poeta, tłumacz i etnograf − zmarł w Rotnicy 23 sierpnia 1847
- Mikalojus Konstantinas Čiurlionis, litewski kompozytor, malarz i grafik − mieszkał w Rotnicy w latach 1876−1878
- Antoni Kuryłłowicz, polski ksiądz − pochowany w grobie rodzinnym w Rotnicy
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Stary kościół św. Bartłomieja w Rotnicy (projekt E. Nowickiego z 1908) -
Ulica w Rotnicy -
Ulica w Rotnicy -
Dom parafialny w Rotnicy -
Pomnik na cmentarzu żydowskim -
Cmentarz w Rotnicy (obraz Napoleona Ordy z 2 poł. XIX w.)
.jpg)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rotnica (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 812.
- ↑ Gmina Merecz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 257.
- ↑ Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej: Rocznik Statystyki Rzeczypospolitej Polskiej, R. 1, cz. 2 (1920/1922). s. 359-360. [dostęp 2010-11-21]. (pol.).
- ↑ Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej: Rocznik Statystyki Rzeczypospolitej Polskiej, R. 3 (1924). s. przypis na s. 7. [dostęp 2010-11-21]. (pol.).
- ↑ Dz.U. z 1921 r. nr 16, poz. 93.
- ↑ Baza Miejscowości Kresowych. [dostęp 2023-02-08]. (pol.).
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 31.
- ↑ a b Białostocki Dziennik Wojewódzki. 1933, nr 11, poz. 51
- ↑ Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN, 2005, s. 23. ISBN 83-87954-66-7.
- ↑ Dz.U. z 1925 r. nr 16, poz. 110, skorygowany przez Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 53
- ↑ Rotnica na mapie WIG
- ↑ Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej - podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
- ↑ Vyriausybės nutarimu Nr. 617, 1991 m. gruodžio 31 d.
-1932_600dpi_bcuj298233-285437.jpg){kind=link}
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Rotnica (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 812.
- Rotnica na mapie WIG