Robert Kajanus

Robert Kajanus
Data i miejsce urodzenia	2 grudnia 1856 ; Helsinki
Pochodzenie	fińskie
Data i miejsce śmierci	6 lipca 1933 ; Helsinki
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor, dyrygent
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Robert Kajanus (ur. 2 grudnia 1856 w Helsinkach, zm. 6 lipca 1933 tamże^[1]^[2]^[3]) – fiński kompozytor i dyrygent.

Życiorys

Uczył się w konserwatorium w Helsinkach u Richarda Faltina (kompozycja) i Gustafa Niemanna (skrzypce)^[1]^[2]. W latach 1877–1879 studiował w konserwatorium w Lipsku u Carla Reineckego (kompozycja), Hansa Richtera (dyrygentura) i Salomona Jadassohna (teoria)^[1]^[2]. Od 1879 do 1880 roku przebywał w Paryżu, gdzie był uczniem Johana Svendsena^[1]^[2]^[3]. Przez krótki czas przebywał w Lipsku i Dreźnie^[1]^[3], następnie w 1882 roku wrócił do Helsinek^[1]^[2]. W 1882 roku zorganizował towarzystwo orkiestrowe, które prowadził do swojej śmierci w 1933 roku^[1]^[2]^[3]. Z zespołem tym dokonał w 1888 roku fińskiego prawykonania IX symfonii Ludwiga van Beethovena, a w 1900 roku dał koncert na wystawie światowej w Paryżu^[1]. Od 1897 do 1926 roku kierował wydziałem muzyki Uniwersytetu Helsińskiego^[1]^[2]^[3], od 1908 roku był profesorem tej uczelni^[1]^[3]. Był członkiem dyrekcji Fińskiej Opery Narodowej (od 1916), prezesem Związku Kompozytorów Fińskich (od 1917) i przewodniczącym komisji muzycznej rządu fińskiego (od 1918)^[1]. Fundował prywatne stypendia dla fińskich muzyków, przyjaźnił się też z Jeanem Sibeliusem, u którego w 1892 roku zamówił utwór En Saga^[1]. W latach 1930–1933 dokonał w Londynie wraz z London Symphony Orchestra szeregu nagrań fonograficznych utworów orkiestrowych Sibeliusa^[1], w tym pierwszych nagrań jego I i II Symfonii^[2].

Odznaczenia

Kawaler I Klasy Orderu Białej Róży (1926, Finlandia)^[4]
Kawaler I Klasy Orderu Świętego Olafa (1923, Norwegia)^[4]
Kawaler Orderu Legii Honorowej (1924, Francja)^[4]
Oficer Orderu Palm Akademickich (1907, Francja)^[5]
Kawaler Orderu Wazów (1925, Szwecja)^[4]
Kawaler Orderu Danebroga (1926, Dania)^[4]
Kawaler Orderu Trzech Gwiazd (1926, Łotwa)^[4]
Order Zasługi II Klasy (1929, Węgry)^[4]

Twórczość

W historii muzyki fińskiej zapisał się jako jeden z pierwszych twórców dopracowanych warsztatowo dużych form orkiestrowych i wokalno-instrumentalnych, pomimo że tworzył niewiele^[1]. Jego muzyka, osadzona w późnoromantycznej tradycji^[1], podejmowała tematykę narodową^[1]^[3]. Twórczość Kajanusa utorowała drogę działalności muzycznej Jeana Sibeliusa, którego wspierał w początkach jego kariery^[1]^[3].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych^[1])

Utwory orkiestrowe

In memoriam (1878)
poemat symfoniczny Kullervo (1881)
poemat symfoniczny Aino (1885)
2 rapsodie fińskie (I 1882, II 1889)
Marsza żałobny (1884)
suita Sommarminnen (1896)
Sinfonietta (1915)
Uwertura (1926)
Impromptu (1926)
Suita F-dur na orkiestrę smyczkową (1930)
Wariacje na temat fińskiej pieśni (1931)

Utwory kameralne

Sonata na skrzypce i fortepian (1876)
Etiuda koncertowa na harfę (1914)

Utwory wokalno-instrumentalne

Suomen päivä (1917)
Muzyka żałobna i pieśń bohaterska (1918)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 5. Część biograficzna klł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 11. ISBN 978-83-224-3303-4.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1806. ISBN 978-0-02-865528-4.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 434. ISBN 0-674-37299-9.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Seija Lappalainen: Kajanus, Robert (1856 - 1933). [w:] Kansallisbiografia [on-line]. kansallisbiografia.fi, 2001-09-06. [dostęp 2023-09-28]. (fiń.).
↑ Finlands Statskalender för året 1908. Helsingfors: 1908, s. 239. [dostęp 2023-09-28]. (szw.).

Linki zewnętrzne

Robert Kajanus – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
Robert Kajanus w bazie AllMusic (ang.)

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 5. Część biograficzna klł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 11. ISBN 978-83-224-3303-4.

[baker-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1806. ISBN 978-0-02-865528-4.

[harvard-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 434. ISBN 0-674-37299-9.

[kb-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Seija Lappalainen: Kajanus, Robert (1856 - 1933). [w:] Kansallisbiografia [on-line]. kansallisbiografia.fi, 2001-09-06. [dostęp 2023-09-28]. (fiń.).

[fsk-5] Finlands Statskalender för året 1908. Helsingfors: 1908, s. 239. [dostęp 2023-09-28]. (szw.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]