Promieniowanie niejonizujące

Promieniowanie niejonizujące – rodzaj promieniowania elektromagnetycznego (fali elektromagnetycznej), które nie wywołuje jonizacji (tzn. energia promieniowania jest zbyt mała do emisji elektronu z atomu lub cząsteczki) ośrodka, przez który przechodzi. Podział ten związany jest także z rodzajami oddziaływań na zdrowie ludzi i zwierząt w obszarze występowania tego rodzaju promieniowania.

Zakres promieniowania

Widmo elektromagnetyczne według długości fali i jej wykorzystania

Granica pomiędzy promieniowaniem jonizującym a niejonizującym przyjęta została na granicy widma światła widzialnego i ultrafioletu (zakres UV-A, długość fali 320-380 nanometrów). Czyli fala elektromagnetyczna o częstotliwości mniejszej od 8x10¹⁴ Hz, to promieniowanie niejonizujące, a o częstotliwości większej, to promieniowanie jonizujące.

Źródła promieniowania

Źródła promieniowania niejonizującego z uwagi na ich rodzaje dzieli się na naturalne i sztuczne źródła pól elektromagnetycznych.

Źródła naturalne

Najważniejszymi naturalnymi źródłami fal elektromagnetycznych są takie zjawiska jak:

promieniowanie termiczne ciał na Ziemi,
promieniowanie słoneczne,
naturalne zmiany pola magnetycznego np. ziemskiego pola magnetycznego,
naturalne zmiany pola elektrycznego np. wyładowania atmosferyczne,
fale radiowe pochodzenia pozaziemskiego, nie pochłonięte przez atmosferę.

Źródła sztuczne

Podstawowe sztuczne źródła promieniowania elektromagnetycznego niejonizującego to:

elektroenergetyczne linie napowietrzne wysokiego napięcia,
stacje radiowe i telewizyjne,
łączność radiowa, w tym CB radio, radiotelefony i telefonia komórkowa,
stacje radiolokacyjne i radionawigacyjne,
stacje transformatorowe,
sprzęt gospodarstwa domowego i powszechnego użytku oraz instalacje elektryczne.

Przepisy

W Polsce obowiązuje, dość rygorystyczne w stosunku do innych krajów, Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 grudnia 2019 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku, które wyróżnia wartości graniczne dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową oraz dla pozostałych miejsc dostępnych dla ludności. Są one zależne od częstotliwości i rodzaju pracy źródeł.

Bibliografia

Jarosław Szóstka, Fale i anteny, WKŁ - Wydawnictwa Komunikacji i Łączności Sp. z o.o., 2001, ISBN 83-206-1414-7
H. Aniołczyk, K. Pachocki, S. Różycki: Pola elektromagnetyczne wielkiego miasta z punktu widzenia ochrony środowiska, PIOŚ, Warszawa 1995
Halina Aniołczyk, Andrzej Koperski, Roman Kubacki, Andrzej Piłatowicz, Stefan Różycki: Ochrona środowiska przed elektromagnetycznym promieniowaniem niejonizującym, Warszawa 1993.

Linki zewnętrzne

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku (Dz.U. z 2019 r. poz. 2448)
WHO Radiation, Non-ionizing (ang.)
Zalecenia Rosyjskiej Rady Ochrony przed Promieniowaniem Niezjonizowanym w sprawie w miarę bezpiecznego używania telefonów komórkowych, (.pdf), strona 2 (ang.)
Nietermiczne uszkodzenia DNA wywołane promieniowaniem telefonii komórkowej (1800 MHz) w ludzkich fibroblastach komórkowych i przekształconych komórkach szczurów (GFSH-R17) w kulturach in vitro (ang.)

Zobacz też