Ozubnicová železnica
| Štrbské Pleso OŽ – Štrba OŽ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dane podstawowe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Zarządca | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Numer linii |
112 F | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Tabela SRJP |
182 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
4,609 km | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rozstaw szyn |
1000 mm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sieć trakcyjna |
1,5 kV DC | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Prędkość maksymalna |
30 km/h | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Pociąg w okolicach Leskowca Tatrzańskiego | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Historia | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rok otwarcia |
1896 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rok elektryfikacji |
1970 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Linia kolejowa Štrbské Pleso OŽ – Štrba OŽ, Ozubnicová železnica, OŽ (pol. Kolej zębata) – słowacka, zelektryfikowana, zębata linia kolei wąskotorowej łącząca stacje Štrbské Pleso i Štrba.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Pod koniec XIX wieku wzrosło zainteresowanie Tatrami, czego następstwem były powstające licznie uzdrowiska; od 1885 roku taki status posiadało Szczyrbskie Jezioro. W 1892 r. ówczesny właściciel miejscowości, Jozef Szentivanyi, wystąpił z inicjatywą budowy kolei zębatej, łączącej Szczyrbskie Jezioro ze Szczyrbą[1]. Pod przewodnictwem Emila Várnai Koleje Koszycko-Bogumińskie opracowały plany budowy takiej linii. 30 czerwca 1895 r. projekt zyskał aprobatę węgierskiego Ministerstwa Handlu. Budowa rozpoczęła się bezzwłocznie, a pierwsi podróżni pokonali nową trasę składem parowym[2] dokładnie 13 miesięcy od decyzji resortu. Dla obsługi połączenia powołano Csorbatoi Fogaskerekü Vasut (Szczyrbską Kolej Zębatą). Początkowo z kolei można było korzystać jedynie w sezonie letnim, od lipca do września, oraz w sezonie narciarskim. Przez większość roku połączenie było zawieszone.
Po uzyskaniu niepodległości przez Czechosłowację zubačka została znacjonalizowana. Dodatkowo coraz większą konkurencję zaczął stanowić transport samochodowy. Wraz z wielkim kryzysem przyczyniło się to do zawieszenia połączeń 14 września 1932 roku. 11 grudnia 1936 roku wygasła koncesja na obsługę połączenia, a w latach 40. część trakcji rozebrano.
Współcześnie
[edytuj | edytuj kod]Pomysł przywrócenia linii łączącej Szczyrbę i Szczyrbskie Jezioro został podjęty wraz ze zbliżaniem się narciarskich mistrzostw świata, które miały odbyć się w Wysokich Tatrach w 1970 roku. Dawny nasyp zubački wykorzystywany był od rozebrania szyn jako szlak pieszy[2]. Teraz istniejące fragmenty trakcji (2/3 obecnej trasy) uzupełniono odcinkami ułożonymi na nowo. Sieć zelektryfikowano pod takim samym napięciem jak elektriczkę, z którą kolej zębata łączy się w Szczyrbskim Jeziorze. Pierwotny zamysł przewidywał również poprowadzenie kolejki w stronę Tatr Zachodnich, jednak idea ta nie została zrealizowana. Specjalnie na potrzeby OŽ (Ozubnicová železnica) wybudowano nowy dworzec w Szczyrbie. Pierwsze połączenie reaktywowana kolej zębata wykonała 12 lutego 1970 roku. Podróż między skrajnymi stacjami trwa, zależnie od kierunku, 14 lub 18 minut.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Karol Suchánek: Štrbské Pleso. Klimatické kúpele medzinárodného významu [w:] „Krásy Slovenska” R. LV, nr 2/1978, s. 63-65
- ↑ a b Józef Nyka: Tatry. Przewodnik. Warszawa: Trawers, 1994, s. 261. ISBN 83-901580-0-0.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- ŽSR 182 : Štrba – Štrbské Pleso. vlaky.net. [dostęp 2011-01-13]. (słow.).
- Trať: Štrbské Pleso – Štrba (OŽ). [w:] TTP [on-line]. www.zsr.sk. [dostęp 2011-01-13]. (słow.).
- 182 Štrbské Pleso – Štrba. [w:] Cestovný poriadok Železníc Slovenskej republiky 2010/2011 [on-line]. www.zsr.sk. [dostęp 2011-01-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-07)]. (słow.).