Order Kutuzowa (ZSRR)

Order Kutuzowa
Орден Кутузова
	; Awers I klasy
	; Baretka I klasy
Ustanowiono	29 lipca 1942
Wielkość	średnica 50 mm (I stopień), 44 mm (II i III stopień)
Kruszec	złoto (I stopień); srebro (II i III stopień)
Wydano	7329
Powyżej	powyżej I klasy:; Order Uszakowa I klasy; powyżej II klasy:; Order Uszakowa II klasy,; powyżej III klasy:; Order Suworowa III klasy
Poniżej	poniżej I klasy:; Order Nachimowa I klasy; poniżej II klasy:; Order Nachimowa II klasy,; poniżej III klasy:; Order Bohdana Chmielnickiego III klasy
Powiązane	współczesny Order Kutuzowa
	Multimedia w Wikimedia Commons

Order Kutuzowa (ros. Орден Кутузова) – order wojskowy Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.

Został ustanowiony dekretem Prezydium Rady Najwyższej ZSRR 29 lipca 1942 roku najpierw jako order mający dwie klasy. 8 stycznia 1943 roku ustanowiono trzecią klasę tego orderu. Jednocześnie zatwierdzono jego statut i opis. Później jeszcze kilkakrotnie wprowadzono do niego poprawki.

Zasady nadawania

Order Kutuzowa ma trzy klasy. Był nadawany przez Prezydium Rady Najwyższej ZSRR:

I klasy – dowódcom związków operacyjnych – frontów i armii, ich zastępcom i szefom sztabów;
II klasy – dowódcom związków taktycznych – korpusów, dywizji, brygad i szefom sztabów tych jednostek;
III klasy – dowódcom pułków, batalionów, kompanii i szefom sztabów pułków.

Nadawano je za:

umiejętne przygotowanie i kierowanie dużą operacją wojskową lub bojem, w wyniku których, współdziałając ze wszystkimi rodzajami broni, zadano przeciwnikowi duże straty;
umiejętne działania w obronie oraz podczas wymuszonego odwrotu polegające na zadaniu przeciwnikowi dużych strat w sile żywej i sprzęcie oraz zajęciu dogodnych rubieży do obrony i kontrnatarcia;
mistrzowskie dowodzenie w okrążeniu i w innych trudnych sytuacjach w walce z przeważającymi siłami przeciwnika prowadzące do wyprowadzenia wojsk przy najmniejszych stratach własnych;
umiejętną organizację pościgu za wycofującym się przeciwnikiem, zniszczenie jego siły żywej i sprzętu oraz za szybką likwidację okrążonych sił przeciwnika;
śmiałe wyjście na linie komunikacyjne przeciwnika, zniszczenie jego baz i tyłowych garnizonów.

Order ten zaczęto nadawać w początku 1943 roku. Pierwszymi odznaczonymi byli m.in.: gen. por. Iwan Gałanin, gen. armii Iwan Tiuleniew, gen. płk Maksim Purkajew, gen. por. Gieorgij Zacharow, gen. por. Michaił Malinin^[1]. Niektórzy dowódcy otrzymali order kilkakrotnie.

Łącznie w ZSRR nadano orderów:

I klasy – 675
II klasy – 3326
III klasy – 3328

Orderem tym uhonorowano także ponad 1570 jednostek i związków taktycznych Armii Czerwonej, a także niektóre polskie jednostki:

1 Warszawska Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki – Orderem Kutuzowa II klasy;
1 Warszawska Brygada Artylerii Ciężkiej im. Józefa Bema – Orderem Kutuzowa II klasy;
3 Warszawska Brygada Artylerii Haubic – Orderem Kutuzowa II klasy;
5 Pomorska Brygada Artylerii Ciężkiej – Orderem Kutuzowa II klasy;
1 Warszawska Brygada Saperów – Orderem Kutuzowa II klasy;
13 Warszawski Pułk Artylerii Pancernej – Orderem Kutuzowa III klasy;
4 Pomorski Samodzielny Pułk Czołgów Ciężkich – Orderem Kutuzowa III klasy.

Osoby odznaczone Orderem

Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Orderem Kutuzowa.

Jednostki wojskowe odznaczone Orderem

Z tym tematem związana jest kategoria: Jednostki wojskowe odznaczone Orderem Kutuzowa.

Opis odznaki

Order I klasy został wykonany ze złota, w postaci pięcioramiennej, wielopromiennej gwiazdy, między ramionami której znajdują się pęki srebrnych promieni. W centrum umieszczono okrągłą tarczę pokrytą białą emalią ze złotym wieńcem laurowym na obrzeżach. W środku tarczy na tle kremlowskich baszt jest wykonane ze złota popiersie feldmarszałka Michaiła Kutuzowa. Wokół niego na białej wstędze znajduje się złoty napis: ΜИХАИЛ КУТУЗОВ (pol. "Michaił Kutuzow"). Order II i III klasy był wykonany ze srebra. Ponadto order III klasy miał mniejszą średnicę.

Wstążki do orderu:

I klasy – ciemnoniebieska z szerokim pomarańczowym paskiem pośrodku;
II klasy – ciemnoniebieska z dwoma wąskimi pomarańczowymi paskami po bokach;
III klasy – ciemnoniebieska z dwoma wąskimi paskami po bokach i jednym pośrodku koloru pomarańczowego.

Odznaka orderu (awers)
Klasa I	Klasa II	Klasa III
Baretki orderu
Klasa I	Klasa II	Klasa III

Przypisy

↑ Указ Президиума Верховного Совета z 27.08.1943

Bibliografia

Михаил Музалевский, Сергей Шишков: Ордена и медали СССР 1918 - 1991. T. 1. Ворон, 1996, s. 105-143. (ros. • ang.)
Указ Президиума Верховного Совета СССР «Об учреждении военных орденов: Ордена Суворова, первой, второй и третьей степени, Ордена Кутузова, первой и второй степени и Ордена Александра Невского» от 20 июля 1942 года // Ведомости Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик : газета. — 1942. — 5 августа (№ 30 (189)). — С. 1.

[1] Указ Президиума Верховного Совета z 27.08.1943

[1]

Tytuły honorowe	Bohater Związku Radzieckiego (Złota Gwiazda) Bohater Pracy Socjalistycznej (Medal Sierp i Młot) Matka-bohater
Ordery	Order „Zwycięstwo” Lenina Rewolucji Październikowej Czerwonego Sztandaru Suworowa Kutuzowa Bohdana Chmielnickiego Aleksandra Newskiego Uszakowa Nachimowa Wojny Ojczyźnianej Czerwonej Gwiazdy Sławy Czerwonego Sztandaru Pracy „Znak Honoru” Przyjaźni Narodów „Za służbę Ojczyźnie w Siłach Zbrojnych ZSRR” Sławy Pracy „Za osobiste męstwo” Macierzyńska sława”
Medale	„Za pracowniczą dzielność” „Za pracowniczą wybitność” „Weteran pracy” „Za Odwagę” Za zasługi bojowe” Uszakowa Nachimowa „Partyzantowi Wojny Ojczyźnianej” „Za wyróżnienie w ochronie granic państwowych ZSRR” „Za wyróżnienie w służbie wojskowej” „Weteran Sił Zbrojnych ZSRR” „Za umacnianie braterstwa broni” „Za obronę Leningradu” „Za obronę Moskwy” „Za obronę Odessy” „Za obronę Sewastopola” „Za obronę Stalingradu” „Za obronę Kijowa” „Za obronę Kaukazu” „Za obronę Radzieckiego Obszaru Podbiegunowego” „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” „Za zwycięstwo nad Japonią” „Za zdobycie Budapesztu” „Za zdobycie Królewca” „Za zdobycie Wiednia” „Za zdobycie Berlina” „Za wyzwolenie Belgradu” „Za wyzwolenie Warszawy” „Za wyzwolenie Pragi” „Za ofiarną pracę w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” „Za odbudowę przedsiębiorstw metalurgii żelaznej południa” Za odbudowę kopalni węgla Donbasu” „Za rozwój dziewiczych ziem” Za budowę Bajkalsko-Amurskiej Magistrali” „Za przekształcenie Nieczarnoziemów RFSRR” „Za rozwój zasobów mineralnych i rozwój kompleksu nafto-gazowego Zachodniej Syberii” „Za wybitną służbę w ochronie porządku publicznego” „Za odwagę w pożarze” „Za ratowanie tonących” 100-lecia urodzin Lenina „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” „XX lat Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej” „30 lat Armii Radzieckiej i Floty” „40 lat Sił Zbrojnych ZSRR” „50 lat Sił Zbrojnych ZSRR” „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR” 70 lat Sił Zbrojnych ZSRR” „50 lat radzieckiej milicji” 800-lecia Moskwy 250-lecia Leningradu 1500-lecia Kijowa Macierzyństwa „Za nienaganną służbę”
Inne	Odznaka za rany

Rodzaj odznaczenia	order krzyż medal gwiazda odznaka dystynktorium
Elementy insygniów	godło łańcuch orderowy gwiazda orderowa rozetka galonik okucie wstęga orderowa
Formy zredukowane	cywilna: miniaturka orderowa mundurowa: baretka
Lista odznaczeń w	Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie
Lista baretek w	Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie organizacjach międzynarodowych
Prawo	kapituła orderu odznaczenie państwowe order domowy order kobiecy
System odznaczeń w Polsce	Komisja Heraldyczna polski system orderowo-odznaczeniowy (lista) polskie odznaczenia resortowe polskie odznaczenia samorządowe