Przejdź do zawartości

Omri

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Omri
Ilustracja
Portret Omriego umieszczony w Promptuarii Iconum Insigniorum
Król Izraela
Okres

od 884 p.n.e.
do 873 p.n.e.

Poprzednik

Zimri

Następca

Achab

Dane biograficzne
Dynastia

Dynastia Omrydów

Data śmierci

873 p.n.e.

Dzieci

Achab

Omri (hebr. עמרי) – żyjący w IX wieku p.n.e., szósty król Izraela (państwo północne) oraz założyciel dynastii Omrydów. Biblia Tysiąclecia jako okres panowania Omriego podaje lata 884 r. p.n.e.873 r. p.n.e.[1]

Postać wspominana jest w Starym Testamencie: w Pierwszej[1] oraz Drugiej Księdze Królewskiej[2], Drugiej Księdze Kronik[3] oraz w Księdze Micheasza[4]. O izraelskim władcy wspominają również źródła pozabiblijne – asyryjskie[5] i moabickie.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Relacja biblijna

[edytuj | edytuj kod]

W roku dwudziestym siódmym [panowania] Asy, króla Judy, Zimri panował w Tirsie siedem dni, dopóki lud obozował pod Gibbetonem, będącym we władaniu Filistynów. Ale kiedy tylko ów lud obozujący usłyszał wieść: «Zimri uknuł spisek i zabił króla», wtedy cały Izrael, przebywający wówczas w obozie, ogłosił królem wodza wojska izraelskiego, Omriego. Następnie Omri, a z nim cały Izrael, wyruszył spod Gibbetonu i oblegli Tirsę. Niebawem, kiedy Zimri zobaczył, że miasto zostało zdobyte, wówczas wszedł do baszty pałacu królewskiego i podpalił nad sobą pałac królewski i wskutek tego zmarł z powodu swoich grzechów, których dopuścił się, czyniąc to, co złe w oczach Pana, idąc drogą Jeroboama w grzechu, do którego doprowadził on Izraela. A czyż pozostałe dzieje Zimriego oraz jego spisek, który uknuł, nie są opisane w Księdze Kronik Królów Izraela?

Wówczas lud izraelski podzielił się. Połowa chciała obwołać królem Tibniego, syna Ginata, a połowa była za Omrim. Jednak ten lud, który był za Omrim, przemógł ów lud, który był za Tibnim, synem Ginata. Wskutek tego Tibni zginął, a zaczął królować Omri. W roku trzydziestym pierwszym [panowania] Asy, króla Judy, Omri objął władzę nad Izraelem na dwanaście lat. W Tirsie królował sześć lat. Potem kupił od Szemera za dwa talenty srebra górę Szomron. Następnie zabudował tę górę, i miasto, które zbudował, nazwał od imienia Szemera, właściciela tej góry – Samaria. Omri również czynił to, co złe w oczach Pana; a nawet stał się gorszym od wszystkich swoich poprzedników, idąc drogą Jeroboama, syna Nebata, w jego grzechu, do których doprowadził on Izraela, drażniąc swymi marnymi bożkami Pana, Boga Izraela. A czyż pozostałe dzieje Omriego oraz wszystko, co zdziałał, i jego działalność nie są opisane w Księdze Kronik Królów Izraela? Omri spoczął przy swoich przodkach i został pochowany w Samarii. Jego syn Achab został w jego miejsce królem.

Źródła pozabiblijne

[edytuj | edytuj kod]
עמרי מלך ישראל (‘mry mlk yšr’l) – "Omri, król Izraela" zapisane w języku moabickim na Steli Meszy (IX wiek p.n.e.)

Stela Meszy z IX wieku p.n.e., spisana w języku moabickim, zawiera słowa "Omri, król Izraela"[6].

Asyria

[edytuj | edytuj kod]
Słowa "Jehu z ludu ziemi Omriego", pochodzące z Czarnego Obelisku Salmanasara III (IX wiek p.n.e.)

Tzw. Czarny obelisk (datowany na ok. 827 r. p.n.e.824 r. p.n.e.) przedstawia scenę składania trybutu królowi Asyrii Salmanasarowi III z ok. 841 r. p.n.e. Jednym z przedstawionych na obiekcie oddających hołd władców jest Jehu, król Izraela. Powyżej znajduje się zapisany pismem klinowym tekst w języku akadyjskim – 𒅀𒌑𒀀 𒈥 𒄷𒌝𒊑𒄿; Ia-ú-a mar Hu-um-ri-i, który tłumaczy się jako "Jehu z ludu ziemi Omriego"[7][8][9].

W źródłach asyryjskich występują również liczne wariacje na temat określenia "Dom Omriego" w odniesieniu do ziem Izraela. Wspominają o tym źródła z IX i VIII wieku p.n.e., czasów królów Adad-nirari III, Tiglat-Pilesera III oraz Sargona II.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b PISMO ŚWIĘTE – 1 Krl 16 [online], biblia.deon.pl [dostęp 2021-05-25].
  2. PISMO ŚWIĘTE – 2 Krl 8 [online], biblia.deon.pl [dostęp 2021-05-25].
  3. PISMO ŚWIĘTE – 2 Krn 22 [online], biblia.deon.pl [dostęp 2021-05-25].
  4. PISMO ŚWIĘTE – Mi 6 [online], biblia.deon.pl [dostęp 2021-05-25].
  5. Harvard University, Cuneiform Parallels to the Old Testament, Eaton & Mains, 1912 [dostęp 2021-05-25] (ang.).
  6. Norbert Mendecki: Stela króla Meszy, Collectanea Theologica 57/2, str. 39-48, 1987 r.
  7. Robert William Rogers, Cuneiform Parallels to the Old Testament, H. Frowde, Oxford University Press, 1912 [dostęp 2021-05-25] (ang.).
  8. Daniel I. Block, Israel: Ancient Kingdom or Late Invention?, B&H Publishing Group, 2008, ISBN 978-0-8054-4970-9 [dostęp 2021-05-25] (ang.).
  9. Jeffrey Kah-Jin Kuan, Neo-Assyrian Historical Inscriptions and Syria-Palestine: Israelite/Judean-Tyrian-Damascene Political and Commercial Relations in the Ninth-Eighth Centuries BCE, Wipf and Stock Publishers, 2016, ISBN 978-1-4982-8143-0 [dostęp 2021-05-25] (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Dzieje królestwa podzielonego (od 926 r.a.Chr.). W: Alfred Tschirschnitz: Dzieje ludów biblijnych. Cz. VII: Dzieje starożytnego Izraela. Warszawa: M. Sadren i S-ka, 1994, s. 247-248. ISBN 83-86340-00-3.