Ogród Japoński we Wrocławiu
 Wysepka z drzewkami bonsai (w tle drewniany pomost) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Dzielnica | |
| Adres | |
| Data założenia | |
| Projektant |
Mankichi Arai |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
 51°06′36,35″N 17°04′45,86″E/51,110097 17,079406
| |
| Strona internetowa | |
Ogród Japoński we Wrocławiu – ogród japoński znajdujący się w Parku Szczytnickim we Wrocławiu. Stanowi połączenie kilku typów ogrodów japońskich: publicznego, wodnego, związanego z ceremonią picia herbaty oraz kamienistej plaży[1]. Z założenia ma służyć celom kontemplacyjnym oraz spacerowym[2].
Kompozycję ogrodu wyznacza przejście od bramy głównej (Sukiya-mon) przez most prosty na stawie (Yumedono Bashi), rozwidlające się dalej na dwie ścieżki. Jedna ścieżka prowadzi brzegiem stawu od łagodnej żeńskiej kaskady (Onna-daki) do gwałtownej kaskady męskiej (Otoko-daki), a następnie do pawilonu poczekalni (Machiai). Druga ścieżka przez łukowy most (Taiko Bashi) do pawilonu herbacianego (Azumaya). Ostatnim elementem drogi spacerowej jest boczna brama (Fuku-mon)[1][2].
W stawie ogrodu Japońskiego znajdują się także karpie Koi (Nishiki-goi), które symbolizują długowieczność, szczęście i odwagę[3].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Ogród powstał z inicjatywy dyplomaty i orientalisty, hrabiego Fritza von Hochberga z Iłowej. Jego projektantem był japoński ogrodnik Mankichi Arai[2][4]. Prace wykonawcze nadzorował Joseph Anlauf, wieloletni zarządca ogrodów rodziny Hochbergów, który realizował także chińskie i japońskie ogrody w Iłowej oraz w palmiarni w Lubiechowie. Ogród powstawał w latach 1909–1913 wokół dawnego stawu Ludwiga Theodora Moritza-Eichborna, w obrębie obecnego Parku Szczytnickiego. Był jedynym egzotycznym ogrodem prezentowanym na Wystawie Ogrodniczej, stanowiącej część Wystawy Stulecia z 1913 roku[1][2][5]. Zgromadzone w ogrodzie kamienne dekoracje (m.in. misy do rytualnego obmywania rąk oraz latarnie) powstały w XVIII i XIX wieku[1][3] i pochodzą ze zlikwidowanych dawnych ogrodów japońskich. Po zakończeniu wystawy ogród pozostawiono w nowym kształcie, zabrano jednak wypożyczone oryginalne elementy kamienne[1], w dużej mierze decydujące o japońskim charakterze ogrodu.
W 1995 r. prof. Ikuya Nishikawa opracował projekt renowacji ogrodu. Następnie w latach 1996–1997, przy współpracy Ambasady Japonii oraz ogrodników z Wrocławia i Nagoi, przeprowadzono prace przywracające ogrodowi japoński charakter[2][5]. Pracami kierował Yoshiki Takamura[5]. Linia brzegowa stawu w ogrodzie została wówczas zmieniona na kształt słowa „przyjaźń” pisanego w języku japońskim. Podczas uroczystego otwarcia w maju 1997 r. ogród został nazwany „biało-czerwonym” (Haku Koen), co miało nawiązywać do kolorów polskiej i japońskiej flagi oraz współpracy dwóch państw przy renowacji ogrodu[2]. W lipcu 1997 r. (dwa miesiące po otwarciu), podczas powodzi stulecia ogród przez trzy tygodnie znajdował się pod wodą. Zniszczenia były na tyle duże (przepadło około 70% nowo nasadzonych roślin), że konieczna stała się kolejna jego rekonstrukcja[5]. Ponowne otwarcie nastąpiło w październiku 1999 r.[1][2]
Rośliny
[edytuj | edytuj kod]W ogrodzie rośnie około 200 różnych gatunków (lub odmian) drzew oraz krzewów[1][3], w tym prawie 100 pochodzących z Dalekiego Wschodu[1][2] (z czego 38 z samej Japonii)[1][3]. Niektóre z nich pochodzą jeszcze z nasadzeń wykonanych w latach 1909–1913. Najstarszymi drzewami w ogrodzie są 200-letnie dęby szypułkowe (Quercus robur)[1][2][3]. Razem z nimi najwyższe piętro roślinności tworzą kasztanowce pospolite (Aesculus hippocastanum) oraz pojedyncze okazy jesiona wyniosłego (Fraxinus excelsior), platana klonolistnego (Platanus acerifolia)[1], metasekwoi chińskiej (Metasequoia glyptostroboides) oraz sosny koreańskiej (Pinus koraiensis)[1][2][3]. Dwa ostatnie gatunki pochodzą z nasadzeń wykonywanych w latach 60. i 70. XX wieku[2].
W niższej warstwie rosną liczne cisy pospolite (Taxus baccata), niektóre ponad stuletnie[1][2]. Do najstarszych okazów orientalnych zaliczają się: klon grabolistny (Acer carpinifolium), miłorząb dwuklapowy (Ginkgo biloba), modrzewnik chiński (Pseudolarix amabilis) oraz perełkowiec japoński (Styphnolobium japonicum). Najliczniejszą grupę roślin w ogrodzie (reprezentowaną przez około 40 gatunków i odmian) stanowią różaneczniki (Rhododendron)[2][3]. W okresie ich kwitnienia (maj i czerwiec) są one również najbardziej barwną grupą roślin w całym ogrodzie. Wśród nich można wymienić m.in. różaneczniki katawbijskie (R. catawbiense) oraz różaneczniki żółte (R. luteum)[2]. Oprócz nich środkowe piętro roślinności porastają także styrak japoński (Styrax japonicus), pieris japoński (Pieris japonica)[1], strzępolistne odmiany (‘Inaba Shidare’ i ‘Dissectum’) klonów palmowych (Acer palmatum)[2] oraz formy Niwaki takich gatunków jak: cyprysik tępołuskowy (Chamaecyparis obtusa), ostrokrzew karbowanolistny (Ilex crenata ‘Convexa’), sosna drobnokwiatowa (P. parviflora) i sosna czarna (P. nigra)[2][3].
Drzewa i krzewy w ogrodzie poddawane są różnym zabiegom formującym. Część z nich, w tym bukszpan (Buxus)[1][2], berberys (Berberis) i tawuła (Spiraea), kształtowane są w niskie „falujące żywopłoty” (Karikomi)[1].
Na najniższą warstwę roślinności składa się 46 gatunków bylin, w tym m.in.: długosz królewski (Osmunda regalis), funkia biała (Hosta plantaginea), konwalia majowa (Convallaria majalis), kosaciec japoński (Iris ensata var. ensata), pióropusznik strusi (Matteuccia struthiopteris) i tatarak zwyczajny (Acorus calamus). W stawie rośnie natomiast grążel żółty (Nuphar lutea) oraz grzybień biały (Nymphaea alba)[1].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Lesław Chudzyński, Mirosław Łanowiecki, Andrzej Wojtoń: Ogród Japoński we Wrocławiu. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT, 2016, s. 279. ISBN 978-83-7977-045-8.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Ogród Japoński we Wrocławiu [online], Zarząd Zieleni Miejskiej we Wrocławiu [dostęp 2024-08-24].
- ↑ a b c d e f g h W Ogrodzie Japońskim we Wrocławiu trwają prace pielęgnacyjne przed sezonem 2023. Kiedy otwarcie? [online], Wroclaw.pl, 7 lipca 2023 [dostęp 2024-08-24].
- ↑ Program Ochrony Środowiska dla miasta Wrocławia na lata 2016–2020 z perspektywą do roku 2025 [online], 2021, s. 122 [dostęp 2024-08-15].
- ↑ a b c d Ogród Japoński we Wrocławiu [online], VisitWroclaw.eu, 12 czerwca 2015 [dostęp 2024-08-24].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Ogród Japoński – panorama sferyczna [online], Tube360.pl, 24 lutego 2009 [zarchiwizowane z adresu 2009-03-04].
