Mungo pręgowany

Mungo pręgowany
	Mungos mungo
	(J.F. Gmelin, 1788)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Podrząd	kotokształtne
Rodzina	mangustowate
Podrodzina	Mungotinae
Rodzaj	mungo
Gatunek	mungo pręgowany
Synonimy
	Viverra mungo J.F. Gmelin, 1788; Herpestes fasciatus Desmarest, 1823; Ichneumon tænionotus A. Smith, 1834; Herpestes zebra Rüppell, 1835; Herpestes adailensis Heuglin, 1861; Herpestes Gothneh Heuglin & Fitzinger, 1866; Herpestes leucostethicus Heuglin & Fitzinger, 1866; Crossarchus somalicus O. Thomas, 1895; Crossarchus fasciatus marcrurus O. Thomas, 1907; Crossarchus fasciatus senescens O. Thomas & Wroughton, 1907; Crossarchus talboti O. Thomas & Wroughton, 1907; Crossarchus fasciatus macrosus: Lydekker, 1908; Crossarchus zebroides Lönnberg, 1908; Crossarchus fasciatus colonus Heller, 1911; Crossarchus fasciatus mandjarum Schwarz, 1915; Mungos caurinus O. Thomas, 1926; Mungos mungo grisonax O. Thomas, 1926; Mungos mungo bororensis Roberts, 1929; Mungos mungo pallidipes Roberts, 1929; Mungos mungo rossi Roberts, 1929; Mungos mungo ngamiensis Roberts, 1932; Mungos mungo damarensis Zukowsky, 1956;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Mungo pręgowany^[24], mangusta pręgowana^[25] (Mungos mungo) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny Mungotinae w obrębie rodziny mangustowatych (Herpestidae).

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1788 roku niemiecki przyrodnik Johann Friedrich Gmelin, nadając mu nazwę Viverra mungo^[2]. Pochodzenie holotypu jest niepewne^[26]^[27]. Gmelin podał „Bengal, Persję i inne części Azji” (łac. Bengala, Persia, aliisque asiae)^[2], ograniczone przez Ogilby’ego do „Gambii”^[28], jednak późniejszy autorzy sugerowali miejsce typowe jako Kraj Przylądkowy w Południowej Afryce^[29]^[30].

Opisano do 15 podgatunków, ale konieczna jest rewizja taksonomiczna^[26]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy^[26].

Etymologia

Mungos i mungo: tel. mangīsu „mangusta” lub mar. mangus „mangusta”^[31].

Zasięg występowania

Mungo pręgowany występuje w Senegalu i Gambii na wschód do Erytrei i Somalii oraz na południe do Konga, Angoli, północno-wschodniej Namibii i wschodniej Południowej Afryki^[26].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) samic 33–38,5 cm, samców 30–40 cm, długość ogona samic 19–24,5 cm, samców 17,8–31 cm, długość ucha samic 2–2,7 cm, samców 2,1–3,6 cm, długość tylnej stopy samic 5,3–8,4 cm, samców 5,3–9 cm; masa ciała samic 0,99–1,74 kg, samców 0,89–1,88 kg^[32]. Dymorfizm płciowy słabo uwidoczniony^[32]. Ubarwienie ciała od jasnoszarego do rdzawobrązowego z pionowymi, czarnymi pasami. Zakończenie ogona i łapy również czarne. Wzór zębowy: I ${\tfrac {3}{3}}$ C ${\tfrac {1}{1}}$ P ${\tfrac {3}{3}}$ M ${\tfrac {2}{2}}$ = 36^[32].

Ekologia

Zajmuje różne siedliska – od terenów leśnych, trawiastych po skaliste lub nadrzeczne. Nie występuje na terenach pustynnych i półpustynnych. Gatunek aktywny w ciągu dnia. Żerują zwykle pojedynczo, ale przebywają w grupach 10–20 osobników zajmujących wspólne terytorium. Obserwowano wspólne polowania na większą zdobycz oraz zachowania wskazujące na otaczanie opieką osobników młodych oraz niesprawnych i starych.

Preferencje pokarmowe podobne do większości mangustowatych – owady, drobne kręgowce, jaja i owoce.

Uwagi

↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Crossarchus fasciatus marcrurus O. Thomas, 1907.

Przypisy

↑ Mungos mungo, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c J.F. Gmelin: Systema naturae per regna tria naturae : secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. Ed. 13., aucta, reformata. T. 1. Lipsiae: Impensis Georg. Emanuel. Beer, 1788, s. 84. (łac.).
↑ A.G. Desmarest: Mangouste (Mamm.): Herpestes , Illig.; Ichneumon, Lacép .; Geoffr.; Viverra et Mustela, Linn.. W: J. du Roi (red.): Dictionnaire des sciences naturelles, dans lequel on traite méthodiquement des différens êtres de la nature, considérés soit en eux-mêmes, d’après l’état actuel de nos connoissances, soit relativement à l’utilité qu’en peuvent retirer la médecine, l’agriculture, le commerce et les artes. Suivi d’une biographie des plus célèbres naturalistes. Ouvrage destiné aux médecins, aux agriculteurs, aux commerrans aux artistes, aux manufacturiers, et à tous ceux qui ont iniéroî a connoitre les productions de la nature, leurs caraclères génériques et spécifiques, leur lieu natal, leurs propriétés et leurs usages. T. 29. Strasbourg; Paris: F. G. Levrault; Le Normant, 1823, s. 58. (fr.).
↑ A. Smith. African Zoology. „South African quarterly journal”. 2 (1), s. 114, 1834. (ang.).
↑ Säugethiere. W: E. Rüppell: Neue Wirbelthiere zu der Fauna von Abyssinien gehörig. S. Schmerber: Frankfurt am Main, 1835–1840, s. 30. (niem.).
↑ T. von Heuglin. Diagnosen neuer Säugethiere aus Afrika am rothen meere. „Novorum actorum Academiae Caesareae Leopoldino-Carolinae Germanicae Naturae Curiosorum”. 28 (10), s. 4, 1861. (niem.).
↑ Heuglin i Fitzinger 1866 ↓, s. 560.
↑ Heuglin i Fitzinger 1866 ↓, s. 561.
↑ O. Thomas. On a new banded mungoose from Somaliland. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sicth series. 15 (90), s. 531, 1895. (ang.).
↑ O. Thomas. On further new Mammals obtained by the Ruwenzori Expedition. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh Series. 19 (109), s. 120, 1907. (ang.).
↑ O. Thomas & R.Ch. Wroughton. The Rudd Exploration of South Africa.-VII. List of mammals obtained by Mr. Grant at Coguno, Inhambane. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1907 (2), s. 291, 1907. (ang.).
↑ O. Thomas, R.Ch. Wroughton. New mammals from Lake Chad and the Congo, mostly from the collections made during the Alexander-Gosling expedition. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh Series. 19, s. 374, 1907. (ang.).
↑ R. Lydekker. XVIII. Mammalia. „The Zoological record”. 44 (2), s. 61, 1908. (ang.).
↑ A.J.E. Lönnberg. Notes on some Mammals collected in the Congo Free State by the Swedish Missionary K. E. Laman. „Arkiv för zoologi”. 4 (16), s. 7, 1908. (ang.).
↑ E. Heller. New species of rodents and carnivores from equatorial Africa. „Smithsonian miscellaneous collections”. 56 (16), s. 15, 1911. (ang.).
↑ E. Schwarz. Säugetiere von der Ostgrenze von Neu-Kamerun. „Jahrbücher des Nassauischen Vereins für Naturkunde”. 68, s. 63, 1915. (niem.).
↑ O. Thomas. Some new African Mammalia. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 17 (97), s. 182, 1926. DOI: 10.1080/00222932608633388. (ang.).
↑ O. Thomas. On mammals from Ovamboland and the Cunene River, obtained during Capt. Shortridge’s third Percy Sladen and Kaffrarian Museum Expedition into South-West Africa. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1926 (1), s. 294, 1926. (ang.).
↑ Roberts 1929 ↓, s. 88.
↑ ^a ^b Roberts 1929 ↓, s. 89.
↑ A. Roberts. Preliminary description of fifty-seven new forms of South African mammals. „Annals of the Transvaal Museum”. 15 (1), s. 5, 1932. (ang.).
↑ L. Zukowsky. Eine neue Unterart der Zebramanguste aus dem Damaralande, Mungos mungo damarensis subsp. nov. „Säugetierkundliche Mitteilungen”. 4, s. 113–114, 1956. (niem.).
↑ J.S.J.S. Gilchrist J.S.J.S., E. Do LinhE.D.L. San E. Do LinhE.D.L., Mungos mungo, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-04-28] (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 144. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 190, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 418. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Mungos mungo. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-28].
↑ W. Ogilby. Descriptions of Mammalia and Birds from the Gambia. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 3, s. 101, 1835. (ang.).
↑ O. Thomas. On the African mungooses. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1882 (1), s. 91, 1882. (ang.).
↑ Roberts 1929 ↓, s. 87.
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 434, 1904. (ang.).
↑ ^a ^b ^c J.S. Gilchrist, A.P. Jennings, G. Veron & P. Cavallini (koordynator): Family Herpestidae (Mongooses). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 327–328. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).

Bibliografia

T. von Heuglin & L.J.F.J. Fitzinger. Systematische Übersicht der Säugethiere Nordost - Afrika’s mit Einschluß der arabischen Küste, des rothen Meeres, der Somáli- und der Nilquellen-Länder, südwärts bis zum vierten Grade nördlicher Breite. „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 54, s. 537–611, 1866. (niem.).
A. Roberts. New forms of African mammals. „Annals of the Transvaal Museum”. 13 (2), s. 82–121, 1929. (ang.).
R. Ladd: Mungos mungo. (On-line), Animal Diversity Web, 2000. [dostęp 2008-01-01]. (ang.).
D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Mungos mungo. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-28].

[13] Niepoprawna późniejsza pisownia Crossarchus fasciatus marcrurus O. Thomas, 1907.

[itis-1] Mungos mungo, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Gmelin-2] J.F. Gmelin: Systema naturae per regna tria naturae : secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. Ed. 13., aucta, reformata. T. 1. Lipsiae: Impensis Georg. Emanuel. Beer, 1788, s. 84. (łac.).

[Desmarest-3] A.G. Desmarest: Mangouste (Mamm.): Herpestes , Illig.; Ichneumon, Lacép .; Geoffr.; Viverra et Mustela, Linn.. W: J. du Roi (red.): Dictionnaire des sciences naturelles, dans lequel on traite méthodiquement des différens êtres de la nature, considérés soit en eux-mêmes, d’après l’état actuel de nos connoissances, soit relativement à l’utilité qu’en peuvent retirer la médecine, l’agriculture, le commerce et les artes. Suivi d’une biographie des plus célèbres naturalistes. Ouvrage destiné aux médecins, aux agriculteurs, aux commerrans aux artistes, aux manufacturiers, et à tous ceux qui ont iniéroî a connoitre les productions de la nature, leurs caraclères génériques et spécifiques, leur lieu natal, leurs propriétés et leurs usages. T. 29. Strasbourg; Paris: F. G. Levrault; Le Normant, 1823, s. 58. (fr.).

[Smith-4] A. Smith. African Zoology. „South African quarterly journal”. 2 (1), s. 114, 1834. (ang.).

[Rüppell-5] Säugethiere. W: E. Rüppell: Neue Wirbelthiere zu der Fauna von Abyssinien gehörig. S. Schmerber: Frankfurt am Main, 1835–1840, s. 30. (niem.).

[Heuglin-6] T. von Heuglin. Diagnosen neuer Säugethiere aus Afrika am rothen meere. „Novorum actorum Academiae Caesareae Leopoldino-Carolinae Germanicae Naturae Curiosorum”. 28 (10), s. 4, 1861. (niem.).

[CITEREFHeuglinFitzinger1866[https://www.biodiversitylibrary.org/page/6447071_560]-7] Heuglin i Fitzinger 1866 ↓, s. 560.

[CITEREFHeuglinFitzinger1866[https://www.biodiversitylibrary.org/page/6447072_561]-8] Heuglin i Fitzinger 1866 ↓, s. 561.

[Thomas1895-9] O. Thomas. On a new banded mungoose from Somaliland. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sicth series. 15 (90), s. 531, 1895. (ang.).

[Thomas1907-10] O. Thomas. On further new Mammals obtained by the Ruwenzori Expedition. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh Series. 19 (109), s. 120, 1907. (ang.).

[Thomas&Wroughton1907a-11] O. Thomas & R.Ch. Wroughton. The Rudd Exploration of South Africa.-VII. List of mammals obtained by Mr. Grant at Coguno, Inhambane. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1907 (2), s. 291, 1907. (ang.).

[Thomas&Wroughton1907b-12] O. Thomas, R.Ch. Wroughton. New mammals from Lake Chad and the Congo, mostly from the collections made during the Alexander-Gosling expedition. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh Series. 19, s. 374, 1907. (ang.).

[Lydekker-14] R. Lydekker. XVIII. Mammalia. „The Zoological record”. 44 (2), s. 61, 1908. (ang.).

[Lönnberg-15] A.J.E. Lönnberg. Notes on some Mammals collected in the Congo Free State by the Swedish Missionary K. E. Laman. „Arkiv för zoologi”. 4 (16), s. 7, 1908. (ang.).

[Heller-16] E. Heller. New species of rodents and carnivores from equatorial Africa. „Smithsonian miscellaneous collections”. 56 (16), s. 15, 1911. (ang.).

[Schwarz-17] E. Schwarz. Säugetiere von der Ostgrenze von Neu-Kamerun. „Jahrbücher des Nassauischen Vereins für Naturkunde”. 68, s. 63, 1915. (niem.).

[Thomas1926a-18] O. Thomas. Some new African Mammalia. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 17 (97), s. 182, 1926. DOI: 10.1080/00222932608633388. (ang.).

[Thomas1926b-19] O. Thomas. On mammals from Ovamboland and the Cunene River, obtained during Capt. Shortridge’s third Percy Sladen and Kaffrarian Museum Expedition into South-West Africa. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1926 (1), s. 294, 1926. (ang.).

[CITEREFRoberts192988-20] Roberts 1929 ↓, s. 88.

[CITEREFRoberts192989-21] Roberts 1929 ↓, s. 89.

[Roberts-22] A. Roberts. Preliminary description of fifty-seven new forms of South African mammals. „Annals of the Transvaal Museum”. 15 (1), s. 5, 1932. (ang.).

[Zukowsky-23] L. Zukowsky. Eine neue Unterart der Zebramanguste aus dem Damaralande, Mungos mungo damarensis subsp. nov. „Säugetierkundliche Mitteilungen”. 4, s. 113–114, 1956. (niem.).

[iucn-24] J.S.J.S. Gilchrist J.S.J.S., E. Do LinhE.D.L. San E. Do LinhE.D.L., Mungos mungo, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-04-28] (ang.).

[miiz-25] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 144. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[msz-26] K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 190, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.

[Burgin&inni-27] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 418. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Wilson&Reeder-28] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Mungos mungo. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-28].

[Ogilby-29] W. Ogilby. Descriptions of Mammalia and Birds from the Gambia. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 3, s. 101, 1835. (ang.).

[Thomas1882-30] O. Thomas. On the African mungooses. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1882 (1), s. 91, 1882. (ang.).

[CITEREFRoberts192987-31] Roberts 1929 ↓, s. 87.

[Palmer-32] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 434, 1904. (ang.).

[Gilchrist&inni-33] J.S. Gilchrist, A.P. Jennings, G. Veron & P. Cavallini (koordynator): Family Herpestidae (Mongooses). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 327–328. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[a]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]