Przejdź do zawartości

Montezuma I

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Montezuma I
Ilustracja
Montezuma I. Ilustracja z Kodeksu Mendoza
tlaotani Tenochtitlánu
Okres

od ok. 1440
do 1469

Poprzednik

Itzcoatl

Dane biograficzne
Data śmierci

1469

Ojciec

Huitzilíhuitl

Rodzeństwo

Chimalpopoka

Małżeństwo

Chichimecacihuatzin

Dzieci

Atotoztli
Iquehuacatzin
Mahchimaleh

Montezuma I Ilhuicamina (nahuatl: Motēuczōma Ilhuicamīna [moteːkʷˈsoːma ilwikaˈmiːna]), również Moctezuma I, Moteuczoma I, zwany Gniewnym (Ilhuicamina można tłumaczyć jako „samotny, który wystrzela strzałę w niebo”); (ur.? – zm.. 1469).

Był synem azteckiego władcy Huitzilíhuitla (ok. 1380 – ok. 1417) i Miahuaxihuitl (Quemavaca), bratem Chimalpopoki (? - 1427/1428). Jako piąty tlatoani Tenochtitlánu w roku 1440 objął władzę po Itzcoatlu (ok. 13801440).

Pozostawał w zawartym przez poprzednika bardzo korzystnym dla Azteków Trójprzymierzu z sąsiednimi cywilizacjami: miastem-państwem Texcoco i małym suwerennym królestwem Tlacopán (Tacuba). W tym umiejętnie skonstruowanym sojuszu 4/5 wszelkich zdobyczy w wyprawach wojennych dzielone było między Azteków i Texcoco, a 1/5 przypadała Tlacopán. Dzięki temu układowi małe państwo przekształciło się w przywódcę największego sojuszu militarnego w całym regionie.

Sprzymierzony z długowiecznym królem Texcoco, legendarnym władcą-mędrcem Nezahualcoyotlem (14281472), umocnił hegemonię Azteków (Méxicas) nad Doliną Meksyku i przekroczywszy góry otaczające Anahuac rozpoczął ekspansję w kierunku wschodnim i południowym, aż do Zatoki Meksykańskiej. Méxicas podbili i poddali swemu protektoratowi liczne plemiona i miasta-państwa (Huastec, Totonac) na terenie dzisiejszych stanów Morelos, Guerrero, Puebla oraz częściowo Veracruz. W efekcie tych działań Aztekowie uzyskali dostęp do takich egzotycznych dóbr jak: kakao, drzewa kauczukowe, bawełna i pióra kwezali.

Po powodzi w roku 1452 doszło do klęski głodu (14521454). Wtedy to Montezuma nakazał usypać tamy, by uchronić Tenochtitlán przed okresowo występującymi powodziami, nakazał też budowę akweduktu z podwójnym systemem rur zaopatrującego mieszkańców tego wielkiego już miasta w wodę pitną ze źródeł tryskających na wzgórzu Chapultepec. Kontynuował także rozbudowę stolicy.

Podboje Azteków

Za panowania Itzcoatla i Montezumy I, czyli w latach 14281469 ostatecznie ukształtował się system federacyjny w państwie Azteków.

Montezuma I zmarł w 1469 r. Jego żoną była Chichimecacihuatzin, z którą miał trzy córki: Atotoztli (Huitzilxochtzin), Iquehuacatzin i Mahchimaleh. Najstarsza z nich, Atotoztli została żoną Tezozomoca, syna Itzcoatla, a z kolei ich synowie: Axayacatl, Tizoc i Ahuitzotl byli kolejnymi władcami Azteków po Montezumie I .

Genealogia

[edytuj | edytuj kod]
4. Acamapichtli
Tlatoani Tenochtitlánu w l. 1376 – 1395
     
    2. Huitzilíhuitl (ok. 1379 - 1417)
Tlatoani Tenochtitlánu w l. 1396 – 1417
5. Tezcatlan Miyahuatzin        
      1. Montezuma I
6. Nieznany    
    3. Miahuaxihuitl (Quemavaca)    
7. Nieznana      
 

W kulturze popularnej

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]