Molosek
| Tadarida | |||
| Rafinesque, 1814[1] | |||
.jpg) Przedstawiciel rodzaju – molosek brazylijski (T. brasiliensis) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
molosek | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Cephalotes teniotis Rafinesque, 1814 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Molosek[12] (Tadarida) – rodzaj ssaków z podrodziny molosów (Molossinae) w obrębie rodziny molosowatych (Molossidae).
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji, Afryce i Ameryce[13][14][15].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała (bez ogona) 46–102 mm, długość ogona 28–66 mm, długość ucha 14–34 mm, długość tylnej stopy 7–15 mm, długość przedramienia 36–67 mm; masa ciała 8–55 g[14][16].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj zdefiniował w 1814 roku francusko-amerykański przyrodnik Constantine Samuel Rafinesque w publikacji swojego autorstwa o tytule Précis des découvertes et travaux somiologiques[1]. Na gatunek typowy wyznaczył (oznaczenie monotypowe) moloska europejskiego (T. teniotis).
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Tadarida (Tadaris): Rafinesque tworząc nowy takson nie wyjaśnił znaczenia nazwy rodzajowej[1][17]; Marco Riccucci sugeruje, że nazwa rodzajowa pochodzi od nazwy „tadarida” (również ‘taddarita’, ‘taddarida’, ‘tallarita’, „tallarida” i ‘taddrarita’) używanej w Kalabrii i na Sycylii na określenie nietoperza niezależnie od jego gatunku. Te lokalne nazwy używane są również w sycylijskich wierzeniach, legendach i wierszach. Rafinesque słyszał tę nazwę podczas swojego pobytu na Sycylii i użył jej. Nazwa ‘tadarida’ wywodzi się od greckiego νυκτερις nukteris, νυκτεριδος nukteridos ‘nietoperz’, gdzie w południowych Włoszech uległa zniekształceniu z powodu aferezy i deformacji dialektu[18].
- Nyctinomus (Nyctimones, Nyctinoma): gr. νυκτι- nukti- ‘nocny’, od νυξ nux, νυκτος nuktos ‘noc’; νομος nomos ‘mieszkanie, siedziba’[19]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Nyctinomus aegyptiacus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1818.
- Dinops: gr. δεινος deinos ‘groźny, straszny’; ωψ ōps, ωπος ōpos ‘wygląd, oblicze’[20]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Dinops cestoni Savi, 1825 (= Cephalotes teniotis Rafinesque, 1814).
- Mammnyctinomus: modyfikacja zaproponowana przez meksykańskiego przyrodnika Alfonso Luisa Herrerę w 1899 roku polegająca na dodaniu do nazwy rodzaju przedrostka Mam (od Mammalia)[21].
- Rhizomops: gr. ῥις rhis, ῥινος rhinos ‘nos, pysk’; rodzaj Mops Lesson, 1842[11]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Nyctinomus brasiliensis I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1824.
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[22][16][13][12]:
- Tadarida brasiliensis (I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1824) – molosek brazylijski
- Tadarida teniotis (Rafinesque, 1814) – molosek europejski
- Tadarida aegyptiaca (É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1818) – molosek egipski
- Tadarida lobata (O. Thomas, 1891) – molosek kenijski
- Tadarida ventralis (Heuglin, 1861) – molosek wielki
- Tadarida fulminans (O. Thomas, 1903) – molosek malgaski
- Tadarida insignis (Blyth, 1862) – molosek znaczony
- Tadarida latouchei O. Thomas, 1920 – molosek orientalny
Opisano również gatunki wymarłe[23]:
- Tadarida constantinei B. Lawrence, 1960[24] (Stany Zjednoczone; plejstocen)
- Tadarida engesseri Rachl, 1983[25] (Niemcy; miocen)
- Tadarida leptognatha Rachl, 1983[25] (Niemcy; miocen)
- Tadarida mengraii (Mein & Ginsburg, 1997)[26] (Tajlandia; miocen)
- Tadarida rusingae Arroyo-Cabrales, Gregorin, Schlitter & Walker, 2002[27] (Kenia; miocen).
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Tadarida Rafinesque, 1814.
- ↑ Nazwa nieważna (niekonsekwentnie stosowane nazewnictwo binominalne), odrzucona do celów nomenklatorycznych decyzją ICZN[3].
- ↑ a b c Niepoprawna późniejsza pisownia Nyctinomus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1818.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c C.S. Rafinesque: Précis des découvertes et travaux somiologiques. Palerme: Royale typographie militaire, aux dépens de l’auteur, 1814, s. 55. (fr.).
- ↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 54. (fr.).
- ↑ ICZN. Opinion 417. Rejection for nomenclatorial purposes of volume 3 (Zoologie) of the work by Lorenz Oken entitled Okens Lehrbuch der Naturgeschichte published in 1815—1816. „Opinions and declarations rendered by the International Commission on Zoological Nomenclature”. 14, s. 1–42, 1956–1957. (ang.).
- ↑ L. Oken: Lehrbuch der Naturgeschichte. T. 3. Cz. 2. Jena: August Schmid, 1816, s. 924. (niem.).
- ↑ É. Geoffroy Saint-Hilaire: Description des mammifères qui se trouvent en Egypte. W: France. Commission des sciences et arts d’Egypte: Description de l’Égypte, ou, Recueil des observations et des recherches qui ont été faites en Égypte pendant l’expédition de l’armée française. T. 2. Paris: Imprimerie impériale, 1817, s. 114. (fr.).
- ↑ J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 299, 1821. (ang.).
- ↑ T.E. Bowdich: An analysis of the natural classifications of Mammalia, for the use of students and travellers. Paris: J. Smith, 1821, s. 28. (ang.).
- ↑ J. Fleming: The philosophy of zoology; or, A general view of the structure, functions, and classification of animals. Cz. 2. Edinburgh: A. Constable, 1822, s. 178. (ang.).
- ↑ G. Savi. Descrizione del Dinops Cestoni nuovo animale della famiglia dei Pipistrelli. „Nuovo giornale de’ letterati”. 10 (21), s. 230, 1825. (wł.).
- ↑ A. L. Herrera: Sinonimia vulgar y cientifica de los principales vertebrados mexicanos. Mexico: Officina Tipografica de la Secretan’a de Foment, 1899, s. 20. (hiszp.).
- ↑ a b S. Legendre. Étude odotologíque des représentants actuels du groupe Tadarida (Chiroptera, Molossidae). Implications phylogéniques, systématiques et zoogéographiques. „Revue Suisse de Zoologie”. 91, s. 427, 1984. (fr.).
- ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 114–115. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 204–206. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ a b P. Taylor, B. Lim, M. Pennay, P. Soisook, T. Kingston, L. Loureiro & L. Moras: Family Molossidae (Free-tailed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 664–667. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Tadarida. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-02-21]. (ang.).
- ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 523–524. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 659.
- ↑ M. Riccucci. Derivation of the Generic Name Tadarida (Rafinesque, 1814). „Bat Research News”. 56 (4), s. 61–62, 2015. (ang.).
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 466.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 234.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 25.
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-01-17]. (ang.).
- ↑ J.S. Zijlstra, Tadarida Rafinesque, 1814, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-11-17] (ang.).
- ↑ B. Lawrence. Fossil Tadarida from New Mexico. „Journal of Mammalogy”. 41 (3), s. 320, 1960. DOI: 10.2307/1377489. (ang.).
- ↑ a b R. Rachl, Die Chiroptera (Mammalia) aus den mittelmiozänen Kalken des Nordlinger Rieses (Suddeutschland), „Thesis Doct.”, München: Ludwig-Maximilians. Universität München, 1983, s. 1–284 (niem.).
- ↑ P. Mein & L. Ginsburg. Les mammifères du gisement miocène inférieur de Li Mae Long, Thaïlande: systématique, biostratigraphie et paléoenvironnement. „Geodiversitas”. 19 (4), s. 802, 1997. (fr.).
- ↑ J. Arroyo-Cabrales, R. Gregorin, D.A. Schlitter & A. Walker. The oldest African molossid bat cranium (Chiroptera: Molossidae). „Journal of Vertebrate Paleontology”. 22 (2), s. 382, 2002. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).