Mieczysław Szerer

Mieczysław Szerer
Data i miejsce urodzenia	19 kwietnia 1884 ; Kraków
Data i miejsce śmierci	27 października 1981 ; Warszawa
Zawód, zajęcie	prawnik
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Stanowisko	sędzia Sądu Najwyższego
	Odznaczenia

Mieczysław Szerer (ur. 19 kwietnia 1884 w Krakowie, zm. 27 października 1981 w Warszawie) – polski prawnik, specjalista z zakresu prawa karnego, socjolog i publicysta. Wieloletni sędzia Sądu Najwyższego, członek tzw. komisji Mazura.

Życiorys

W 1907 ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego^[1]. W 1925 został członkiem polskiego PEN-Clubu^[1]. Od 1927 dyrektor departamentu w Ministerstwie Wyznań i Oświecenia Publicznego. W latach 1933–1939 pracował jako adwokat w Warszawie. W okresie II wojny światowej znalazł się na emigracji w Wielkiej Brytanii^[1]. Z ramienia Stronnictwa Demokratycznego był członkiem Rady Narodowej^[2]. W 1946 był polskim reprezentantem Komisji Narodów Zjednoczonych do Spraw Zbrodni Wojennych^[3]. W latach 1945^[4] lub 47^[1] – 1962 pracował jako sędzia Sądu Najwyższego^[1]. Członek Komisji Kodyfikacyjnej, opracował raport o nadużyciach Głównego Zarządu Informacji WP w procesach politycznych (1951–1952), członek komisji Mazura (1956–57). W 1978 uzyskał doktorat honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego^[1].

Zmarł 27 października 1981 w Warszawie w wieku 97 lat. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera C37-5-8)^[5].

Raport Szerera

Po niespełna pięciu miesiącach uczestniczenia w pracach komisji do Badania Odpowiedzialności za Łamanie Praworządności w Sądownictwie Wojskowym (tzw. Komisji Mazura) w okresie 1948–1954, wystąpił z jej szeregów. Stało się to w proteście przeciwko przygotowywanym wnioskom końcowym. Napisał wtedy własny raport o nadużyciach w wojskowych organach sprawiedliwości, w którym postulował niepociąganie do odpowiedzialności karnej sędziów łamiących prawo w latach stalinowskich. Kluczowym argumentem przeciwko karaniu sędziów, miał być fakt że ulegali oni naciskom ze strony funkcjonariuszy MBP, oraz szeregiem zewnętrznych przyczyn, który sprawił, iż „ludzi zdolnych (przynajmniej w ich większości) do roli sędziów ściągał na ich nieszczęście w dół i czynił autorami nieszczęśliwych wyroków”^[6]. Ponadto w swoim raporcie bronił sędziowskiej niezawisłości, którą przez całe życie uznawał za nienaruszalny składnik dobrze pojętego konstytucyjnego państwa prawa^[7]. Do czasu publikacji raport nie był publicznie dostępny, pierwszy raz został opublikowany w 1979 na łamach emigracyjnych Zeszytów Historycznych (Memoriał dr. Mieczysława Szerera, ZH 1979, nr 49, s. 71–160).

Odznaczenia

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy zawodowej jako sędzia Sądu Najwyższego^[8] (1954)

Publikacje^[1]

Głównym problemem, który poruszał w wielu publikacjach, były gwarancje praw obywatelskich i zagadnienia praworządności w odniesieniu do niezawisłości sędziowskiej.

Kara. Szkic psychologiczny. Kraków, 1910.
Socjologia wojny. Nak. księgarni Krzyżanowskiego, Kraków, 1916.
Idea narodowa w socjologii i polityce. Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków, 1922.
Sprawa urzędnicza w demokracji. Stowarzyszenie Urzędników Państwowych, Warszawa 1925.
Śmiertelni bogowie. Rzecz o demokracji i dyktaturze. Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, Warszawa, 1939.
Naród w parlamencie. Prawo i obyczaje polityczne Anglii. M.I. Kolin, Londyn, 1941.
Sądownictwo angielskie. Wydawnictwo Prawnicze, 1959.
Karanie a humanizm. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1964.
Opowiadania o procesach. Książka i Wiedza, Kraków, 1966.
Społeczeństwo wobec przestępcy. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1969.
Kultura i prawo. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, 1981.

Był także autorem polskich przekładów z języka angielskiego^[1].

F. Callieres: Sztuka dyplomacji, 1929.
J. St Mill: Autobiografia, 1931.
M. Amos: Konstytucja angielska, 1938.

Zobacz też

Komisja Mazura (1956–57)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h JuliuszJ. Łeszczyński JuliuszJ., „Kultura i prawo”, Mieczysław Szerer, Warszawa 1981: [recenzja], „Palestra”, 26/11-12(299-300), Naczelna Rada Adwokacka, 1982, s. 113–119 .
↑ Andrzej Friszke, Druga Wielka Emigracja 1945–1990. T. 1. Życie polityczne emigracji, Warszawa 1999, s. 84; Romuald Turkowski, Parlamentaryzm polski na uchodźstwie 1945-1972 w okresie rozbicia emigracji politycznej w Londynie, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2001, s. 27.
↑ UlfU. Schmidt UlfU., The Scars of Ravensbrück: Medical Experiments and British War Crimes Policy, 1945-1950, [w:] Atrocities on Trial. Historical Perspectives on the Politics of Prosecuting German War Crimes. University of Nebraska Press, s. 140., 2008 .
↑ Szerer Mieczysław, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-11-02] .
↑ Mieczysław Szerer – miejsce pochówku na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie [dostęp z dnia: 2015-06-26].
↑ Mordercy w mundurach (2) [online], Nasze Blogi, 20 listopada 2013 [dostęp 2019-11-03] (pol.).
↑ AdamA. Puchejda AdamA., Odpowiedzialność i polityka wolności Rzecz o Mieczysławie Szererze., [w:] MieczysławM. Szerer, Śmiertelni bogowie. Rzecz o demokracji i o dyktaturze, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 13, ISBN 978-83-235-1718-4 .
↑ M.P.54.103.1340 z 1954

Bibliografia

Wielka Encyklopedia Powszechna PWN
Mieczysław Szerer w Wielkiej Genealogii Minakowskiego

[:1-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h JuliuszJ. Łeszczyński JuliuszJ., „Kultura i prawo”, Mieczysław Szerer, Warszawa 1981: [recenzja], „Palestra”, 26/11-12(299-300), Naczelna Rada Adwokacka, 1982, s. 113–119 .

[2] Andrzej Friszke, Druga Wielka Emigracja 1945–1990. T. 1. Życie polityczne emigracji, Warszawa 1999, s. 84; Romuald Turkowski, Parlamentaryzm polski na uchodźstwie 1945-1972 w okresie rozbicia emigracji politycznej w Londynie, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2001, s. 27.

[3] UlfU. Schmidt UlfU., The Scars of Ravensbrück: Medical Experiments and British War Crimes Policy, 1945-1950, [w:] Atrocities on Trial. Historical Perspectives on the Politics of Prosecuting German War Crimes. University of Nebraska Press, s. 140., 2008 .

[:0-4] Szerer Mieczysław, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-11-02] .

[5] Mieczysław Szerer – miejsce pochówku na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie [dostęp z dnia: 2015-06-26].

[6] Mordercy w mundurach (2) [online], Nasze Blogi, 20 listopada 2013 [dostęp 2019-11-03] (pol.).

[7] AdamA. Puchejda AdamA., Odpowiedzialność i polityka wolności Rzecz o Mieczysławie Szererze., [w:] MieczysławM. Szerer, Śmiertelni bogowie. Rzecz o demokracji i o dyktaturze, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 13, ISBN 978-83-235-1718-4 .

[8] M.P.54.103.1340 z 1954

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]