Meta (rodzaj)
| Meta | |||
| Menge, 1866 | |||
| Okres istnienia: paleogen–dziś | |||
 Samica sieciarza jaskiniowego | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Meta | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Aranea menardii Latreille, 1804 | |||
| Synonimy | |||
| |||
Meta – rodzaj pająków z rodziny kwadratnikowatych i podrodziny czaikowatych.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Pająki o połyskującym ciele[1]. Od rodzaju Dolichognatha wyróżniają się nieprostokątną częścią głowową karapaksu[2]. Oczy tylno-boczne leżą blisko przednio-bocznych, w widoku od przodu na tym samym poziomie co tylno-środkowe. W widoku od góry oczy przednio-środkowe leżą bardziej z przodu od przednio-bocznych. Wysokość nadustka jest zbliżona szerokości oczu przednio-środkowych. Szczękoczułki zaopatrzone są w 4 duże zęby na krawędzi przedniej i 4 małe na tylnej. Szczęki są prawie dwukrotnie dłuższe od wargi dolnej, dłuższe niż szerokie, najszersze z przodu. Warga dolna jest szersza niż długa i wyraźnie obrzeżona. Trichobotria występują na goleniach i nadstopiach, natomiast brak ich na udach[1].
Nogogłaszczki samców cechuje wolne, krótkie i szerokie paracymbium[1], cymbium zaopatrzone w płaski wyrostek zewnętrzno-nasadowy (processus cymbialis ectobasalis) i wyrostek zewnętrzno-środkowy (processus cymbialis ectomedialis) oraz embolus z pojedynczą apofizą MEA (ang. metaine embolic apophysis), słabiej zesklerotyzowaną niż u rodzaju Metellina. Samica wyróżnia się od innych przedstawicieli podrodziny otworami kopulacyjnymi o tylnym położeniu[2], a od rodzaju Metellina także kopulasto wysklepioną środkową częścią płytki płciowej[2].
Biologia i występowanie
[edytuj | edytuj kod]Pająki te budują pionowe lub prawie pionowe sieci kolistego kształtu z otwartymi pępkami[1][3].
Rodzaj kosmopolityczny, ale w krainie neotropikalnej znany jest tylko z Kuby (brak go w Ameryce Południowej i Centralnej). W Europie występują M. bourneti i sieciarz jaskiniowy[4], z których tylko ten ostatni znany jest z Polski[5] (zobacz kwadratnikowate Polski).
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj ten wprowadzony został w 1866 roku przez Franza Antona Menge[6]. W pracach Jörga Wunderlicha[4], a także w publikacji Johna A. Murphy’ego i Michaela J. Robertsa z 2015 roku synonimizowano z nim rodzaj Metellina[7], ale pogląd ten nie znajduje poparcia u innych autorów[4]. W 2018 Robert Kallal i Gustavo Hormiga opublikowali wyniki molekularnej analizy filogenetycznej czaikowatych, według których rodzaj Meta zajmuje pozycję bazalną w podrodzinie. Jednocześnie autorzy zwracają uwagę, że rodzaj ten traktowany był jako „takson-worek” i wymaga rewizji[2].
Do rodzaju tego należą 23 opisane gatunki współczesne i 2 znane z paleogenu[4][8]:
- Meta abdomenalis Patel & Reddy, 1993
- Meta birmanica Thorell, 1898
- Meta bourneti Simon, 1922
- Meta dolloff Levi, 1980
- Meta japonica Tanikawa, 1993
- †Meta maculosa Wunderlich, 2008
- Meta manchurica Marusik & Koponen, 1992
- Meta menardi (Latreille, 1804) – sieciarz jaskiniowy
- Meta merianopsis Tullgren, 1910
- Meta meruensis Tullgren, 1910
- Meta mixta O. P.-Cambridge, 1885
- Meta monogrammata Butler, 1876
- Meta montana Hogg, 1919
- Meta nebulosa Schenkel, 1936
- Meta nigridorsalis Tanikawa, 1994
- Meta obscura Kulczyński, 1899
- Meta ovalis (Gertsch, 1933)
- Meta qianshanensis Zhu & Zhu, 1983
- Meta rufolineata (Urquhart, 1889)
- Meta serrana Franganillo, 1930
- Meta shenae Zhu, Song & Zhang, 2003
- Meta simlaensis Tikader, 1982
- Meta stridulans Wunderlich, 1987
- Meta trivittata Keyserling, 1887
- Meta turbatrix Keyserling, 1887
- †Meta velans (Wunderlich, 2004)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d S. Almquist. Swedish Araneae, part 1 - families Atypidae to Hahniidae. „Insect Systematics & Evolution, Supplement”. 63, s. 111-116, 2005.
- ↑ a b c d R.J. Kallal, G. Hormiga. An expanded molecular phylogeny of metaine spiders (Araneae, Tetragnathidae) with description of new taxa from Taiwan and the Philippines. „Invertebrate Systematics”. 32 (2), s. 400-422, 2018. DOI: 10.1071/IS17058.
- ↑ M.J. Roberts: Spiders of Britain & Northern Europe. London: HarperCollins, 1995, s. 306-310, seria: Collins Field Guide.
- ↑ a b c d Meta. [w:] World Spider Catalogue [on-line]. World Spider Catalog Association, 2018. [dostęp 2018-12-11].
- ↑ Check-list of spiders (Araneae) of Poland. [dostęp 2013-08-23].
- ↑ A. Menge. Preussische Spinnen. Erste Abtheilung. „Schriften der Naturforschenden Gesellschaft in Danzig (N.F.)”. 1, 1866.
- ↑ J.A. Murphy, M.J. Roberts: Spider families of the world and their spinnerets. York: British Arachnological Society, 2015.
- ↑ Jason A. Dunlop, David Penney, Denise Jekel, z dodatkowym wkładem: Lyall I. Anderson, Simon J. Braddy, James C. Lamsdell, Paul A. Selden, O. Erik Tetlie: A summary list of fossil spiders and their relatives. [w:] World Spider Catalog [on-line]. Natural History Museum Bern, 2018. [dostęp 2018-12-10].