Przejdź do zawartości

Maurycy Kahane

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maurycy Kahane
Data i miejsce urodzenia

28 listopada 1836
Ratzersdorf

Data i miejsce śmierci

27 września 1896
Tarnopol

Rodzice

Ignacy

Małżeństwo

Aniela z d. Kędzierska

Krewni i powinowaci

Filip, Leon, Zygmunt, Ludwika (rodzeństwo)

Maurycy Kahane[a] (ur. 28 listopada 1836 w Ratzersdorf, zm. 27 września 1896 w Tarnopolu) – urzędnik, powstaniec styczniowy, działacz społeczny.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 28 listopada 1836 w Ratzersdorf w rodzinie żydowskiej[1][2][3]. Był synem Ignacego (lekarz, zm. 1875)[4][5][6]. Miał braci Filipa (1838-1915), Leona (zm. 1864), Zygmunta (1846-1889) oraz siostrę Ludwikę (w latach 90. XIX wieku w stanie panieńskim członkini sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[7])[8][1][9][10][5][11][12][b]. Wraz z rodziną przeprowadził się do Sanoka pod zaborem austriackim[13][6], gdzie ojciec rodziny od około 1857 pracował jako lekarz[14][15].

Po założeniu szpitala dla chorych w Sanoku 1 sierpnia 1857[16] był zarządcą tegoż od około 1860 do około 1862[17][18] (zastąpił na tym stanowisku swojego brata Filipa[19][20][21]).

Po wybuchu powstania styczniowego 1863 wraz z bratem Filipem przyłączył się ochotniczo do walk (potem obaj otrzymali nominacje oficerskie)[1][22][13][2][23][15]. Maurycy Kahane służył jako szeregowiec w oddziale pułkownika Apolinarego Kurowskiego, potem pod komendą gen. Mariana Langiewicza i gen. Antoniego Jeziorańskiego[1][24][15][25][3]. Został mianowany na stopień porucznika[15]. Brał udział w bitwie pod Skałą, bitwie pod Małogoszczem (24 lutego 1863, tam stracił palec u ręki i dostał postrzał w nogę), bitwie Pieskową Skałą (4 marca 1863), ponownie w bitwie pod Skałą (5 marca 1863, tam został dwukrotnie ranny), bitwie pod Kobylanką (1 i 6 maja 1863)[1][24][15][25][3]. Jak określono w późniejszych latach, skompromitowany w obecn. władz austr., przez siedem lat przebywał na emigracji w Rumunii[1][15][25][3]. Po powstaniu nosił ranę w postaci przestrzelonej nogi[22][15]. Jego młodszy brat Leon zmarł wskutek ran odniesionych w powstaniu[26][5].

Po wprowadzeniu autonomii galicyjskiej (1867) wstąpił do służby w Galicji. Od około 1872 do około 1875 był naczelnikiem stacji w Chyrowie w ramach C. K. Uprzywilejowanej Pierwszej Węgiersko-Galicyjskiej Kolei[27]. Osiadł w Tarnopolu[25][3]. Od około 1877 do końca życia był urzędnikiem filii w Tarnopolu (założonej w 1869) C. K. Uprzywilejowanego Galicyjskiego Akcyjnego Banku Hipotecznego we Lwowie[28][2].

W Tarnopolu był działaczem tamtejszego gniazda Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, od 1892 członek wydziału tegoż, w maju 1893 został delegatem do powstałego wówczas Związku Sokołów Polskich we Lwowie, a od 1894 pełnił funkcję sekretarza wydziału[29], wybrany członkiem honorowym tarnopolskiej organizacji[2][25][3]. Należał też do Towarzystwa Uczestników Powstania 1863 roku[3]. Był autorem sztuki teatralnej pt. Szpieg, wystawionej za jego życia w Tarnopolu[25][3].

Był żonaty z Anielą z domu Kędzierską (zm. w kwietniu 1896 w wieku 43 lat)[30]. Zmarł po długiej chorobie 27 września 1896 w Tarnopolu w wieku 60 lat[2][31][32][23][c].

Inny Maurycy Kahane od lat 80. był adwokatem związanym ze Lwowem[33] oraz członkiem C. K. Rady Szkolnej Okręgowej w Bóbrce[34][35][36].

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ W ewidencji urzędników Cesarstwa Austrii i Austro-Węgier był określany w języku niemieckim jako „Moriz Kahane”.
  2. ↑ W niektórych źródłach (Stanisław Feliksiak, sztetl.org.pl) podano, że bratem rodzeństwa Kahane był też Zygmunt, ur. w 1846 w Lisku koło Sanoka. Aczkolwiek o jego istnieniu w swoich wspomnieniach nie wspomnieli przy okazji opisu rodziny zarówno Filip Kahane jak również Karol Kalita, zob. Dzieje Żuawa 1903 ↓, s. 167, 168 Kalita 1913 ↓, s. 125
  3. ↑ Andrzej Potocki podał rok śmierci 1895.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f Nieco szczegółów biograficznych dotyczących uczestników organizacyi i partyzantki r. 1863/64. W: Józef Białynia Chołodecki: Księga pamiątkowa opracowana staraniem Komitetu Obywatelskiego w czterdziestą rocznicę powstania r. 1863/1864. Lwów: 1904, s. 246-247. Bertold Merwin: Żydzi w powstaniu 1863 r.. Lwów: Jedność, 1910, s. 16-17.
  2. ↑ a b c d e Kronika. Zmarli. „Kurjer Lwowski”. Nr 272, s. 2, 30 września 1896. 
  3. ↑ a b c d e f g h Maurycy Kahane. sztetl.org.pl. [dostęp 2021-08-07].
  4. ↑ Księga uchwał Rady miejskiej od lutego 1874 do stycznia 1876. T.V. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 166. [dostęp 2022-02-05].
  5. ↑ a b c Majer Bałaban. Żydzi w powstaniu 1863 r. Próba bibliografii rozumowanej. „Przegląd Historyczny”. Tom 34 (2), s. 593, 1937-1938. 
  6. ↑ a b Teresa Bagińska-Żurawska: Willa Filipa Sanbra Kahane. lancut.pl. [dostęp 2021-07-31].
  7. ↑ Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 143. ISBN 978-83-939031-1-5.
  8. ↑ Dzieje Żuawa 1903 ↓, s. 167, 168.
  9. ↑ Kalita 1913 ↓, s. 125.
  10. ↑ Bałaban 1916 ↓, s. 202-201.
  11. ↑ Stanisław Feliksiak: Słownik biologów polskich. Warszawa: Państwowe Wydaw. Naukowe, 1987, s. 244. ISBN 83-01-00656-0.
  12. ↑ Zygmunt Kahane. sztetl.org.pl. [dostęp 2021-08-02].
  13. ↑ a b J. Rzepka: Filip Sanbra-Kahane. powiatlancut.pl. [dostęp 2021-07-31]. za: Bogdan Stępień. Filip Sanbra-Kahane (1838-20 XI 1915). „Prace Historyczno-Archiwalne”. Tom 17, s. 189-199, 2006. 
  14. ↑ Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1858. Lwów: 1858, s. 240.
  15. ↑ a b c d e f g Bałaban 1916 ↓, s. 200.
  16. ↑ Nadesłane. Sanok, 20 sierpnia. „Czas”. Nr 206, s. 4, 11 września 1857. 
  17. ↑ Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1861. Lwów: 1861, s. 429.
  18. ↑ Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1862. Lwów: 1862, s. 447.
  19. ↑ Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1858. Lwów: 1858, s. 264.
  20. ↑ Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1859. Lwów: 1859, s. 282.
  21. ↑ Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1860. Lwów: 1860, s. 286.
  22. ↑ a b Kalita 1913 ↓, s. 126.
  23. ↑ a b Kronika. † Maurycy Kahane. „Przewodnik Gimnastyczny „Sokół””. Nr 11, s. 144, Październik 1896. 
  24. ↑ a b Dzieje Żuawa 1903 ↓, s. 167.
  25. ↑ a b c d e f Andrzej Potocki: Żydzi w Podkarpackiem. Rzeszów: Libra, 2004, s. 171. ISBN 83-89183-05-6.
  26. ↑ Kalita 1913 ↓, s. 121-126.
  27. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1873. Lwów: 1873, s. 465.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1874. Lwów: 1874, s. 501.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1875. Lwów: 1875, s. 507.
  28. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1876. Lwów: 1876, s. 505.
    •W tym wydaniu nie figurował. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1877. Lwów: 1877, s. 514.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1878. Lwów: 1878, s. 505.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1879. Lwów: 1879, s. 499.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1880. Lwów: 1880, s. 504.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1881. Lwów: 1881, s. 517.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1882. Lwów: 1882, s. 518.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1883. Lwów: 1883, s. 518.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1884. Lwów: 1884, s. 501.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1885. Lwów: 1885, s. 501.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1886. Lwów: 1886, s. 501.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1887. Lwów: 1887, s. 503.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1888. Lwów: 1888, s. 503.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1889. Lwów: 1889, s. 588.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890. Lwów: 1890, s. 588.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1891. Lwów: 1891, s. 588.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1892. Lwów: 1892, s. 588.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1893. Lwów: 1893, s. 588.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894. Lwów: 1894, s. 588.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 588.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1896. Lwów: 1896, s. 588.
  29. ↑ Maciej Śliż: Towarzystwo gimnastyczne „Sokół” w VI okręgu Tarnopolskim w latach 1885-1939. Rzeszów: Uniwersytet Rzeszowski, 2013, s. 130, 161, 302.
  30. ↑ Kronika. Zmarli. „Kurjer Lwowski”. Nr 105, s. 2, 15 kwietnia 1896. 
  31. ↑ Kronika. „Gazeta Lwowska”. Nr 224, s. 4, 1 października 1896. 
  32. ↑ Kronika. Zmarli. „Słowo Polskie”. Nr 230, s. 4, 2 października 1896. 
  33. ↑ Z izby sądowej. „Kurjer Lwowski”. Nr 117, s. 4, 28 kwietnia 1887. 
  34. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1893. Lwów: 1893, s. 400.
  35. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894. Lwów: 1894, s. 400.
  36. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 400.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Maurycy_Kahane&oldid=71799103”