Przejdź do zawartości

Marten van Cleve (starszy)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marten van Cleve (starszy)
Ilustracja
Bójka chłopów z pielgrzymem
(II połowa XVI w.)
Data i miejsce urodzenia

1527
Antwerpia

Data i miejsce śmierci

1577 lub 1581
Antwerpia

Narodowość

flamandzka

Dziedzina sztuki

malarstwo, rysunek

Epoka

manieryzm

Multimedia w Wikimedia Commons

Marten van Cleve (starszy)[a] (ur. 1527 w Antwerpii, zm. 1577 lub 1581 tamże)[1] – niderlandzki malarz i rysownik okresu manieryzmu.

Edukacja i działalność artystyczna

[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rodziny malarzy i rysowników flamandzkich wywodzących się z Kleve, a która na przełomie XV i XVI wieku przeniosła się do Antwerpii[2]. Był synem Willema van Cleve Starszego, od 1518 mistrza antwerpskiej gildii św. Łukasza. Miał starszego brata Hendrika van Cleve zwanego również Hendrikiem III oraz młodszego Willema van Cleve. Obaj byli również malarzami i rysownikami. W 1551 roku Marten van Cleve został mistrzem (wijnmeester)[b] antwerpskiej gildii św. Łukasza[1]. W latach 1553–1555 pracował w pracowni Fransa Florisa[2]. Około 1556–1558 założył własną pracownię, gdzie kształciło się kilku późniejszych malarzy, m.in. Hans Jordaens[3]. Uważa się go za twórcę malarskiego wątku tematycznego o „pijącym królu” (fasolowym królu), popularnego w XVII wiecznej Holandii[4].

Żoną Martena van Cleve była Maria de Greve, z którą ożenił się 7 stycznia 1556. Mieli czterech synów: Gillis II, Marten II, Joris i Nicolaas, a każdy z nich kształcił się w pracowni ojca i został malarzem[3].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Tworzył głównie obrazy ze scenami z życia chłopów (wesela i tańce, kiermasze, żołnierze plądrujący wieś) oraz krajobrazy; jego styl przypomina twórczość Pietera Bruegela oraz Pietera Aertsena. Tylko pięć jego dzieł jest sygnowanych i odpowiednio udokumentowanych. Dwa znajdują się w wiedeńskim Kunsthistorisches Museum, a kolejne podpisane i datowane prace w zbiorach Ermitażu, (Petersburg)[4].

Tytuł obrazu Rok powstania Metoda Wielkość Miejsce przechowywania Uwagi Grafika
Wnętrze chłopskiej chaty 1555–1560 olej na desce 123 × 144 cm, Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu obraz sygnowany
Sprawiony wół 1566 olej na desce 68 × 53,5 cm Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu obraz sygnowany
Panna młoda prowadzona do łoża weselnego 1570 olej na desce 68,1 × 93,7 cm kolekcja prywatna (sprzedany na aukcji Christie's 20–21 listopada 2013 w Amsterdamie)[5]
Ślubna procesja olej na desce 155,3 X 256 cm kolekcja prywatna obraz sprzedany na aukcji Christie's w 2014 roku[6]
Bójka chłopów z pielgrzymem II połowa XVI w. olej na desce 93,5 × 126 cm Muzeum Narodowe we Wrocławiu
Dobry pasterz olej na desce 49,9 × 73 cm kolekcja prywatna obraz sprzedany na aukcji Sotheby's[7]
Bijatyka między żołnierzami i chłopami 1565–1570 olej na desce 47,3 × 51 cm Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu
Wnętrze kuchni 1565 olej na desce 81 x 116 cm Skokloster[8]
Taniec chłopski w tawernie 1565 olej na desce 169,9 × 220,7 cm. kolekcja prywatna
Żebracy 1579 olej na desce 191,8 × 269,2 cm Ermitaż obraz sygnowany i datowany
Chrystus w drodze na Kalwarię 1567 olej na desce 84,7 x 127 cm kolekcja prywatna obraz sygnowany i datowany P. BRVGEL / AN 1567, sprzedany na aukcji domu aukcyjnego Sotheby's w 2013[9]
Wiejski kiermasz św. Sebastiana i uroczystości weselne 1567 olej na desce 110,5 x 172 cm kolekcja prywatna sprzedany na aukcji domu aukcyjnego Sotheby's w 2015[10]
Dzień św. Sebastiana 1567 olej na desce 137,2 × 270,5 cm kolekcja prywatna sprzedany na aukcji domu aukcyjnego Christie's w 2013[11]
Masakra niewiniątek olej na desce 92,4 x 125,6 cm kolekcja prywatna sprzedany na aukcji domu aukcyjnego Christie's w 2014[12]
Wiejski kiermasz św. Sebastiana i uroczystości weselne olej na desce 173,2 × 251,7 cm kolekcja prywatna sprzedany na aukcji londyńskiego domu aukcyjnego Christie's w 2013[13], sygnowany MVC

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Inne warianty nazwiska: Maarten van Cleef, Maerten van Cleef, Marten van Cleef, Marten van Cleef (der Ältere), Maarten van Cleve, Maerten van Cleve, Martin van Cleve, Marten I van Cleve
  2. ↑ Mianem wijnmeester określano syna mistrza gildii św. Łukasza. "Wijnmeester" otrzymywał tytuł mistrza z chwilą wstąpienia do gildii, bez obowiązku odbycia wieloletniej praktyki[14].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Marten van Cleve (I) [online], RKD – Netherlands Institute for Art History [dostęp 2024-04-15] (ang. • niderl.).
  2. ↑ a b Maciej Monkiewicz, Cleve lub Cleef, Martin van, [w:] Robert Genaille, Encyklopedia malarstwa flamandzkiego i holenderskiego, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe; Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 84, ISBN 83-221-0686-6 (pol.).
  3. ↑ a b Campbell 2009 ↓, s. 378.
  4. ↑ a b Campbell 2009 ↓, s. 379.
  5. ↑ Aukcja Christie's
  6. ↑ Aukcja Christie's
  7. ↑ Sotheby's aukcja
  8. ↑ Skoklaster
  9. ↑ Aukcja Sotheby's
  10. ↑ Aukcja Sotheby's
  11. ↑ Aukcja Christie's
  12. ↑ Aukcja Christie's
  13. ↑ Aukcja Christie's
  14. ↑ Gildia, [w:] Robert Genaille, Słownik malarstwa holenderskiego i flamandzkiego, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1975, s. 83 (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Gordon Campbell: The Grove Encyclopedia of Northern Renaissance Art, t.I. Oxford: Oxford University Press, 2009. ISBN 978-0-19-5334661.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marten_van_Cleve_(starszy)&oldid=73518125”