Maciej Drygas

Maciej Drygas
Data i miejsce urodzenia	3 kwietnia 1956 ; Łódź
Zawód	reżyser, scenarzysta
Współmałżonek	Vita Żelakeviciute
	Odznaczenia
	Cytaty w Wikicytatach

Maciej Drygas (ur. 3 kwietnia 1956 w Łodzi) – polski dokumentalista, reżyser filmowy i radiowy, scenarzysta.

W swoich filmach „Drygas często narusza zmitologizowane wyobrażenie o jednostronnym układzie: represyjna władza i represjonowane, ale zachowujące wolę oporu społeczeństwo. Pokazuje smutne skutki totalitarnego nacisku, bezwolność, uległość, konformizm, a nawet daleko posuniętą indoktrynację”^[1].

Życiorys

Absolwent (1979) reżyserii Wszechrosyjskiego Państwowego Instytutu Kinematografii w Moskwie (zdawał również do łódzkiej PWSFTViT, ale zabrakło mu jednego punktu, by się dostać). Zaraz po studiach był asystentem Krzysztofa Zanussiego (przy filmach Constans i Z dalekiego kraju) oraz Krzysztofa Kieślowskiego (przy Przypadku).

Jego debiut reżyserski, Usłyszcie mój krzyk, opowiada o Ryszardzie Siwcu, który w 1968 podpalił się podczas uroczystości dożynkowych na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie. W ten sposób Siwiec protestował przeciwko inwazji na Czechosłowację. Kolejne filmy Macieja Drygasa (oprócz Stanu nieważkości) również dotyczyły Polski okresu PRL.

Laureat wielu międzynarodowych festiwali. Filmy i słuchowiska radiowe Macieja Drygasa emitowane były przez stacje telewizyjne i radiowe w Europie, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii i Japonii.

Od 2013 roku jest przewodniczącym jury Festiwalu Filmów Dokumentalnych Kino z duszą^[2].

Produkcja

Znany z długich i dokładnych przygotowań do realizacji swoich filmów. Poszukiwanie śladów Ryszarda Siwca zajęło mu półtora roku. Dokumentacja do Stanu nieważkości, dokumentu o radzieckich kosmonautach – prawie dwa lata. Scenariusz do filmu o Radiu Wolna Europa, Głos nadziei, powstał po wysłuchaniu 6 tys. taśm radiowych. Dokumentacja do filmu Jeden dzień w PRL zajęła mu trzy lata, a do Abu Haraz siedem.

Sam produkuje swoje filmy. „Zacząłem się bawić w producenta, żeby mieć poczucie wolności twórczej. Wiem, na co mnie stać, wiem, ile pieniędzy mogę wydać. Poza tym – jaki producent zniósłby trzy lata dokumentowania tematu?”^[3].

Życie prywatne

Jest synem dziennikarza – Wojciecha Drygasa. Starszy brat Macieja Drygasa, Wojciech, jest profesorem medycyny, specjalistą zdrowia publicznego^[4], w 2016 został uznany jednym z najbardziej wpływowych ludzi medycyny^[5]. Córka Macieja Drygasa i Vity Żelakeviciute – Vita Maria Drygas jest reżyserką filmów dokumentalnych^[6].

Filmografia

fabuły

Przypadek – 1981 (współpraca reżyserska)
Psychoterapia – 1983 (scenariusz, reżyseria)

dokumenty

Usłyszcie mój krzyk – 1991
Stan nieważkości – 1994
Schizofrenia – 2001 (współpraca realizatorska, producent)
Głos nadziei – 2002
Jeden dzień w PRL – 2005
Po tamtej stronie – 2007 (współpraca realizatorska, producent)
Usłysz nas wszystkich – 2010
Cudze listy – 2010
Abu Haraz – 2013

Nagrody i odznaczenia

Postanowieniem prezydenta RP Bronisława Komorowskiego z 30 maja 2014 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w pracy twórczej i działalności artystycznej, za osiągnięcia w promowaniu polskiej kultury^[7].

1991 – Nagroda Felix (Europejska Nagroda Filmowa) dla najlepszego filmu dokumentalnego za Usłyszcie mój krzyk
1991 – Srebrny Smok na Krakowskim Festiwalu Filmowym za Usłyszcie mój krzyk
1991 – Nagroda Specjalna Jury na Lubuskim Lecie Filmowym za Usłyszcie mój krzyk
1991 – nagroda główna na Festiwalu Mediów Człowiek w Zagrożeniu w Łodzi za Usłyszcie mój krzyk^[8]
1991 – Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Dokumentalnych w Melbourne za Usłyszcie mój krzyk
1991 – Nagroda Młodych im. S. Wyspiańskiego za Usłyszcie mój krzyk
1991 – Golden Gate Award na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Francisco za Usłyszcie mój krzyk
1992 – Prix Italia w kategorii słuchowisk radiowych za Testament
1994 – Grand Prix na Festiwalu Mediów Człowiek w Zagrożeniu w Łodzi za Stan nieważkości^[9]
1994 – wyróżnienie na Prix Italia dla Stanu nieważkości
1995 – Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Twórczości Telewizyjnej w Monte Carlo za Stan nieważkości
2006 – Srebrny Smok dla najlepszego filmu dokumentalnego na Krakowskim Festiwalu Filmowym za Jeden dzień w PRL
2006 – specjalne wyróżnienie jury na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Dokumentalnych w Tai Pei za Jeden dzień w PRL
2007 – Platinum Remi na Worldfest Independent Film Festiwal w Houston za Jeden dzień w PRL
2011 – Nagroda „Cierpliwego oka” im. Kazimierza Karabasza na Festiwalu Mediów Człowiek w Zagrożeniu w Łodzi za Cudze listy^[10]

Przypisy

↑ Andrzej Werner „Kronikarz propagandy”, [w:] „Polska szkoła dokumentu. Maciej J. Drygas”, wyd. Polskie Wydawnictwo Audiowizualne.
↑ Jury – Kino z duszą 2017 [online], kinozdusza.pl [dostęp 2017-09-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-27] (pol.).
↑ Magda Sendecka „Film dokumentalny w Polsce. Dokument: jest dobrze, ale nie beznadziejnie”. tradebizz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-29)]..
↑ Ryszard Żmuda. Prof. dr hab. med. Wojciech Kazimierz Drygas lekarz- specjalista w zakresie zdrowia publicznego, medycyny sportowej i chorób wewnętrznych, kierownik Katedry Medycyny Społecznej i Zapobiegawczej, dziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. „Kronikarz”. R. 1 Nr 1/2, s. 124-125. Uniwersytet Medyczny w Łodzi. ISSN 1732-9329.
↑ Agnieszka Jędrzejczak: Łódzcy lekarze na liście 100 najbardziej wpływowych osób w medycynie. Dziennik Łódzki, 23 stycznia 2016. [dostęp 2019-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-16)].
↑ Vita Maria Drygas [online], Emigra [dostęp 2021-04-03] (pol.).
↑ M.P. z 2014 r. poz. 923.
↑ Festiwal Mediów Człowiek w Zagrożeniu | I Festiwal Mediów. festiwalmediow.art.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-30)]..
↑ Festiwal Mediów Człowiek w Zagrożeniu | I Festiwal Mediów. festiwalmediow.art.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-19)]..
↑ Festiwal Mediów Człowiek w Zagrożeniu [online], festiwalmediow.art.pl [dostęp 2024-04-24] [zarchiwizowane z adresu 2013-11-26] .

Bibliografia

Michał Dondzik, Powołuję do życia pewien świat – Macieja Drygasa dokumentalna tetralogia o PRL-u, [w:] Pogranicza Dokumentu, red. Mikołaj Jazdon i Katarzyna Mąka-Malatyńska, Poznań 2012, s. 89-103, ISBN 978-83-931052-5-0.
Andrzej Werner Kronikarz propagandy, [w:] „Polska szkoła dokumentu. Maciej J. Drygas”, wyd. Polskie Wydawnictwo Audiowizualne
Maciej Drygas w bazie filmpolski.pl
Ewa Misiewicz Czas na dokument?, Gazeta Wyborcza, 12.06.2002
Katarzyna Bielas Oko w oko – Maciej Drygas, Gazeta Telewizyjna, 01.07.1995
biogram reżysera na stronie Culture.pl

Linki zewnętrzne

Maciej Drygas w bazie IMDb (ang.)
Kolekcja Macieja Drygasa w zbiorach Archiwum Ośrodka KARTA

[1] Andrzej Werner „Kronikarz propagandy”, [w:] „Polska szkoła dokumentu. Maciej J. Drygas”, wyd. Polskie Wydawnictwo Audiowizualne.

[2] Jury – Kino z duszą 2017 [online], kinozdusza.pl [dostęp 2017-09-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-27] (pol.).

[3] Magda Sendecka „Film dokumentalny w Polsce. Dokument: jest dobrze, ale nie beznadziejnie”. tradebizz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-29)]..

[kronikarz-4] Ryszard Żmuda. Prof. dr hab. med. Wojciech Kazimierz Drygas lekarz- specjalista w zakresie zdrowia publicznego, medycyny sportowej i chorób wewnętrznych, kierownik Katedry Medycyny Społecznej i Zapobiegawczej, dziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. „Kronikarz”. R. 1 Nr 1/2, s. 124-125. Uniwersytet Medyczny w Łodzi. ISSN 1732-9329.

[5] Agnieszka Jędrzejczak: Łódzcy lekarze na liście 100 najbardziej wpływowych osób w medycynie. Dziennik Łódzki, 23 stycznia 2016. [dostęp 2019-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-16)].

[6] Vita Maria Drygas [online], Emigra [dostęp 2021-04-03] (pol.).

[7] M.P. z 2014 r. poz. 923.

[8] Festiwal Mediów Człowiek w Zagrożeniu | I Festiwal Mediów. festiwalmediow.art.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-30)]..

[9] Festiwal Mediów Człowiek w Zagrożeniu | I Festiwal Mediów. festiwalmediow.art.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-19)]..

[10] Festiwal Mediów Człowiek w Zagrożeniu [online], festiwalmediow.art.pl [dostęp 2024-04-24] [zarchiwizowane z adresu 2013-11-26] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]