Luis Carlos Galán

Luis Carlos Galán Sarmiento

Data i miejsce urodzenia	29 września 1943 Charalá
Data i miejsce śmierci	18 sierpnia 1989 Soacha
senator, radny
Przynależność polityczna	Kolumbijska Partia Liberalna

Popiersie w Bogocie

Pomnik w Bogocie

Luis Carlos Galán Sarmiento (ur. 29 września 1943 w Charalá, zm. 18 sierpnia 1989 w Soacha) – kolumbijski dziennikarz i polityk liberalny, przeciwnik karteli narkotykowych, zwłaszcza kartelu z Medellin, działacz na rzecz wprowadzenia umowy o ekstradycji ze Stanami Zjednoczonymi, dwukrotny kandydat na prezydenta Kolumbii.

Życiorys

Pochodził z zamożnej rodziny (ojciec, Mario Galan, był politykiem i przez jedenaście lat prezesem Ecopetrol, natomiast rodzina matki była powiązana z byłym prezydentem Eduardo Santosem oraz poetą i politykiem Jorge Gaitanem). Rodzina przeprowadziła się do Bogoty w 1949. W 1950 rozpoczął naukę w Colegio Americano. W 1957 uczestniczył w protestach studenckich przeciwko Gustavo Rojasowi Pinilli. Podczas jednego z protestów został uderzony kamieniem w twarz, co pozostawiło mu na całe życie ślad w ukształtowaniu nosa. Mimo że był wówczas nieletni, przetrzymywała go policja. W 1960 rozpoczął studia prawnicze i ekonomiczne na Pontificia Universidad Javeriana w Bogocie. W 1963 założył liberalne czasopismo Vertice. Zetknął się wtedy m.in. z takimi postaciami, jak Carlos Lleras, czy Eduardo Santos. W 1965 Santos zaproponował mu pracę w El Tiempo. Był to początek jego kariery w Kolumbijskiej Partii Liberalnej, którą chciał modernizować. Po raz pierwszy wybrano go na szefa Towarzystwa Ekonomicznego Przyjaciół Kraju w 1966. Jako sekretarz delegacji kolumbijskiej poleciał na Światową Konferencję Handlu i Rozwoju w New Dehli. Mając 27 lat został ministrem edukacji. Mimo reformatorskich planów pozostawał przez dwa lata nieskuteczny. W 1972 mianowano go ambasadorem we Włoszech, a w 1974 został także przedstawicielem Kolumbii przy Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa. Zainicjował kolumbijsko-włoską współpracę w ramach programów rozwoju obszarów wiejskich, pośredniczył w zawieraniu umów dotyczących portów włoskich i śródziemnomorskich oraz doprowadził do zaangażowania Włoch w budowę tuneli w Kolumbii.

Po powrocie do Kolumbii w 1976 kierował liberalnym tygodnikiem Nueva Frontera, założonym przez byłego prezydenta Carlosa Llerasa. Pisał również w El Tiempo. Jego felietony publikowano w El Colombiano i Vanguardia Liberal. Był autorem ponad trzystu artykułów redakcyjnych. Opowiadał się przeciwko kolumbijskiej tradycji handlu narkotykami. Potępiał wszechobecną korupcję i funkcjonowanie mafii narkotykowych oraz ich wpływ na polityczną i społeczną sytuację kraju.

W 1976 roku kandydował na radnego w mieście Oiba, a w 1979 został wybrany senatorem ze stanu Santander. 30 listopada 1979 założył ruch Nuevo Liberalismo, która była frakcją Partii Liberalnej. Jego ścisłymi współpracownikami byli wówczas Enrique Pardo Parra, Álvaro García Herrera i Rodrigo Lara Bonilla. Ruch miał na celu odnowienie Partii Liberalnej. Kładziono nacisk na niepodległość opartą na zmienionej polityce zagranicznej (współpraca m.in. z USA), niezależność kulturową kraju i regionów z naciskiem na obronę praw społeczności tubylczych, decentralizację, strategię wzrostu gospodarczego i równość społeczną. Chciano bardziej włączać ludność w politykę, ograniczać nadreprezentację elit, wykorzeniać korupcję, jak również promować modernizację polityki społecznej i gospodarczej. Wspierano działalność związków zawodowych. W końcu lat 70. XX wieku Nuevo Liberalismo rozwinęło się jako wyraźny byt polityczny. Od 1980 Galan porzucił karierę dziennikarską i całkowicie oddał się polityce.

W 1980 wybrano go na radnego w Bogocie, a w 1981 mianowano kandydatem na prezydenta Kolumbii. W wyborach 1982 roku zdobył 745.000 głosów, przegrywając z Belisario Betancurem. Jego partia obsadziła jednak 21 z 23 sejmików resortowych, a w wyborach został ponownie wybrany na senatora. Był krytykowany przez członków Partii Liberalnej za tworzenie frakcji w ruchu liberalnym i za porażkę wyborczą. Postanowił nie startować w wyborach prezydenckich w 1986, aby nie pogłębiać podziałów w Partii Liberalnej. Wykładał wówczas na Uniwersytecie Oksfordzkim i podróżował po Europie. Kolumbia pogrążyła się w tym okresie w wojnach narkotykowych i przemocy. Kartele mordowały sędziów i polityków. W 1988 powrócił do polityki po zjeździe Partii Liberalnej w Cartagenie. 6 lipca 1989 wysunięto go ponownie na kandydata na prezydenta w wyborach 1990. Otwarcie krytykował już wówczas kartele narkotykowe i umieścił traktat ekstradycyjny z USA w swoim programie. Planował całkowitą rozprawę z przestępczością zorganizowaną. Mimo gróźb kontynuował kampanię wyborczą, która przynosiła duże sukcesy sondażowe, dając mu niemal pewne zwycięstwo.

Zabójstwo

Został zastrzelony podczas demonstracji w Soachy przez płatnego zabójcę. Biuro Prokuratora Generalnego Kolumbii zdobyło dowody, które sugerowały, że za zabójstwem stał inny polityk, Alberto Santofimio. Miał on zlecić mord w sierpniu 1989. Aresztowanie Santofimio nastąpiło dopiero w 2005 (wcześniej przesłuchiwano go i wypuszczono z braku dowodów). John Jairo Velásquez (bliski podwładny Pablo Escobara) potwierdził, że Santofimio planował zabójstwo Galana. W lipcu 2006 Virginia Vallejo, dawna prezenterka telewizyjna, a w latach 1983-1987 kochanka Escobara, przyznała również, że kilkakrotnie była świadkiem rozmów Escobara z Santofimio, podczas których ten drugi zachęcał Escobara do fizycznej eliminacji Galana. 11 października 2007 sąd uznał Santofimio winnym udziału w zabójstwie Galana. Skazano go na 24 lata więzienia. Za sam akt zabójstwa skazano Johna Jairo Velasqueza na karę 30 lat pozbawienia wolności.

Uhonorowanie

Transparency International uhonorowała go pośmiertnie nagrodą Integrity Awards 2001. Został przez tę organizację uznany za wzór walki z korupcją w Ameryce Łacińskiej oraz poza nią.

Kultura

Jego postać pojawia się w filmach Grzechy mojego ojca (reż. Nicolas Entel, Argentyna/Kolumbia, 2009) oraz serialu Narcos (reż. Carlo Bernard, Doug Miro i inni, USA/Kolumbia, 2015-2017).