Krzyżowa (województwo śląskie)
49°36′04″N 19°20′02″E/49,601111 19,333889
| wieś | |
 Kościół w Krzyżowej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
480-550 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2022) |
1340[2] |
| Strefa numeracyjna |
33 |
| Kod pocztowy |
34-335[3] |
| Tablice rejestracyjne |
SZY |
| SIMC |
0055580 |
Położenie na mapie gminy Jeleśnia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu żywieckiego  | |
| 49°36′04″N 19°20′02″E/49,601111 19,333889[1]
| |
Krzyżowa – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie żywieckim, w gminie Jeleśnia[4][5].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Krzyżowa. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa bielskiego.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość znajduje się w Beskidzie Żywieckim, w dolinie potoku Krzyżówka na wysokości 480–550 m n.p.m. Zabudowania i pola Krzyżówej rozciągają się wzdłuż drogi na odcinku około 5 km pomiędzy Jeleśnią a Korbielowem. Wieś od zachodu otaczają wzniesienie Krzyżowej (725 m) i Groniki (648 m), zaś od wschodu Kiczory (757 m) i Styrk (732 m)[6].
Opis miejscowości
[edytuj | edytuj kod]Na terenie Krzyżowej znajduje się kilka sklepów oraz zajazd "Pstrąg". Nie ma w Krzyżowej domów wczasowych, a skromna baza noclegowa opiera się na kwaterach prywatnych. Przez Krzyżową biegnie znakowany na żółto szlak turystyczny wiodący przez Wierch Jabłonki (701 m) i Przyborowiec(883 m) do Przyborowa oraz szlak czarny prowadzący w kierunku Hali Miziowej.
Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi Kościół rzymskokatolicki (parafia Niepokalanego Serca NMP).
Integralne części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0055596 | Krzyżowa Dolna | część wsi |
| 0055604 | Krzyżowa Górna | część wsi |
| 0055610 | Niwy | część wsi |
Historia
[edytuj | edytuj kod]W swojej kilkuwiekowej historii bywało, że Krzyżowa była samodzielną gminą. Zachowana pieczęć z 1850 roku przedstawiała w wolnym polu wzgórze a na nim symetrycznie rozmieszczonych pięć krzyży. Ponadto Krzyżową przecinał znany już w średniowieczu trakt handlowy wiodący w kierunku Słowacji i Węgier.
Znany jest udział Krzyżowej w pierwszych wyprawach górskich. Z opisu wyprawy Ludwika Zejsznera, z roku 1830, czytamy: "(...) Wioska Krzyżowa zupełnie górskie ma spojrzenie. Tu powszechnie wszystkie pomoce znajduje podróżny do wstąpienia na Babią Górę: koni nawykłych do drapania się w góry, przewodników i nieco żywności".
Nazwa miejscowości pochodzi od założycieli wsi jakimi byli Krzyżowscy. Powstanie wsi Krzyżowa, notowane jest w dokumentach z roku 1608. Andrzej Komoniecki pisze w swoim dziele: "Wcześniej, w lesie w tej okolicy, miał krzyż na kształt męki pańskiej znajdować się"[7].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 64021
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 629 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000. Kraków: Wyd. „Compass”, 2011. ISBN 978-83-7605-084-3.
- ↑ Chronografia albo Dziejopis Żywiecki. Lata 1400 - 1728 Andrzej Komoniecki; wyd. S. Grodziski i J. Dwornicka, Żywiec 1987.
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
| Schronisko. turystyczne |
