Królestwo Libii

Zjednoczone Królestwo Libii
‏المملكة الليبية‎
	1951–1969
Herb	Flaga
	Hymn: ليبيا ليبيا ليبيا; (Libia, Libia, Libia);
Ustrój polityczny	monarchia absolutna
Stolica	Bengazi, Trypolis i Al-Bajda
Data powstania	24 grudnia 1951
Data likwidacji	1 września 1969
Władca	Idris I (ostatni)
Premier	Wanis al-Qaddafi (ostatni)
Powierzchnia	1 759 530 km²
Populacja (1954); • liczba ludności	; 1 091 830
• gęstość	0,62 os./km²
Waluta	Funt libijski
Język urzędowy	arabski, włoski
Religia dominująca	islam
	Położenie na mapie;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Królestwo Libii − państwo w Afryce, istniejące w latach 1951–1969 na terenie obecnego Państwa Libia.

Historia

Przed II wojną światową Libia była włoską kolonią, jednak w roku 1943 armia tego kraju zmuszona była opuścić Libię, która dostała się pod okupację aliancką, a formalnie znalazła się pod kontrolą Wielkiej Brytanii i Francji w 1947, gdy Włochy oficjalnie zrzekły się tego terytorium. Dwa państwa dokonały podziału odpowiedzialności za poszczególne części Libii, przy czym Brytyjczycy objęli władzę w Trypolitanii i Cyrenajce, zaś Francuzi w Fazzanie. 21 listopada 1949 roku Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych wydało rezolucję o konieczności nadania Libii niepodległości przed początkiem roku 1952.

Idris, emir Trypolitanii i Cyrenajki, reprezentował Libię w czasie negocjacji z Narodami Zjednoczonymi i 24 grudnia 1951 roku ogłosił deklarację niepodległości Zjednoczonego Królestwa Libii, złożonego z Cyrenajki, Trypolitanii i Fazzanu, którego został królem. Każda z trzech części składowych państwa otrzymała autonomię.

28 marca 1953 roku Libia dołączyła do Ligi Arabskiej. Nowe państwo miało ogromne problemy z kadrą zarządzającą, bowiem Włosi w czasach kolonialnych nie edukowali miejscowych, a wszystkie stanowiska obsadzane były przez nich. Włosi, zarówno przybyli z metropolii, jak i urodzeni w Libii byli właścicielami większości najlepszych gruntów w kraju, a także mieli faktyczny monopol na wykształcenie. Z powodu tych trudności Brytyjczycy prowadzili początkowo znaczną część administracji. W 1955 roku rozpoczęto poszukiwania złóż ropy naftowej, pierwsze pole odkryto w 1959 roku, zaś wydobycie ruszyło w kolejne cztery lata później. Wydobycie ropy stało się jednym z filarów libijskiej gospodarki.

Król Idris zaprowadził w kraju monarchię absolutną i zakazał istnienia partii politycznych^[1]. W końcu lat 60. rząd króla był coraz bardziej niepopularny. Scentralizowany system formalnie federalnej Libii pogłębiał tradycyjne podziały regionalne i plemienne^[2]. 25 kwietnia 1963 roku zniesiono federalny ustrój kraju, a także zmieniono nazwę kraju na Królestwo Libii.

Monarchia została obalona 1 września 1969 roku przez grupę Wolnych Oficerów, kierowanych przez Muammara Kadafiego. Król, który przebywał na leczeniu w Turcji, nie powrócił już do kraju i do śmierci w 1983 roku przebywał na wygnaniu w Egipcie. Zamachowcy proklamowali utworzenie Libijskiej Republiki Arabskiej.

Włosi w Libii

Rok	Włosi	Udział	Populacja	Źródło
1936	112 600	13,26%	848 600	Enciclopedia Geografica Mondiale K-Z, De Agostini,1996
1939	108 419	12,37%	876 563	Guida Breve d'Italia Vol. III, C.T.I., 1939
1962	35 000	2,1%	1 681 739	Enciclopedia Motta, Vol. VIII, Motta Editore, 1969
1982	1 500	0,05%	2 856 000	Atlante Geografico Universale, Fabbri Editori, 1988
2004	22 530	0,4%	5 631 585	L'Aménagement Linguistique dans le Monde

Przez cały okres obecności kolonialnej Włosi osiedlali się w Libii, głównie na wybrzeżu. Osadnictwo było instytucjonalnie wspierane przez faszystowskie władze i Mussoliniego, który marzył o odbudowie Imperium rzymskiego. W chwili wybuchu II wojny światowej Włosi stanowili 12% populacji kraju. Po kapitulacji Włoch wielu z nich sukcesywnie wyjeżdżało do ojczyzny. Obecnie stanowią w Libii mniej niż 1% populacji.

Trzy prowincje (1951-1963)

Początkowo Libia składała się z trzech regionów, Fazzanu, Cyrenajki i Trypolitanii, które były historycznymi krainami i cieszyły się w ramach Libii autonomią.

Prowincja	Stolica	Powierzchnia km²
Cyrenajka	Bengazi	775 000
Fazzan	Sabha	725 000
Trypolitania	Trypolis	250 000

Reforma w roku 1963

Po zmianach w konstytucji w 1963 zlikwidowano trzy historyczne prowincje i utworzono nowe regiony, tzw. muhafazah^[3].

Przypisy

↑ Blundy & Lycett 1987, s. 38–39; Kawczynski 2011, s. 7–9, 14; Bruce St. John 2012, s. 108.
↑ Harris 1986, s. 14; Blundy & Lycett 1987, s. 52; Kawczynski 2011, s. 15–16.
↑ "Municipalities of Libya"

Bibliografia

DanielD. Kawczynski DanielD., Seeking Gaddafi: Libya, the West and the Arab Spring, wyd. Updated ed, London: Biteback, 2011, ISBN 978-1-84954-148-0, OCLC 751807187 .
St.S. John St.S., RonaldR. Bruce RonaldR., Libya: From Colony to Revolution (revised edition), Oxford: Oneworld, 2012, ISBN 978-1-85168-919-4, OCLC 759585111 .
Blundy, David; Lycett, Andrew (1987). Qaddafi and the Libyan Revolution. Boston and Toronto: Little Brown & Co. ISBN 978-0-316-10042-7.

[1] Blundy & Lycett 1987, s. 38–39; Kawczynski 2011, s. 7–9, 14; Bruce St. John 2012, s. 108.

[2] Harris 1986, s. 14; Blundy & Lycett 1987, s. 52; Kawczynski 2011, s. 15–16.

[statoids-3] "Municipalities of Libya"

[1]

[2]

[3]