Koszt transakcyjny
Koszty transakcyjne (ang. transaction cost) – koszty koordynacji działalności przedsiębiorstwa wynikające ze współdziałania wielu podmiotów gospodarczych na rynku. Według innej definicji wszystkie koszty ponoszone przez strony w procesie zawierania transakcji poza samą ceną zakupu (sprzedaży)[1].
Opis
[edytuj | edytuj kod]Pojęcie zostało wprowadzone przez Ronalda Coase[2], a rozwinięte przez Olivera Williamsona w teorii kosztów transakcyjnych.
Koszty te można podzielić na następujące grupy:
- koszty gromadzenia informacji o rynku badanie rynku, poszukiwanie ofert, analiza popytu i podaży itp.,
- koszty zarządzania i zawierania kontraktów – koszty negocjacji, koszty proceduralne, koszty tworzenia rezerw,
- koszty kontroli – koszty monitorowania i realizacji kontraktów, straty wynikające z nieudanych transakcji i zmarnowanych szans.
Koszty transakcyjne przeciwstawia się kosztom koordynacji działalności za pomocą hierarchii. Przedsiębiorstwo ma sens wtedy, kiedy w ramach swojej struktury potrafi taniej koordynować działalność, niż gdyby transakcje odbywały się bezpośrednio na rynku[3].
Ograniczenie kosztów transakcyjnych sprawiłoby, że mechanizm cenowy działałby efektywniej[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Matthew Bishop: Essential economics: an A−Z guide. New York: Bloomberg Press, 2009, s. 318. ISBN 978-1-57660-351-2.
- ↑ Jarosław Bełdowski: Nieśmiertelne koszty transakcyjne - ekonomia.rp.pl - Opinie - 26-09-2013, B11
- ↑ Williamson O. E., Transaction-cost economics: The governance of contractual relations, Journal of Law and Economics, 1979, no. 22/2.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- T. Gruszecki: Współczesne teorie przedsiębiorstwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13612-X.
- B. Zbroińska. Wkład ekonomii kosztów transakcyjnych i teorii kontraktów do nauki o zarządzaniu. „Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae”, s. 163–174, 2013. Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach. ISSN 2081-2345.