Przejdź do zawartości

Klirens

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Klirens (współczynnik oczyszczania) – objętość osocza całkowicie oczyszczonego z danej substancji w jednostce czasu. Wyraża sprawność, z jaką osocze zostaje oczyszczone z danej substancji. Klirens danej substancji obliczamy ze wzoru:

gdzie:

– klirens danej substancji (jednostka objętości/jednostkę czasu)
– ładunek danej substancji usunięty z osocza w przyjętej jednostce czasu (jednostka miary ilości danej substancji)
– stężenie danej substancji w osoczu (ta sama jednostka miary ilości danej substancji jak wyżej/ta sama jednostka objętości).

Stosuje się najczęściej do diagnozowania pracy nerek (klirens kreatyniny, klirens inuliny), rzadziej szybkości eliminacji substancji przez wątrobę lub nerki.

Przykładowo, obliczając klirens kreatyniny w mililitrach na minutę, przyjmijmy:

– stężenie danej substancji w moczu [mg/ml]
– wielkość diurezy minutowej [ml/min]

Wówczas:

Wprowadzając pozostałą zmienną:

– stężenie danej substancji w osoczu [mg/ml]

i podstawiając do ogólnego wzoru, otrzymamy:

gdzie:

– klirens danej substancji [ml/min].

Najczęściej stosowanymi substancjami do określania klirensu nerkowego są: inulina, kwas paraaminohipurowy, mocznik, kreatynina, mannitol, sorbitol, witamina B12 znakowana kobaltem radioaktywnym.

Do oznaczania szybkości przesączania kłębuszkowego najlepszym narzędziem jest klirens inuliny; w praktyce zwykle wystarczający jest klirens kreatyniny.

Do oznaczania nerkowego przepływu osocza używa się kwasu paraaminohipurowego, który ulega stuprocentowej sekrecji w kanaliku nerkowym.

Do oznaczania skuteczności dializ stosuje się tygodniowy klirens mocznika.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Tadeusz Krzymowski, Jadwiga Przała: Fizjologia zwierząt: podręcznik dla studentów wydziałów medycyny weterynaryjnej, wydziałów biologii i hodowli zwierząt akademii rolniczych i uniwersytetów: praca zbiorowa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2005, s. 604–606. ISBN 83-09-01792-8.