Klara Jelska
Pełne imię i nazwisko |
Klara Maria Cecylia Jelska |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
12 sierpnia 1868 |
Data i miejsce śmierci |
1 kwietnia 1948 |
Zawód, zajęcie |
działaczka społeczna i prozdrowotna |
Odznaczenia | |
Klara Maria Cecylia Jelska h. Pielesz (ur. 12 sierpnia 1868 w Warszawie, zm. 1 kwietnia 1948 w Zakopanem)[1] – polska działaczka społeczna i prozdrowotna, organizatorka sanatoriów dla dzieci i młodzieży.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jej rodzicami byli Włodzimierz Jelski h. Pielesz (1820–1875), ziemianin, sybirak i Zofia Kałenczyńska h. Nałęcz (1834–1891)[1]. Szkołę podstawową, jak również średnią ukończyła u Wizytek w Warszawie[2]. W młodości walczyła z gruźlicą – leczyła się m.in. w Szwajcarii, we Włoszech i Francji. Od 1896 roku mieszkała w Krakowie, udzielając się w stowarzyszeniach katolickich, kładąc szczególny nacisk na opiekę nad ubogą młodzieżą robotniczą. W 1910 roku przeprowadziła się do Zakopanego. Nabyła tu za swoje pieniądze, na stokach Gubałówki, willę „Słoneczną”, którą zamieniła na dom zdrowia przeznaczony dla młodzieży chorej na gruźlicę. Była inicjatorką założenia Towarzystwa Domów Zdrowia Polskiej Młodzieży Katolickiej „Odrodzenie”. Organizacja ta oddała do użytku w Zakopanem dwa takie domy – o nazwach „Lituania” i „Oksza”. Od 1927 do 1932 roku, z jej inicjatywy, zbudowano na Gubałówce bardzo nowoczesne Sanatorium Polskiej Młodzieży Katolickiej „Odrodzenie” na 250 miejsc[3]. Było ono przeznaczone dla biednej młodzieży z terenu całego kraju. Kornel Makuszyński określił ją jako prawdziwie polską świętą kobietę[4].
Pochowana na Starym Cmentarzu na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem[4] (kw. P-I-6)[5].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Złoty Krzyż Zasługi (23 marca 1932)[6]
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Od 2018 jest patronką Szpitala Specjalistycznego Chorób Płuc „Odrodzenie” w Zakopanem.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Klara Maria Cecylia Jelska h. Pielesz (ID: 9.2.74). sejm-wielki.pl. [dostęp 2017-03-06]. (pol.).
- ↑ Klara Jelska. wyborcza.pl. [dostęp 2017-03-06]. (pol.).
- ↑ Franciszek Kosiński, Śp. Klara Jelska, [w:] Tygodnik Powszechny, nr 24(169)/1948, s. 9.
- ↑ a b Janusz Zdebski: Stary Cmentarz w Zakopanem. Przewodnik biograficzny. Warszawa–Kraków: PTTK Kraj, 1986, s. 79–80. ISBN 83-7005-180-4.
- ↑ śp. Klara Jelska.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 71, poz. 96 „za zasługi na polu pracy społecznej”.