Przejdź do zawartości

Kazimierz Czachowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kazimierz Stanisław Czachowski
Kazimierz Cz., Dionizy, K. Czach, Adam Korabski, Ludowiec
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

28 listopada 1890
Łyszkowice koło Łowicza

Data i miejsce śmierci

17 sierpnia 1948
Kraków

Zawód, zajęcie

historyk literatury, krytyk literacki

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Złoty Wawrzyn Akademicki

Kazimierz Stanisław Czachowski, ps. Kazimierz Cz., Dionizy, K. Czach, Adam Korabski, Ludowiec (ur. 28 listopada 1890 w Łyszkowicach k. Łowicza[1], zm. 17 sierpnia 1948 w Krakowie) – polski historyk literatury, krytyk literacki.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rodziny inteligenckiej, był synem Leonarda i Heleny z Rutkowskich. Kształcił się w gimnazjach w Warszawie, Lwowie i Vevey. Studiował w Szkole Rolniczej w Taborze (1908–1912) i w Warszawie. Po studiach pracował w zawodzie, prowadząc m.in. własne gospodarstwo pod Ciechanowem. W latach 1912–1913 odbył studia filologiczne w Towarzystwie Kursów Naukowych w Warszawie, m.in. pod kierunkiem Bronisława Chlebowskiego. Publikował artykuły na tematy społeczne i rolnicze w czasopismach „Zarzewie” (1910–1911) i „Gazeta Rolnicza” (1912–1914). W 1917 redagował tygodnik „Lud Miechowski”. Pracował następnie jako urzędnik w spółdzielni robotniczo-handlowej (do 1919).

W 1926 zamieszkał w Krakowie, gdzie pracował w zarządzie majątków Polskiej Akademii Umiejętności. Od schyłku lat 20. zajmował się krytyką literacką w prasie codziennej i literackiej. Współpracował z czasopismami „Wiadomości Literackie” (od 1925), „Gazeta Literacka” (od 1926), „Czas” (od 1927), „Kuryer Literacko-Naukowy” (od 1927), „Gazeta Polska” (od 1930).

Podczas II wojny światowej mieszkał w Krakowie. W latach 1945–1946 był dyrektorem Departamentu Literatury i Biura Współpracy Kulturalnej z Zagranicą w Ministerstwie Kultury i Sztuki. Od 1945 przewodniczył Oddziałowi Krakowskiemu Związku Zawodowego Literatów Polskich. W latach 1946–1947 pełnił funkcję prezesa całego Związku. Od 1945 był członkiem korespondentem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. W latach powojennych publikował m.in. w pismach „Dziennik Polski”, „Odrodzenie”, „Rzeczpospolita”.

Zmarł 17 sierpnia 1948[2]. Został pochowany na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie[2]. Był żonaty, miał syna i córkę[2] (kwatera SC13-1-18)[3].

Grób Kazimierza Czachowskiego na cmentarzu Salwatorskim

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Szczególnie interesował się literaturą polskiego pozytywizmu i modernizmu. Zgromadził obszerne dane dotyczące twórczości w okresie międzywojennym (w tym dane bibliograficzne). Przygotował syntezę życia i twórczości Sienkiewicza. Był autorem monografii wielu pisarzy polskich przełomu XIX i XX wieku (takich jak Adolf Dygasiński, Maria Rodziewiczówna, Wacław Sieroszewski, Jan Kasprowicz). Prowadził studia nad W poszukiwaniu straconego czasu Prousta, Czarodziejską Górą Manna, Sagą rodu Forsytów Galsworthy’ego. Był autorem przekładu m.in. Portretu Doriana Graya[6] Wilde’a (1928).

Jako krytyk zajmował się poezją, dramatem i prozą dwudziestolecia, publikując w niektórych latach ok. 130 artykułów i recenzji. Pisał jednocześnie książki wymagające rozległych badań, wśród których była synteza Obraz współczesnej literatury polskiej 1884–1933.

Wybrane publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Jan Kasprowicz. Próba bibljografji (1929)[7]
  • Literatura francuska w przekładach Boya Żeleńskiego (1930)[8]
  • Henryk Sienkiewicz. Obraz twórczości (1931)[9]
  • Juliusz Kaden-Bandrowski (1931)
  • Współczesna powieść polska (1931)
  • Wacław Sieroszewski. Człowiek i patriota (1933)[10]
  • Obraz współczesnej literatury polskiej 1884–1933 (1934–1936, 3 tomy)[11]
  • Marja Rodziewiczówna na tle swoich powieści (1935)[12]
  • Najnowsza polska twórczość literacka 1935–1937 (1938)[13]
  • Między romantyzmem a realizmem (1967)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 116.
  2. a b c Nekrolog. Kazimierz Czachowski. „Dziennik Polski”. Nr 226, s. 4, 19 sierpnia 1948. 
  3. Wyszukiwarka Grobonet Kraków Salwator.
  4. M.P. z 1938 r. nr 259, poz. 611. „za zasługi na polu literatury”.
  5. M.P. z 1937 r. nr 257, poz. 406 „za wybitną twórczość literacką”.
  6. Oscar Wilde, Portret Doriana Graya : powieść. przekł. Kazimierz Czachowski. [online], polona.pl [dostęp 2019-04-08].
  7. Kazimierz Czachowski, Jan Kasprowicz : próba bibljografji [online], polona.pl [dostęp 2019-04-08].
  8. Kazimierz Czachowski, Literatura francuska w przekładach Boya Żeleńskiego : szkic jubileuszowy [online], Odb.: "Ilustrowany Kurjer Codzienny" 1930 nr 12., polona.pl [dostęp 2019-04-08].
  9. Kazimierz Czachowski, Henryk Sienkiewicz : obraz twórczości [online], polona.pl [dostęp 2019-04-08].
  10. Kazimierz Czachowski, Wacław Sieroszewski : człowiek i patrjota [online], polona.pl [dostęp 2019-04-08].
  11. Kazimierz Czachowski, Obraz współczesnej literatury polskiej : 1884–1933. T. 2, Neoromantyzm i psychologizm [online], polona.pl [dostęp 2019-04-08].
  12. Kazimierz Czachowski, Marja Rodziewiczówna na tle swoich powieści [online], polona.pl [dostęp 2019-04-08].
  13. Kazimierz Czachowski, Najnowsza polska twórczość literacka 1935–1937 oraz inne szkice krytyczne [online], polona.pl [dostęp 2019-04-08].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983
  • Jerzy Kwiatkowski: Dwudziestolecie międzywojenne. Wyd. III - 5 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 470–472, 500, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13851-6.
  • Grzegorz Gazda: Dwudziestolecie międzywojenne. Słownik literatury polskiej. Gdańsk: słowo / obraz terytoria; Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, 2008, s. 40. ISBN 978-83-7420-110-0.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]