Katastrofa autobusu w Osiecznicy

Katastrofa autobusowa pod Osiecznicą
Państwo	Polska
Miejsce	Osiecznica
Rodzaj zdarzenia	wypadek drogowy
Data	22 stycznia 1978
Godzina	ok. 20:00
Ofiary śmiertelne	15 osób
Ranni	14 osób
	Położenie na mapie Polski w latach 1975–1991 miejsce zdarzenia
	52°04′16,356″N 15°03′36,659″E/52,071210 15,060183

Katastrofa autobusu w Osiecznicy – miała miejsce w ostatnim dniu ferii zimowych, w niedzielę, 22 stycznia 1978^[1].

Przebieg katastrofy

Ok. godz. 20 autobus Jelcz 043 z PKS Zielona Góra, wiozący głównie młodzież, jadący ówczesną drogą państwową nr 40 Słubice – Zielona Góra, tuż po minięciu rogatek Osiecznicy koło Krosna Odrzańskiego, uległ rozerwaniu znacznej części nadwozia elementem mostu pontonowego przewożonego na ciężarówce marki KrAZ, należącej do jednostki Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej, stacjonującej w Szprotawie. Ciężarówkę prowadził 21-letni szeregowy Samwieł Arutjanin^[1]. Załoga wojskowej ciężarówki nie była pod wpływem alkoholu^[1]^[a]. Zderzenie nastąpiło z powodu przekroczenia osi jezdni przez ponadwymiarowy ładunek przewożony ciężarówką. Przyczyną tej sytuacji była omyłkowa ocena wzrokowa znajdującego się na poboczu słupa pocztowego, który kierowca chciał ominąć, uznając go za pieszego. Na miejscu katastrofy śmierć poniosło 14 osób, 15 ofiara zmarła kilka dni później w szpitalu. Rannych zostało 14 osób, z których wiele straciło ręce lub nogi^[1], według innych źródeł ofiar było 17^[2].

W dniu 25 czerwca 2010 r. w miejscu katastrofy został odsłonięty obelisk upamiętniający ofiary^[3].

Liczba ofiar

Liczba i stan szczątków osób zabitych oraz osób rannych spowodowała w pierwszych godzinach akcji ratunkowej pomyłkę, na skutek której doliczono się 24 ofiar śmiertelnych. Pod koniec akcji ratunkowej, o godz. 3:30 w nocy, liczbę tę skorygowano do 17^[1]. Dopiero w południe następnego dnia po katastrofie prosektorium w Zielonej Górze, do którego przewieziono ludzkie szczątki zebrane z miejsca tragedii, potwierdziło ostateczną liczbę zabitych.

Na katastrofę niewątpliwie miał wpływ fakt, że autobus nie zatrzymał się na ostatnim przystanku w Osiecznicy i nie zabrał z niego kilkunastu uczniów szkół średnich. Uważa się, że ocaliło im to zdrowie, a być może nawet życie. W rzeczywistości jednak, gdyby autobus zatrzymał się na przystanku zgodnie z rozkładem jazdy, nastąpiłoby opóźnienie wynoszące co najmniej kilkadziesiąt sekund, przez co nie znalazłby się on w miejscu katastrofy w tym samym czasie co radziecka ciężarówka, w wyniku czego do zderzenia nie doszłoby z całą pewnością w tym samym miejscu. Biorąc pod uwagę fakt, iż kierujący KrAZ-em częściowo wyjechał ze swojego pasa ruchu w wyniku zdarzenia losowego, omijając pieszego (będącego w rzeczywistości drogowym słupem) nie doszłoby wówczas do zderzenia. Sam kierowca autobusu przeżył wypadek, został w nim jednak trwałe okaleczony^[1].

Następstwa

Ówczesne władze PRL, obawiające się o polityczną atmosferę podczas pogrzebów ofiar katastrofy (na co miało wpływ to, kto był sprawcą tragedii), postawiły w stan pogotowia wszystkie jednostki ZOMO w województwie zielonogórskim i ich część z Poznania oraz oddelegowały do ochrony tych uroczystości 125 funkcjonariuszy SB i 60 milicjantów^[1].

Katastrofa pod Osiecznicą doprowadziła do podpisania w 1978 roku porozumienia między władzami Polski a ZSRR, aby wszelkie pojazdy wojskowe Armii Radzieckiej poruszały się na terenie Polski wyłącznie w konwojach poprzedzanych samochodami-pilotami^[1].

Lista ofiar katastrofy^[1]

Andrzej Bazan
Małgorzata Bernatowicz
Jerzy Cegliński
Stefan Danielski
Barbara Gawryś
Leokadia Henic
Danuta Kneć
Kazimierz Karaś
Małgorzata Malik
Jan Pawlak
Janina Puczkieło
Maria Jolanta Rzeczycka
Wanda Topolska
Małgorzata Walczak
(nie ujawniono nazwiska osoby zmarłej w szpitalu)

Uwagi

↑ Najważniejszym czynnikiem był tutaj ówczesny system szkolenia kierowców pojazdów wojskowych w Armii Radzieckiej. Główny nacisk kładziono na umiejętności techniczne obsługi pojazdu, umiejętność jazdy w kolumnach oraz szybkiego wyjazdu i wjazdu na miejsca parkowania. Natomiast niewielką wagę przywiązywano do umiejętności poruszania się w normalnym ruchu drogowym, ponieważ zakładano, że pojazdy będą jeździły w zorganizowanych kolumnach, ruchem których będą zarządzali żołnierze ze Służby Regulacji Ruchu.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Małgorzata Albrecht: Spóźniony reportaż, Gazeta Lubuska nr 73/. 1993. s. str. 9. [dostęp 2012-01-25].
↑ Lucjan Stryga: Zapomniane katastrofy, które zostały przemilczane przez propagandę PRL. 2014-07-27. [dostęp 2015-06-25]. (pol.).
↑ Fotoreportaż z odsłonięcia obelisku pod Osiecznicą. [dostęp 2012-01-26].

Linki zewnętrzne

Dariusz Chajewski i Tomasz Rusek: Drogi pełne śmierci, Gazeta Lubuska z 28.07.2007

[2] Najważniejszym czynnikiem był tutaj ówczesny system szkolenia kierowców pojazdów wojskowych w Armii Radzieckiej. Główny nacisk kładziono na umiejętności techniczne obsługi pojazdu, umiejętność jazdy w kolumnach oraz szybkiego wyjazdu i wjazdu na miejsca parkowania. Natomiast niewielką wagę przywiązywano do umiejętności poruszania się w normalnym ruchu drogowym, ponieważ zakładano, że pojazdy będą jeździły w zorganizowanych kolumnach, ruchem których będą zarządzali żołnierze ze Służby Regulacji Ruchu.

[gl-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Małgorzata Albrecht: Spóźniony reportaż, Gazeta Lubuska nr 73/. 1993. s. str. 9. [dostęp 2012-01-25].

[polskatimes-3] Lucjan Stryga: Zapomniane katastrofy, które zostały przemilczane przez propagandę PRL. 2014-07-27. [dostęp 2015-06-25]. (pol.).

[4] Fotoreportaż z odsłonięcia obelisku pod Osiecznicą. [dostęp 2012-01-26].

[1]

[a]

[2]

[3]