Przejdź do zawartości

Karol Baczyński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Karol Józef Baczyński
Ilustracja
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

11 lutego 1869
Lwów

Data i miejsce śmierci

1940
USRR, ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

1914–1923

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie
Straż Graniczna II RP Straż Graniczna II RP

Jednostki

3 Pułk Piechoty,
4 Pułk Piechoty,
1 Pułk Strzelców Lwowskich,
DOG „Lwów”,
4 Pułk Piechoty Legionów

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
obrona Lwowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany dwukrotnie) Złoty Medal „Za Zasługi dla Pożarnictwa”
Karol Baczyński

Karol Józef Baczyński[a] h. Sas (ur. 11 lutego 1869 we Lwowie, zm. 1940 w ZSRR) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy i społeczny, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 11 lutego 1869 we Lwowie[1][b], w rodzinie Jana i Anny z Fischerów[2][3][4]. Działał w tajnym ruchu niepodległościowym na obszarze Galicji[5]. W okresie zaboru austriackiego w ramach autonomii galicyjskiej pracował w c. k. służbie sądowniczej. Od ok. 1897 do ok. 1907 był kancelistą C. K. Sąd Powiatowym w Mikołajowie[6], a od ok. 1907 do ok. 1908 oficjałem tamże[7]. Od ok. 1908 do 1914 był oficjałem kancelaryjnym w kancelarii sądowej C. K. Sądu Krajowego we Lwowie[8]. Został mianowany nadoficjałem sądowym[4].

Pełniąc stanowisko naczelnika lwowskiej Ochotniczej Straży Pożarnej „Sokół” w 1911 przyczynił się do powstania w tych strukturach drużyny wojskowej przy na wzór drużyn wojskowych strzeleckich[9]. Działał w Organizacji Orła Białego, lwowskim gnieździe Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, Drużynach Bartoszowych, Towarzystwie Szkoły Ludowej[4]. Po wybuchu I wojny światowej od 16 sierpnia 1914 był dowódcą kompanii II batalionu w Legionie Wschodnim[4]. Po jego rozwiązaniu wstąpił do Legionów Polskich[4]. Był dowódcą kompanii, batalionu 3 pułku piechoty w składzie II Brygady do początku 1915, następnie dowódcą kompanii w 4 pułku piechoty w składzie III Brygady, dowódcą obozu szkolnego w Jastkowie[4]. Awansowany na porucznika 14 marca 1915 i kapitana 8 września 1915[10]. Od końca 1915 był dowódcą batalionu uzupełniającego nr IV Polskich Legionów w Kozienicach i z tego stanowiska 8 stycznia 1916 został przeniesiony na stanowisko komendanta Personalnej Stacji Zbornej dla Legionistów Polskich w Kowlu[11], które pełnił do końca 1916, następnie na analogiczne stanowisko w Lublinie od stycznia 1917 do marca 1918[4].

U kresu wojny podczas obrony Lwowa w trakcie wojny polsko-ukraińskiej od 5 do 20 listopada 1918 dowodził Odcinkiem V Szkoły im. Sienkiewicza w II Grupie dowodzonej przez kpt. Mieczysława Borutę-Spiechowicza[12][13][14][4]. Następnie dowodził II batalionem 1 pułku Strzelców Lwowskich na dalszym froncie wojny polsko-ukraińskiej[12][4]. Później służył w Dowództwie Okręgu Generalnego „Lwów”. 15 lipca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora, w piechocie, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[15]. Następnie kierował batalionami wartowniczymi, był dowódcą IV Brygady Etapowej i dowódcą Powiatu Etapowego w Łunińcu od grudnia 1920 do marca 1921[4]. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej[4]. Był także oficerem Straży Granicznej[4]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 41. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[16]. Posiadał przydział w rezerwie do 4 pp Leg. w Kielcach[1][17]. W 1924 został przeniesiony do pospolitego ruszenia, zachowując przydział do 4 pp Leg.[18]. W październiku 1929, po ukończeniu 60 lat życia, został zwolniony od powszechnego obowiązku wojskowego[19].

W okresie międzywojennym był aktywnym działaczem społecznym i kulturalnym – prezesem Związku Obrońców Lwowa[20], prezesem Bractwa Kurkowego we Lwowie, naczelnikiem okręgu lwowskiego Ochotniczej Straży Pożarnej[21]. Na początku lat 30. był członkiem zarządu głównego Towarzystwa Badania Historii Obrony Lwowa i Województw Południowo-Wschodnich[22]. Zakładał chóry, towarzystwa muzyczne i teatralne. Występował jako wiolonczelista w kwartetach, kwintetach i w orkiestrach.

Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939, został aresztowany przez Sowietów we Lwowie[4]. Został zamordowany przez NKWD na wiosnę 1940. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 72/1-21 oznaczony numerem 123)[23]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Był dwukrotnie żonaty. Z Bronisławą z Chmielewskich miał dwóch synów, oficerów Wojska Polskiego: Stanisława i Zdzisława, który także został ofiarą zbrodni katyńskiej. Drugą żoną była Władysława Haydel z którą miał dwie córki: Marię i Zofię. Karol Baczyński był spokrewniony przez wspólnych przodków ze słynnym poetą Krzysztofem Kamilem Baczyńskim.

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. W wydaniach austro-węgierskich Szematyzmów początkowo był wymieniany jako „Karol Józef Baczyński” (1898–1899), następnie w rocznikach 1900–1908 figurował jako „Karol Ludwik Baczyński”, po czym ponownie jako „Karol Józef Baczyński” (1907–1914).
  2. Zarówno Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie jak i Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku i Wojskowe Biuro Historyczne podały profile dwóch osób o tożsamości Karol Baczyński, synów Jana i Anny, których daty urodzenia podano 11 lutego 1864 i 11 lutego 1869. Ukraińska Lista Katyńska podała rok urodzenia 1865.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 8.
  2. Karol Józef Baczyński. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2020-12-21].
  3. Karol Józef Baczyński. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2020-12-21].
  4. a b c d e f g h i j k l m Karol Baczyński (II). zolnierze-niepodleglosci.pl. [dostęp 2020-12-21].
  5. Wacław M. Borzemski: Pamiętnik tajnych organizacji niepodległościowych na terenie byłej Galicji w latach 1880–1897. Lwów: 1930, s. 186.
  6. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1898. Lwów: 1898, s. 81.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1899. Lwów: 1899, s. 79.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1900. Lwów: 1900, s. 112.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 112.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1902. Lwów: 1902, s. 120.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1903. Lwów: 1903, s. 120.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1904. Lwów: 1904, s. 120.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1905. Lwów: 1905, s. 120.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 137.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1907. Lwów: 1907, s. 137.
  7. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 137.
  8. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 97.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 97.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: 1911, s. 97.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 100.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 100.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 101.
  9. Leon Daniluk. Lwowskie Straże Pożarne w Legionach i ich Opiekun ks. biskup Bandurski. „Wschód”. Nr 145, s. 4, 27 sierpnia 1939. 
  10. Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 4.
  11. CAW sygn. akt I.120.1.307 s. 13.
  12. a b Semper Fidelis. Obrona Lwowa w obrazach współczesnych. Lwów / Warszawa: Straż Mogił Polskich Bohaterów / Oficyna Wydawnicza Volumen, 1930 / 1990, s. Tab. 46.
  13. Jan Gella: Ruski miesiąc 1/XI – 22/XI 1918. Ilustrowany opis walk listopadowych we Lwowie z 2 mapami. Lwów: Komitet Obywateli Miasta Lwowa, ok. 1919, s. 138, 162.
  14. G. Łukomski, Cz. Partacz, B.Polak / Iwona Łaptaszyńska (autor opracowania): Obrona Lwowa 1 – 22.11.1918 r.. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2016-04-18].
  15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 21 lipca 1920, s. 597.
  16. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 467.
  17. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 135.
  18. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 132, 530.
  19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 18 października 1929, s. 335.
  20. W dwunastą rocznicę. „Gazeta Lwowska”. Nr 251, s. 3, 30 października 1930. 
  21. Kronika. „Kurjer Lwowski”. Nr 379, s. 5, 21 sierpnia 1911. 
  22. Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Badania Historji Obrony Lwowa i Województw Południowo-Wschodnich za rok 1931/32. Lwów: 1932, s. 6.
  23. Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 3. [dostęp 2016-04-07].
  24. M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  25. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi na polu niepodległościowem”.
  26. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 10 maja 1922, s. 369.
  27. M.P. z 1928 r. nr 12, poz. 13 „za zasługi na polu pożarnictwa oraz przysposobienia wojskowego”.
  28. M.P. z 1938 r. nr 92, poz. 137. „za zasługi na polu pracy społecznej w Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny”.
  29. Wielkiemu patriocie w hołdzie. „Gazeta Lwowska”. Nr 209, s. 1, 13 września 1927. 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]