Karol Baczyński
podpułkownik piechoty | |
Data i miejsce urodzenia |
11 lutego 1869 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1914–1923 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki |
3 Pułk Piechoty, |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Karol Józef Baczyński[a] h. Sas (ur. 11 lutego 1869 we Lwowie, zm. 1940 w ZSRR) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy i społeczny, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 11 lutego 1869 we Lwowie[1][b], w rodzinie Jana i Anny z Fischerów[2][3][4]. Działał w tajnym ruchu niepodległościowym na obszarze Galicji[5]. W okresie zaboru austriackiego w ramach autonomii galicyjskiej pracował w c. k. służbie sądowniczej. Od ok. 1897 do ok. 1907 był kancelistą C. K. Sąd Powiatowym w Mikołajowie[6], a od ok. 1907 do ok. 1908 oficjałem tamże[7]. Od ok. 1908 do 1914 był oficjałem kancelaryjnym w kancelarii sądowej C. K. Sądu Krajowego we Lwowie[8]. Został mianowany nadoficjałem sądowym[4].
Pełniąc stanowisko naczelnika lwowskiej Ochotniczej Straży Pożarnej „Sokół” w 1911 przyczynił się do powstania w tych strukturach drużyny wojskowej przy na wzór drużyn wojskowych strzeleckich[9]. Działał w Organizacji Orła Białego, lwowskim gnieździe Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, Drużynach Bartoszowych, Towarzystwie Szkoły Ludowej[4]. Po wybuchu I wojny światowej od 16 sierpnia 1914 był dowódcą kompanii II batalionu w Legionie Wschodnim[4]. Po jego rozwiązaniu wstąpił do Legionów Polskich[4]. Był dowódcą kompanii, batalionu 3 pułku piechoty w składzie II Brygady do początku 1915, następnie dowódcą kompanii w 4 pułku piechoty w składzie III Brygady, dowódcą obozu szkolnego w Jastkowie[4]. Awansowany na porucznika 14 marca 1915 i kapitana 8 września 1915[10]. Od końca 1915 był dowódcą batalionu uzupełniającego nr IV Polskich Legionów w Kozienicach i z tego stanowiska 8 stycznia 1916 został przeniesiony na stanowisko komendanta Personalnej Stacji Zbornej dla Legionistów Polskich w Kowlu[11], które pełnił do końca 1916, następnie na analogiczne stanowisko w Lublinie od stycznia 1917 do marca 1918[4].
U kresu wojny podczas obrony Lwowa w trakcie wojny polsko-ukraińskiej od 5 do 20 listopada 1918 dowodził Odcinkiem V Szkoły im. Sienkiewicza w II Grupie dowodzonej przez kpt. Mieczysława Borutę-Spiechowicza[12][13][14][4]. Następnie dowodził II batalionem 1 pułku Strzelców Lwowskich na dalszym froncie wojny polsko-ukraińskiej[12][4]. Później służył w Dowództwie Okręgu Generalnego „Lwów”. 15 lipca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora, w piechocie, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[15]. Następnie kierował batalionami wartowniczymi, był dowódcą IV Brygady Etapowej i dowódcą Powiatu Etapowego w Łunińcu od grudnia 1920 do marca 1921[4]. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej[4]. Był także oficerem Straży Granicznej[4]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 41. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[16]. Posiadał przydział w rezerwie do 4 pp Leg. w Kielcach[1][17]. W 1924 został przeniesiony do pospolitego ruszenia, zachowując przydział do 4 pp Leg.[18]. W październiku 1929, po ukończeniu 60 lat życia, został zwolniony od powszechnego obowiązku wojskowego[19].
W okresie międzywojennym był aktywnym działaczem społecznym i kulturalnym – prezesem Związku Obrońców Lwowa[20], prezesem Bractwa Kurkowego we Lwowie, naczelnikiem okręgu lwowskiego Ochotniczej Straży Pożarnej[21]. Na początku lat 30. był członkiem zarządu głównego Towarzystwa Badania Historii Obrony Lwowa i Województw Południowo-Wschodnich[22]. Zakładał chóry, towarzystwa muzyczne i teatralne. Występował jako wiolonczelista w kwartetach, kwintetach i w orkiestrach.
Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939, został aresztowany przez Sowietów we Lwowie[4]. Został zamordowany przez NKWD na wiosnę 1940. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 72/1-21 oznaczony numerem 123)[23]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.
Był dwukrotnie żonaty. Z Bronisławą z Chmielewskich miał dwóch synów, oficerów Wojska Polskiego: Stanisława i Zdzisława, który także został ofiarą zbrodni katyńskiej. Drugą żoną była Władysława Haydel z którą miał dwie córki: Marię i Zofię. Karol Baczyński był spokrewniony przez wspólnych przodków ze słynnym poetą Krzysztofem Kamilem Baczyńskim.
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari
- Krzyż Niepodległości (12 maja 1931)[24]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)[25]
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie: 1922)[26]
- Złoty Krzyż Zasługi po raz pierwszy (11 stycznia 1928)[27]
- Złoty Krzyż Zasługi po raz drugi (22 kwietnia 1938)[28]
- Złoty Medal „Za Zasługi dla Pożarnictwa” (1927)[29]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani z Ukraińskiej Listy Katyńskiej
- kampania wrześniowa
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W wydaniach austro-węgierskich Szematyzmów początkowo był wymieniany jako „Karol Józef Baczyński” (1898–1899), następnie w rocznikach 1900–1908 figurował jako „Karol Ludwik Baczyński”, po czym ponownie jako „Karol Józef Baczyński” (1907–1914).
- ↑ Zarówno Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie jak i Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku i Wojskowe Biuro Historyczne podały profile dwóch osób o tożsamości Karol Baczyński, synów Jana i Anny, których daty urodzenia podano 11 lutego 1864 i 11 lutego 1869. Ukraińska Lista Katyńska podała rok urodzenia 1865.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 8.
- ↑ Karol Józef Baczyński. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2020-12-21].
- ↑ Karol Józef Baczyński. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2020-12-21].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Karol Baczyński (II). zolnierze-niepodleglosci.pl. [dostęp 2020-12-21].
- ↑ Wacław M. Borzemski: Pamiętnik tajnych organizacji niepodległościowych na terenie byłej Galicji w latach 1880–1897. Lwów: 1930, s. 186.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1898. Lwów: 1898, s. 81.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1899. Lwów: 1899, s. 79.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1900. Lwów: 1900, s. 112.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 112.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1902. Lwów: 1902, s. 120.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1903. Lwów: 1903, s. 120.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1904. Lwów: 1904, s. 120.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1905. Lwów: 1905, s. 120.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 137.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1907. Lwów: 1907, s. 137. - ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 137.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 97.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 97.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: 1911, s. 97.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 100.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 100.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 101. - ↑ Leon Daniluk. Lwowskie Straże Pożarne w Legionach i ich Opiekun ks. biskup Bandurski. „Wschód”. Nr 145, s. 4, 27 sierpnia 1939.
- ↑ Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 4.
- ↑ CAW sygn. akt I.120.1.307 s. 13.
- ↑ a b Semper Fidelis. Obrona Lwowa w obrazach współczesnych. Lwów / Warszawa: Straż Mogił Polskich Bohaterów / Oficyna Wydawnicza Volumen, 1930 / 1990, s. Tab. 46.
- ↑ Jan Gella: Ruski miesiąc 1/XI – 22/XI 1918. Ilustrowany opis walk listopadowych we Lwowie z 2 mapami. Lwów: Komitet Obywateli Miasta Lwowa, ok. 1919, s. 138, 162.
- ↑ G. Łukomski, Cz. Partacz, B.Polak / Iwona Łaptaszyńska (autor opracowania): Obrona Lwowa 1 – 22.11.1918 r.. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2016-04-18].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 21 lipca 1920, s. 597.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 467.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 135.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 132, 530.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 18 października 1929, s. 335.
- ↑ W dwunastą rocznicę. „Gazeta Lwowska”. Nr 251, s. 3, 30 października 1930.
- ↑ Kronika. „Kurjer Lwowski”. Nr 379, s. 5, 21 sierpnia 1911.
- ↑ Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Badania Historji Obrony Lwowa i Województw Południowo-Wschodnich za rok 1931/32. Lwów: 1932, s. 6.
- ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 3. [dostęp 2016-04-07].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi na polu niepodległościowem”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 10 maja 1922, s. 369.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 12, poz. 13 „za zasługi na polu pożarnictwa oraz przysposobienia wojskowego”.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 92, poz. 137. „za zasługi na polu pracy społecznej w Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny”.
- ↑ Wielkiemu patriocie w hołdzie. „Gazeta Lwowska”. Nr 209, s. 1, 13 września 1927.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Baczyńscy herbu Sas
- Członkowie Drużyn Bartoszowych
- Członkowie ochotniczej straży pożarnej (zabór austriacki)
- Członkowie Organizacji Orła Białego
- Członkowie polskich organizacji niepodległościowych w zaborze austriackim
- Członkowie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (zabór austriacki)
- Członkowie Towarzystwa Szkoły Ludowej
- Dowódcy powiatów etapowych
- Funkcjonariusze Straży Granicznej II Rzeczypospolitej
- Galicyjscy urzędnicy sądowi
- Ludzie urodzeni we Lwowie
- Ludzie związani z Mikołajowem (obwód lwowski)
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (trzykrotnie)
- Odznaczeni Złotym Medalem Za Zasługi dla Pożarnictwa
- Oficerowie 4 Pułku Piechoty Legionów
- Oficerowie piechoty Legionów Polskich 1914–1918
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani z Ukraińskiej Listy Katyńskiej
- Pochowani na Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni
- Podpułkownicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy bitwy o Lwów 1918–1919 (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-ukraińskiej (strona polska)
- Urodzeni w 1869
- Wojskowi związani ze Lwowem
- Zmarli w 1940
- Żołnierze II Brygady Legionów Polskich
- Żołnierze III Brygady Legionów Polskich
- Żołnierze Legionu Wschodniego
- Odznaczeni dwukrotnie Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)