Karel Jaromír Erben
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
etnograf, historyk, pisarz, folklorysta |
Karel Jaromír Erben (ur. 7 listopada 1811 w Miletínie, zm. 21 listopada 1870 w Pradze) – czeski etnograf, historyk i pisarz, badacz folkloru czeskiego i słowiańskiego; zbierał narodowe pieśni i porzekadła. Wszystkie legendy przetwarzał w sposób artystyczny.
Karel Jaromír Erben urodził się jako jeden z bliźniaków, ale jego brat Jan wkrótce zmarł[1]. Jego rodzicami byli Jan i Anna Erbenowie. Najpierw uczył się w Hradcu Králové, potem zaczął studia prawnicze w Pradze. Główną dziedzina jego działalności stała się historia, co wynikało z wpływu Františka Palackiego[1]. Poeta pracował jako urzędnik Czeskiego Muzeum i Macierzy czeskiej. Był też redaktorem pisma Pražské noviny[1]. W 1851 roku został archiwistą Pragi, co zabezpieczyło byt jego i jego rodziny na następne lata[1].
Erben zaliczany jest do najwybitniejszych przedstawicieli czeskiego preromantyzmu. Pozostaje autorem jednego tylko, ale mistrzowskiego zbioru wierszy. W 1853 wydał zbiór ballad Kytice z pověstí národních[1], należący do klasycznych dzieł literatury czeskiej. W Czechach zbiór ten odgrywa taką samą rolę jak Ballady i romanse Adama Mickiewicza. W utworach, osadzonych w ludowej poetyce, porusza tematy miłości, śmierci, nienawiści, zbrodni i kary.
W Sto prostonárodních pohádek a pověstí slovanských v nářečích původních (1865) zamieścił pięć utworów w języku kaszubskim.
Wiersze Erbena tłumaczyli Józef Grajnert, Janusz Ferdynand Nowakowski[2] i Kazimierz Andrzej Jaworski. Jego imieniem nazwano planetoidę (40106) Erben.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Erben Karel Jaromír. rozhlas.cz. [dostęp 2016-11-07]. (cz.).
- ↑ Antologia obca. Wybór najcelniejszych utworów poetów cudzoziemskich, Lwów, 1882.(http://www.pbc.rzeszow.pl)
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Józef Magnuszewski, Historia literatury czeskiej. Zarys, Wrocław 1973.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Karel Jaromír Erben – Kytice.
- Karel Jaromír Erben – dzieła w bibliotece Polona (cz.)
- ISNI: 0000000110269343
- VIAF: 54147355
- LCCN: n50078875
- GND: 118682245
- NDL: 01146334
- LIBRIS: 42gjjhjn1hf118g
- BnF: 119018140
- SUDOC: 026852047
- NLA: 35066936
- NKC: jk01030532
- NTA: 070468451
- BIBSYS: 90530667
- CiNii: DA08103426
- Open Library: OL263623A
- PLWABN: 9810578511305606
- NUKAT: n98032297
- J9U: 987007260833805171
- LNB: 000198575
- NSK: 000058313
- ΕΒΕ: 315839
- KRNLK: KAC202203749
- LIH: LNB:J10;=hI
- RISM: people/30079870