Johann Friedrich Krigar
Johann Friedrich Krigar (ur. 21 listopada 1774 w Zagwiździu, zm. 1 kwietnia 1852 w Berlinie) – konstruktor pierwszej lokomotywy parowej na świecie wybudowanej poza Wielką Brytanią, kolebką kolejnictwa[1].
Życie i działalność
[edytuj | edytuj kod]Johann Friedrich Krigar przyszedł na świat 21 listopada 1774 r. w Zagwiździu, jako syn mistrza odlewniczego i hutniczego[2]. Przygotowanie zawodowe zdobył w hutach w Ozimku i Zagwiździu[3], następnie pełnił funkcję inspektora hutniczego. W 1804 Krigar został powołany przez ministra Friedricha Wilhelma von Redena na dyrektora Królewskiej Odlewni Żeliwa w Berlinie (jej oddziałem była Królewska Odlewnia Żeliwa w Gliwicach). Dziesięć lat później, w 1814 r., został wysłany na koszt państwa na tajną misję do Anglii, gdzie studiował dokładnie budowę czterech lokomotyw zębatych, zbudowanych przez Johna Blenkinsopa i eksploatowanych w Zakładach Górniczych Middleton w Leeds[1].
W 1816 r. Pruski Zarząd Górnictwa zlecił Krigarowi budowę parowozu zębatego, w oparciu o dokonane obserwacje[4]. Wiosną tego samego roku Królewski Wyższy Urząd Górniczy dla Śląska (niem. Königliches Oberbergamt für Schlesien) postulował władzom centralnym zastosowanie wynalazku do transportowania węgla z zagłębia wałbrzyskiego w stronę portu w Malczycach[5]. Gotowa maszyna Krigara – pierwszy parowóz zbudowany poza Anglią, w kontynentalnej Europie – po prezentacji na pokazach w Berlinie, został przewieziony do Chorzowa, gdzie miał służyć Hucie Królewskiej[4]. Po ponownym złożeniu lokomotywy nie dało się jednak ponownie uruchomić[4].
Krigar, pracując w Królewskiej Odlewni Żeliwa, zbudował w 1818 roku drugą, większą lokomotywę, opartą na wcześniejszym projekcie[1]. W 1819 r. maszyna trafiła do Völklingen w Zagłębiu Saary, gdzie do października 1821 r. pracowała jako kolejka kopalniana w zakładach górniczych Geislautern, przechodząc w międzyczasie kilka napraw[1]. Również ta lokomotywa nie była regularnie używana, prawdopodobnie z powodu niezrozumienia zasady działania przez załogę[1]. Maszyna została ostatecznie ustawiona przed biurowcem kopalni, następnie w 1836 r. trafiła na złom[1].
Krigar został później mianowany starszym radcą górniczym.
Zmarł 1 kwietnia 1852 w swoim domu przy Marienstraße 15 w Berlinie.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Jens Merte: Königliche Eisengießerei Berlin. www.werkbahn.de. [dostęp 2014-01-27]. (niem.).
- ↑ Dumni z naszej historii. Stowarzyszenie Dolina Małej Panwi, 2013-10-02. [dostęp 2014-01-28].
- ↑ Nowe technologie i rozwój Królewskiej Huty Malapane pod koniec XVIII wieku. (od 1766 do 1800 roku). Stowarzyszenie Dolina Małej Panwi. [dostęp 2014-01-28].
- ↑ a b c Na ziemiach niemieckich. Rozwój kolei w Polsce. W: Monika Frąckowiak (red.): Kolejnictwo Polskie. Polish Railways. Bydgoszcz: Quixi Media, 2013, s. 73–77. ISBN 978-83-61840-52-7.
- ↑ Krzysztof Jaworski. Pociągiem do gór. „Pielgrzymy '88: informator krajoznawczy XXXIII Ogólnopolskiego Rajdu Sudeckiego”, 1988. Wrocław: Sudeckie Koło Przewodników Sudeckich. Oddział Wrocławski PTTK.