Jerzy Gruba

Jerzy Gruba
	generał brygady Milicji Obywatelskiej
Data i miejsce urodzenia	29 marca 1935 ; Psary
Data i miejsce śmierci	15 października 1991 ; Katowice
	Przebieg służby
Formacja	Milicja Obywatelska
Stanowiska	komendant wojewódzki Milicji Obywatelskiej w Katowicach (1979–1983); zastępca komendanta głównego Milicji Obywatelskiej (1983–1985); szef Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Krakowie (1985–1990);
	Odznaczenia

Jerzy Gruba (ur. 29 marca 1935 w Psarach, zm. 15 października 1991 w Katowicach) – generał brygady Milicji Obywatelskiej, doktor nauk prawnych.

Życiorys

Od lat 50. XX wieku służył w Milicji Obywatelskiej, gdzie zajmował coraz wyższe stanowiska w strukturach na terenie województwa katowickiego. Zasłynął kierowaniem specjalną grupą operacyjną „Anna”, która schwytała Zdzisława Marchwickiego, skazanego za morderstwa przeprowadzone na terenie Zagłębia Dąbrowskiego w latach 60. XX wieku.

W latach 1979–1983 był komendantem wojewódzkim Milicji Obywatelskiej w Katowicach. W 1981 r. podległe mu jednostki ZOMO brały udział w pacyfikacji strajku w kopalni „Wujek”, podczas której zginęło 9 strajkujących górników. W październiku 1982 r. został awansowany do stopnia generała brygady Milicji Obywatelskiej. W latach 1983–1985 był zastępcą komendanta głównego Milicji Obywatelskiej. Stał na czele zespołu, który tuszował dowody w sprawie zabójstwa Grzegorza Przemyka. W latach 1985–1990 pełnił funkcję szefa wojewódzkiego urzędu spraw wewnętrznych w Krakowie. W styczniu 1990 roku przeszedł w stan spoczynku.

Od 26 kwietnia 1985 roku do 12 lutego 1990 roku był prezesem klubu sportowego GTS Wisła Kraków.

Wieloletni działacz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Wielokrotnie odznaczany i wyróżniany przez władze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Między innymi był uhonorowany krzyżami: Komandorskim, Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Obraz w kulturze

Do postaci Gruby nawiązuje postać głównego bohatera (kpt. Janusz Jasiński) filmu z 2016 w reżyserii Macieja Pieprzycy pt. Jestem mordercą^[1], a także postać kapitana Andrzeja Jaksy z filmu „Anna” i wampir z 1981 w reżyserii Janusza Kidawy.

Przypisy

↑ „Jestem mordercą” wchodzi do kin. Jak milicjant łapał „wampira z Zagłębia”. wyborcza.pl, 2 listopada 2016. [dostęp 2016-11-07].

Bibliografia

T. Brytan, Kryptonim „Anna”: zbrodnie wcale nie doskonałe, Książka i Wiedza, Warszawa 1976.
Antoni Dudek, T. Marszałkowski, Walki uliczne w PRL 1956-1989, Wydawnictwo Geo, 1999.
Jan Dziadul, Rozstrzelana kopalnia: 13–16 grudnia 1981 roku stan wojenny – tragedia „Wujka”, Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, Warszawa 1991.
W. Frazik, F. Musiał, M. Szpytma, Obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa w Krakowie: informator personalny, Jagiellonia S.A., Kraków 2006.
Andrzej Golimont, Generałowe bezpieki, Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, Warszawa 1992

[1] „Jestem mordercą” wchodzi do kin. Jak milicjant łapał „wampira z Zagłębia”. wyborcza.pl, 2 listopada 2016. [dostęp 2016-11-07].

[1]