Jastrzębiec przewiertniowaty

Jastrzębiec przewiertniowaty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Cichorioideae
Rodzaj	jastrzębiec
Gatunek	jastrzębiec przewiertniowaty
	Nazwa systematyczna
	Hieracium bupleuroides C. C. Gmel.; Fl. Bad. 3: 3
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jastrzębiec przewiertniowaty (Hieracium bupleuroides C. C. Gmel.) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych. W Polsce gatunek rzadki; rośnie tylko w Tatrach i Pieninach^[3].

Morfologia

Łodyga: Rozgałęziona u góry, do 40 cm wysokości.
Liście: Skórkowate, pokryte woskiem, nagie. Liście różyczkowe wąskolancetowate. 5–10 liści łodygowych równowąskolancetowatych, siedzących.
Kwiaty: Zebrane w 1–5 koszyczków długości 12–15 mm, z włoskami gwiazdkowatymi i prostymi. Okrywa kulista lub jajowata. Łuski okrywy koszyczka ustawione dachówkowato w wielu szeregach. Puch kielichowy dwurzędowy, złożony z nierównych włosków^[4].
Owoc: Niełupka pokryta na szczycie włoskami gwiazdkowatymi, pozbawiona ząbków, ucięta, z pierścieniowatym wałeczkiem.

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Rośnie na skałach wapiennych. Kwitnie w lipcu i sierpniu. Gatunek charakterystyczny zespołu Carici sempervirentis-Festucetum tatrae^[5].

Zmienność

Gatunek zróżnicowany na kilkanaście podgatunków^[6]:

Hieracium bupleuroides subsp. arcuatum Nägeli & Peter
Hieracium bupleuroides subsp. breviflorum (Nägeli & Peter) Zahn
Hieracium bupleuroides subsp. bupleuroides
Hieracium bupleuroides subsp. bupleuroidiforme (Murr & Zahn) Zahn
Hieracium bupleuroides subsp. calathodes Nägeli & Peter
Hieracium bupleuroides subsp. comophyllum Nägeli & Peter
Hieracium bupleuroides subsp. crinifolium Nägeli & Peter
Hieracium bupleuroides subsp. dolense Nägeli & Peter
Hieracium bupleuroides subsp. gamperdonense Murr & Zahn
Hieracium bupleuroides subsp. glaberrimum (Spreng.) Fr.
Hieracium bupleuroides subsp. inulifolium (Prantl) Nägeli & Peter
Hieracium bupleuroides subsp. mnoolepium Nägeli & Peter
Hieracium bupleuroides subsp. pantotrichum Nägeli & Peter
Hieracium bupleuroides subsp. phyllobracteum Nägeli & Peter
Hieracium bupleuroides subsp. pseudoschenkii Rohlena & Zahn
Hieracium bupleuroides subsp. scabriceps Nägeli & Peter
Hieracium bupleuroides subsp. schenkii (Griseb.) Nägeli & Peter

Ochrona

Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)^[7] w grupie roślin rzadkich (kategoria zagrożenia: R).

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
↑ WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .
↑ The Plant List [dostęp 2013-11-30].
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).

[3] Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .

[4] Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.

[5] WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .

[6] The Plant List [dostęp 2013-11-30].

[7] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]