Janusz Warnecki

Janusz Warnecki
Imię i nazwisko	Jan Marian Kozłowski
Data i miejsce urodzenia	2 lipca 1895 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	4 lutego 1970 ; Warszawa
Zawód	aktor, reżyser, dyrektor teatrów
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Janusz Warnecki, właśc. Jan Marian Kozłowski^[1] (ur. 2 lipca 1895 w Warszawie, zm. 4 lutego 1970 tamże) – polski aktor teatralny i filmowy, reżyser, dyrektor teatrów Lwowa, Warszawy i Krakowa^[2].

Życiorys

Urodził się w rodzinie Józefa Kozłowskiego, urzędnika, i Michaliny ze Świątkowskich, właścicielki magazynu krawieckiego^[1]. Ukończył w 1914 gimnazjum OO. Jezuitów w Chyrowie^[1]. W latach 1915–1916 należał do zespołu pod kier. D. Baranowskiego, początkowo w Zakopanem, później grał w Teatrze Nowym w Tarnowie i objazdach Galicji^[1]. W niepodległej Polsce występował na scenach: Teatru Miejskiego we Lwowie (1918–1921), Teatru Polskiego w Warszawie (1921–1926), Teatru Stańczyk w Warszawie (1922), Teatru Komedia w Warszawie (1923–1924), Teatru Nowego w Poznaniu (1926–1927), Teatrów Miejskich w Warszawie (1928–1929)^[1]. W 1928 zdał eksternistyczny egzamin reżyserski przed komisją ZASP-u w Warszawie^[1]. Od 1929 więc pracował jako reżyser, aktor oraz na stanowiskach kierowniczych w teatrach warszawskich i lwowskich^[1]. Pełnił funkcję dyrektora Teatru Letniego w Warszawie (1936–1937), Teatrów Miejskich we Lwowie (1937–1938) i Teatru Muzycznego Domu Wojska Polskiego w Warszawie (1947)^[1].

W okresie okupacji niemieckiej był członkiem Tajnej Rady Teatralnej, pracował w cukierni „Napoleonka”, barze „Tempo” i kawiarni „U Aktorek”^[1]. W ramach represji po zamachu na Igo Syma, w marcu 1941 został aresztowany przez Niemców i osadzony na Pawiaku^[3]. Od początku 1942 do 1944 był wykładowcą konspiracyjnego PIST w Warszawie^[1]. Walczył w powstaniu warszawskim. Po upadku powstania przebywał w obozie w Pruszkowie, następnie został wywieziony do Kasinki k. Mszany Dolnej^[1].

Po wojnie, w sezonie 1945/46 pełnił funkcje kierownika artystycznego w krakowskim Starym Teatrze^[1]. Pracował dla tej instytucji także jako aktor, reżyser i wykładowca Studio Aktorskiego^[1]. Po decyzji o połączeniu Starego Teatru z Teatrem im. Słowackiego (1946) zdecydował się opuścić Kraków^[1]. Był dyrektorem Teatru Syrena w Warszawie w latach 1954–1955^[4]. W latach 1956–1965 pracował na stanowisku profesora zwyczajnego w Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie^[1]. Od 1956 do 1961 był dyrektorem Teatru Polskiego Radia, jednocześnie nie tylko występując w tamtejszych słuchowiskach ale też je reżyserując^[1].

Aktor zmagał się z cukrzycą i jej powikłaniami^[5]. W 1960 roku przeszedł zabieg amputacji nogi^[1]. Kalectwo utrudniło mu stałą pracę w radiu i występy^[1]. Jednakże, po okresie nieobecności na scenie i w eterze^[6], podjął współpracę z Teatrem Telewizji^[1].

Od 17 sierpnia 1929 był mężem aktorki Janiny z Rafalskich (1901–1988)^[1]. Jego córka Jadwiga Colonna-Walewska była aktorką^[1].

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 161-6-9,10)^[7].

Filmografia (wybór)

Aktor

Warszawska premiera (1951) – profesor
Zejście do piekła (The Descent to Hell, 1966) – Martin
Mistrz (1966) – Mistrz

Reżyser

Ordery i odznaczenia

Order Sztandaru Pracy II klasy (22 lipca 1949)^[8]
Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1934)^[9]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[10]
Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1965)^[11]

Nagrody (wybór)

Nagroda Państwowa II stopnia za inscenizację sztuki Brandstaettera Król i Aktor w Państwowym Teatrze Kameralnym w Warszawie oraz za rolę Millera w sztuce F. Schillera pt. Intryga i Miłość w Państwowym Teatrze Polskim w Warszawie (1952)^[12]^[13]
Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za całokształt twórczości w dziedzinie teatru i telewizji (1965)^[1]
Nagroda Państwowa I stopnia (zespołowa) za rolę tytułową przedstawieniu telewizyjnym Mistrz Zdzisława Skowrońskiego (1970)^[1]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w Janusz Warnecki, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2023-11-29] .
↑ Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. ISBN 83-03-00758-0.
↑ Władysław Bartoszewski, Bogdan Brzeziński, Leszek Moczulski: Kronika wydarzeń w Warszawie 1939–1949. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 43.
↑ Dyrektorzy Teatru Syrena. teatrsyrena.pl. [dostęp 2023-03-12]. (pol.).
↑ Maria Kopeć: „Ha! rozumiem... Będę grał” Wsłuchiwanie się w ciszę swego serca – słuchanie drugiego człowieka. [w:] Krystian Cieśliński: Mistrz Ortografii Gminy Czerniejewo [on-line]. 2017-05-26. [dostęp 2022-03-12].
↑ Ilona Berezowska: Lista Mocy 1918-2018. Janusz Warnecki. Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji (niepelnosprawni.pl), 2019-01-29. [dostęp 2022-03-12].
↑ Cmentarz Stare Powązki: Kozłowscy, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19] .
↑ M.P. z 1950 r. nr 6, poz. 58 „za zasługi położone dla Narodu i Państwa w dziedzinie (...) oświaty, kultury i sztuki”.
↑ M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 338 „za zasługi na polu sztuki scenicznej”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki - wskazany jako Warnecki-Kozłowski Janusz.
↑ Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 25, 1 grudnia 1965, s. 2.
↑ Uchwała Prezydium Rządu w sprawie przyznania nagród za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki za rok 1952. „Trybuna Ludu”. Rok V, Nr 203 (1265), s. 6, 23 lipca 1952. Warszawa: KC PZPR. [dostęp 2024-08-02].
↑ Dziennik Polski, rok VIII, nr 176, (2639), s. 3.

Linki zewnętrzne

Janusz Warnecki, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2023-11-29] .
Janusz Warnecki w bazie filmpolski.pl

[ETP-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w Janusz Warnecki, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2023-11-29] .

[powąz1984-2] Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. ISBN 83-03-00758-0.

[Bartoszewski-3] Władysław Bartoszewski, Bogdan Brzeziński, Leszek Moczulski: Kronika wydarzeń w Warszawie 1939–1949. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 43.

[4] Dyrektorzy Teatru Syrena. teatrsyrena.pl. [dostęp 2023-03-12]. (pol.).

[Kopeć-5] Maria Kopeć: „Ha! rozumiem... Będę grał” Wsłuchiwanie się w ciszę swego serca – słuchanie drugiego człowieka. [w:] Krystian Cieśliński: Mistrz Ortografii Gminy Czerniejewo [on-line]. 2017-05-26. [dostęp 2022-03-12].

[listamocy-6] Ilona Berezowska: Lista Mocy 1918-2018. Janusz Warnecki. Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji (niepelnosprawni.pl), 2019-01-29. [dostęp 2022-03-12].

[cment-7] Cmentarz Stare Powązki: Kozłowscy, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19] .

[MP1950-6-58-8] M.P. z 1950 r. nr 6, poz. 58 „za zasługi położone dla Narodu i Państwa w dziedzinie (...) oświaty, kultury i sztuki”.

[MP1934-259-338-9] M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 338 „za zasługi na polu sztuki scenicznej”.

[10] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki - wskazany jako Warnecki-Kozłowski Janusz.

[11] Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 25, 1 grudnia 1965, s. 2.

[12] Uchwała Prezydium Rządu w sprawie przyznania nagród za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki za rok 1952. „Trybuna Ludu”. Rok V, Nr 203 (1265), s. 6, 23 lipca 1952. Warszawa: KC PZPR. [dostęp 2024-08-02].

[DP-VIII-176-13] Dziennik Polski, rok VIII, nr 176, (2639), s. 3.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]