Przejdź do zawartości

Janina Lewandowska (polonistka)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Janina Lewandowska
Janina Najsarek
Data i miejsce urodzenia

15 stycznia 1936
Sanok

Data śmierci

4 września 2023

Narodowość

polska

Alma Mater

Uniwersytet Wrocławski

Janina Lewandowska, z domu Najsarek (ur. 15 stycznia 1936 w Sanoku, zm. 4 września 2023[1][2]) – polska polonistka, pracowniczka instytucji kultury i działaczka kulturalna związana z Sanokiem.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się 15 stycznia 1936 w Sanoku jako córka Stanisława Najsarka (1903-1988, urzędnik skarbowy) i Marii z domu Szymańskiej (1913-1988)[3][4][5][6][7][8]. W 1954 zdała egzamin dojrzałości w II Liceum Ogólnokształcącym w Sanoku[9]. Od 1954 do 1958 studiowała polonistykę na Uniwersytecie Wrocławskim[10][7][8]. Po uzyskaniu wykształcenia pracowała w szkole podstawowej w Poznaniu[7].

Po powrocie do Sanoka początkowo przez osiem lat pracowała w Muzeum Historycznym w Sanoku w dziale oświatowym, odpowiadając za bibiotekę repertuarową, spektakle poetyckie, nauczanie recytacji, a od 1968 do 1970 kierowała placówką[11][7][12][13][8]. Stamtąd przeszła do pracy w Powiatowym Domu Kultury w Sanoku, działającym w budynku przy ul. Adama Mickiewicza 24[7]. Była tam zatrudniona na stanowisku instruktora ds. poradnictwa repertuarowego, działając m.in. przy wsparciu działalności kulturalnej w okolicach Sanoka[7][8]. W PDK organizowała też wystawy[7] spotkania z poezją[14], występowała w Teatrze Żywego Słowa[15]. Później była zatrudniona w powołanym w 1973 Sanockim Domu Kultury, którym kierowała w latach 1975–1976 i 1981–1982[16][12]. W SDK pracowała jako instruktor (recytacji)[17][18][19], współprowadziła Dziecięcy Teatrzyk „Skrzat”, od 1980 pracowała na posadzie starszego instruktora kulturalno-wychowawczego oraz kierownika artystycznego[8], od tego roku prowadziła Zespół Recytatorski, a potem zainicjowała powstanie Estrady Poetyckiej (zwanej też Teatr Małych Form)[20]. Została wybrana radną Rady Narodowej w Sanoku w kadencji 1968–1972 i zasiadła w Komisji Ochrony Porządku i Bezpieczeństwa Publicznego[21], a w 1972 wybrana do składu Komisji Oświaty i Kultury[22]. W trakcie kolejnej kadencji MRN objęła mandat radnej po zrzeczeniu się przez inną osobę[23]. W trwającej od 1988 kadencji MRN we wrześniu tego roku została powołana do składu Komisji Oświaty i Kultury jako osoba nie sprawująca mandatu radnego[24]. W 1995 została kierowniczką Klubu Seniora w Osiedlowym Domu Kultury „Puchatek” w Sanoku[25]. Przed 2003 odeszła na emeryturę[26].

Od lat udziela się jako organizatorka[27], członkini jury[28] i przewodnicząca komisji w konkursach literackich i recytatorskich[29][30][31][32]. Zasiadała w jury IV edycji konkursu Ziemia rodzinna Grzegorza z Sanoka w literaturze, w którym I nagrodę otrzymał wówczas nieznany jeszcze szerzej jako poeta Janusz Szuber[7][33]. Propagowała także literaturę innego sanockiego literata, Mariana Pankowskiego[34] i zasiadła w redakcji wydawanego od 1998 periodyku „Acta Pancoviana”[35]. Wraz z Januszem Szuberem była fundatorką tablicy upamiętniającej Mariana Pankowskiego, ustanowionej w 2017 na gmachu Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sanoku[36].

Wyróżniona Nagrodą Miasta Sanoka za rok 1999 w dziedzinie kultury i sztuki za całokształt twórczości artystycznej[10][37][38]. W 2009 otrzymała odznakę „Przyjaciel Dziecka”[39].

Grobowiec rodzinny Janiny Lewandowskiej

Prywatnie była związana z Romualdem Biskupskim (1935-2008, badacz sztuki, znawca malarstwa ikonowego i sztuki cerkiewnej)[40][41][42][43][44].

Poeta Janusz Szuber swój tomik poezji pt. Gorzkie prowincje z 1996 zadedykował „Jance Lewandowskiej”[45]. Sanoczanka Barbara Bandurka napisała wiersz Bruksela, zadedykowany Janinie Lewandowskiej, opublikowany w jej tomiku poezji pt. Zieleń Veronese’a z 2005[46].

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Działalność oświatowa i naukowa w: Muzeum Historyczne w Sanoku – Informator (1968)[47]
  • Sympozjum poświęcone ikonom w Muzeum Historycznym w Sanoku w: „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku” (nr 5 / 1967)[48]
  • „Są takie szuflady. Raz na sto lat...” w: „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej” (Nr 3: Jubileusz Janusza Szubera / 2003)[49]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Emilia Wituszyńska, Nie żyje Janina Lewandowska [online], Tygodnik Sanocki, 4 września 2023 [dostęp 2023-12-13] (pol.).
  2. ↑ Joanna Rojkowska, Janina Lewandowska (1936-2023) [online], Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 6 września 2023 [dostęp 2023-12-13] (pol.).
  3. ↑ Księga małżeństw (1924–1936). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 654.
  4. ↑ Stanisław Najsarek. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2021-10-28].
  5. ↑ Maria Najsarek. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2021-10-28].
  6. ↑ Marian Struś. Scheda po policji. „Tygodnik Sanocki”. Nr 46 (887), s. 7, 14 listopada 2008. 
  7. ↑ a b c d e f g h Małgorzata Sienkiewicz-Woskowicz. Tęcze nad Sanokiem. „Tygodnik Sanocki”. Nr 4 (1204), s. 11, 23 stycznia 2015. 
  8. ↑ a b c d e Olga Ptak 2014 ↓, s. 302.
  9. ↑ Księga pamiątkowa 1928-2008 II Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Sanoku wydana z okazji jubileuszu 80-lecia szkoły. Sanok: 2008, s. 280.
  10. ↑ a b Oberc 2011 ↓, s. 539.
  11. ↑ Instytucje 1999 ↓, s. 18.
  12. ↑ a b Oberc 2011 ↓, s. 540.
  13. ↑ O muzeum. muzeum.sanok.pl. [dostęp 2021-05-23].
  14. ↑ Jolanta Ziobro. Radni Rady Powiatu kadencja IV (2010–2014). „Tygodnik Sanocki”. Nr 50 (996), s. 9, 17 grudnia 2010. 
  15. ↑ Instytucje 1999 ↓, s. 59.
  16. ↑ Instytucje 1999 ↓, s. 66.
  17. ↑ Finał piosenki radzieckiej. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 11 (338), s. 6, 10-20 kwietnia 1985. 
  18. ↑ Spotkanie z literaturą. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 30 (429), s. 6, 20-31 października 1987. 
  19. ↑ Nagrody w XXI Międzyszkolnym Konkursie Twórczości Własnej rozdane!. 2lo.sanok.biz, 2019-05-27. [dostęp 2021-05-23].
  20. ↑ Instytucje 1999 ↓, s. 61.
  21. ↑ Stachowicz 2008 ↓, s. 216.
  22. ↑ Stachowicz 2008 ↓, s. 229.
  23. ↑ Stachowicz 2008 ↓, s. 249.
  24. ↑ Stachowicz 2008 ↓, s. 307.
  25. ↑ Instytucje 1999 ↓, s. 82.
  26. ↑ Franciszek Oberc. Noty o autorach. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 3: Jubileusz Janusza Szubera, s. 97, 2003. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  27. ↑ Bogumiła Koszela. Konkurs recytatorski poezji Mistrza z Czarnolasu. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 1 (328), s. 1, 1-10 stycznia 1985. 
  28. ↑ Najlepsi recytatorzy. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 18 (453), s. 6, 20-30 czerwca 1988. 
  29. ↑ Protokół z pracy komisji konkursu twórczości poetyckiej „Świat w oczach dziecka” z dnia 8 grudnia 2014r.. tpd.zsmsanok.pl, 2014. [dostęp 2021-05-23].
  30. ↑ Konkurs recytatorski „Czerpiąc ze źródła…”. dziennik.esanok.pl. [dostęp 2021-05-23].
  31. ↑ Konkurs recytatorski „Wierszowanie” rozstrzygnięty. sanok.pl, 2017-12-04. [dostęp 2021-05-23].
  32. ↑ Zawsze wierni. korsosanockie.pl, 2017-03-03. [dostęp 2021-05-23].
  33. ↑ Bartłomiej Zajdel. Miasto nie zwyczajne, a królewskie... (sanockie środowisko literackie). Janusz Szuber. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 3. Jubileusz Janusza Szubera, s. 45, 2003. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  34. ↑ Emilia Wituszyńska. „To tu, pamiętasz?... Trwał twój świat…”. „Tygodnik Sanocki”. Nr 46 (1451), s. 13, 22 listopada 2019. 
  35. ↑ Franciszek Oberc. Prasa ziemi sanockiej od roku 1990. Pisma naukowe i popularnonaukowe. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 5: Prasa ziemi sanockiej, s. 194, 2005. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  36. ↑ Anna Gieroń: 73. urodziny Janusza Szubera. Wspomnienie.... biznesistyl.pl, 10-12-2020. [dostęp 2021-05-23].
  37. ↑ Jolanta Ziobro. Przyznano nagrody miasta. „Tygodnik Sanocki”. Nr 20 (445), s. 1, 19 maja 2000. 
  38. ↑ Nagrody wręczone. „Tygodnik Sanocki”. Nr 25 (450), s. 1, 23 czerwca 2000. 
  39. ↑ Bartosz Błażewicz. Dziewięćdziesiątka TPD, połowa prezesa. „Tygodnik Sanocki”. Nr 45 (939), s. 3, 6 listopada 2009. 
  40. ↑ Pozostaną w pamięci. „Tygodnik Sanocki”. Nr 2 (844), s. 4, 11 stycznia 2008. 
  41. ↑ Pozostaną w pamięci. „Tygodnik Sanocki”. Nr 4 (846), s. 5, 25 stycznia 2008. 
  42. ↑ Jolanta Ziobro. Ikony od A do Z, czyli mistyczne piękno pod lupą badaczy. „Tygodnik Sanocki”. Nr 46 (1145), s. 8, 22 listopada 2013. 
  43. ↑ Romuald Biskupski. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2021-05-23].
  44. ↑ Archiwum Romualda Biskupskiego. pro-tempus.pl. [dostęp 2021-05-23].
  45. ↑ Andrzej Sulikowski: Epos sanocki Janusza Szubera. Szczecin: Volumina.pl, 2010, s. 283. ISBN 978-83-62355-59-4.
  46. ↑ Barbara Bandurka: Zieleń Veronese’a. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2005, s. 59. ISBN 83-60380-01-5.
  47. ↑ Józef Ząbkiewicz: Życie kulturalne. Muzeum Historyczne. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 912. ISBN 83-86077-57-3.
  48. ↑ Janina Lewandowska. Sympozjum poświęcone ikonom w Muzeum Historycznym w Sanoku. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”. Nr 5, s. 50-51, 1967. 
  49. ↑ Janina Lewandowska. „Są takie szuflady. Raz na sto lat...”. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 3: Jubileusz Janusza Szubera, s. 66-69, 2003. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Nagroda Miasta Sanoka. W: Franciszek Oberc: Sanok. Instytucje kultury. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1999, s. 1-134. ISBN 83-909787-3-3.
  • Władysław Stachowicz. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 131-320, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  • Franciszek Oberc. Samorząd miejski Sanoka a wybitni sanoczanie. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 11: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1990–2010, s. 539-540, 2014. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  • Olga Ptak (oprac.): Zdzisław Beksiński. Listy do Jerzego Lewczyńskiego. Gliwice: Muzeum w Gliwicach, 2014, s. 1-742. ISBN 978-83-89856-71-5.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Janina_Lewandowska_(polonistka)&oldid=74862689”