Iwiec
53°32′33″N 18°04′14″E/53,542500 18,070556| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
598[2] |
| Strefa numeracyjna |
52 |
| Kod pocztowy |
89-512[3] |
| Tablice rejestracyjne |
CTU |
| SIMC |
0080795 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tucholskiego  | |
Położenie na mapie gminy Cekcyn  | |
| 53°32′33″N 18°04′14″E/53,542500 18,070556[1]
| |
Iwiec (niem. Iwitz) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie tucholskim, w gminie Cekcyn.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 598 mieszkańców[2]. Jest drugą co do wielkości miejscowością gminy Cekcyn.
Części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0080803 | Karpaty | część wsi |
| 0080810 | Kochelno | część wsi |
| 0080826 | Mały Iwiec | część wsi |
Historia
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość powstała w 2. połowie XVIII wieku. W roku 1889 do Iwca przybył pierwszy kaznodzieja ewangelicki Hermann Römer (późniejszy proboszcz), który spotykał się z wiernymi w miejscowej szkole, a latem na świeżym powietrzu. W 1890 roku uchwalono zgodę na powstanie parafii ewangelickiej, w której skład weszło ponad 30 miejscowości (m.in. Bysław z Teologiem, Wełpin, Błądzim) i 1407 wyznawców. Dom modlitwy i pastorówka powstały w 1895 lub 1896 roku, kościół rok później (1896 lub 1897). Został on zbudowany w stylu neogotyckim z czerwonej cegły jako jednonawowy. Aż do 1985 nie posiadał on wydzielonego prezbiterium. Pastorówkę zamieszkiwali nie pastorzy, a trzy ewangelickie siostry zakonne (diakoniski). W 1913 roku wspólnota ta liczyła 1362 wiernych, z czego 411 mieszkało w Iwcu. Od 1910 pastorem był Ernst Otto Blűmel. Ostatni proboszcz ewangelicki (Richard Zellmann) sprawował posługę w Iwcu w latach 1918-1926. Później sprawy bieżące dotyczące funkcjonowania zboru załatwiał pełnomocnik (pomocnik zboru) Krebs, mieszkający w pastorówce, natomiast opiekę duszpasterską sprawował pastor z Tucholi, wspomagany, jak wynika z zapisu wizytacyjnego z 1934, przez pastora Waltera z Jeżewa. W roku 1934 do gminy wyznaniowej należało 500 wiernych z 14 miejscowości, a w 1937 502 mieszkańców z 11 wsi. W roku 1939, w czasie masowych egzekucji w Rudzkim Moście, spośród około 560 pomordowanych Polaków zginęło tam 12 mieszkańców Iwca - najmłodszy miał 25 lat, najstarszy 71 lat. Pomordowanych upamiętniono na obelisku w Iwcu. Po roku 1945 zachowany kościół planowano rozebrać na cegłę. Przed zniszczeniem obronił go sołtys Antoni Chechła, w wyniku czego przekazano go katolikom i konsekrowano w październiku 1945, nadając wezwanie Matki Boskiej Różańcowej. W listopadzie 1945 ówczesne władze przekazały kościół w Iwcu z zakrystią, dzwonnicą z dwoma dzwonami i wewnętrznym urządzeniem (ołtarz, organy, ławki, ambona, chrzcielnica) parafii Bysław wraz z piętrową plebanią, stodołą, chlewem, drewutnią, ogrodem oraz około 20 morgami gruntów rolnych. W kościele, ze względu na jego filialny charakter, msze odprawiano tylko w niedziele i święta[6][7].
Zachował się tutaj XIX-wieczny cmentarz ewangelicki z około 100 grobami, odrestaurowany w roku 2005 przez Stowarzyszenie Światło[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 42636
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 359 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Parafia Iwiec
- ↑ a b Zuza Kasprzyk, Gmina Cekcyn: Amfiteatr na cmentarzu w Iwcu?! [online], Tygodnik Tucholski, 21 października 2015 [dostęp 2020-07-14] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-25].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Iwiec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 324.
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Osady leśne | |
| Kolonie | |
| Części wsi |
