Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy

Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II
Widok na wejście od ul. Stradomskiej
Data założenia	1910
Typ	uczelnia teologiczna
Patron	św. Wincenty a Paulo
Państwo	Polska
Adres	ul. Stradomska 4, 31-058 Kraków
Rektor	ks. dr Szczepan Szpoton CM
brak współrzędnych
Strona internetowa

Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy (ITKM) – uczelnia teologiczna Polskiej Prowincji Zgromadzenia Księży Misjonarzy. Jest afiliowana do Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.

Status prawny

Instytut Teologiczny do swoich zadań zalicza organizację studiów filozoficzno-teologicznych z przygotowaniem pedagogicznym zgodnie z wymaganiami zawartymi w dokumentach Kościoła powszechnego dotyczących formacji kandydatów do kapłaństwa i postanowieniami Konferencji Episkopatu Polski oraz zgodnie ze stosownymi przepisami państwowymi dotyczącymi szkolnictwa wyższego i wymaganiami przygotowania do zawodu nauczyciela.

Studia w ITKM są stacjonarnymi jednolitymi studiami magisterskimi z teologii o specjalności teologia kapłańska. Dyscyplinami teologicznymi obowiązkowymi w ITKM są: teologia biblijna, która obejmuje wprowadzenie i egzegezę Pisma Świętego; teologia fundamentalna z elementami ekumenizmu, religii niechrześcijańskich i ateizmu oraz innych nurtów współczesnej kultury; teologia dogmatyczna; teologia moralna; teologia duchowości; teologia pastoralna; liturgika oraz patrologia z elementami historii dogmatu.

Studenci ITKM po przedstawieniu pracy dyplomowej i zdaniu egzaminu ex universa theologia uzyskują tytuł zawodowy magistra nadawany przez komisję egzaminacyjną. ITKM posiada własną bibliotekę w swojej siedzibie.

Historia

Zgromadzenie Księży Misjonarzy, którego nazwa wywodzi się od misji ludowych organizowanych w parafiach, w których wierni byli zaniedbani pod względem duszpasterskim, od początku swojego założenia w 1625 roku podjęło się dzieła formacji duchowieństwa. Dzieło to było realizowane najpierw poprzez prowadzenie rekolekcji dla kandydatów do święceń, a następnie przez organizowanie i prowadzenie seminariów duchownych zgodnie ze wskazaniami Soboru Trydenckiego.

Księża Misjonarze przybyli do Polski w 1651 roku i włączyli się w formację duchowieństwa. Od 1675 roku przy pierwszym domu misjonarskim na ziemiach polskich, założonym wówczas na przedmieściach Warszawy przy kościele Świętego Krzyża, działało seminarium świętokrzyskie. Następnie od 1682 roku Księża Misjonarze na prośbę biskupa Jana Małachowskiego podjęli się prowadzenia krakowskiego seminarium diecezjalnego, w Seminarium Zamkowym na Wawelu, które w 1686 roku zostało przeniesione na Stradom. Po przeniesieniu seminarium diecezjalnego do gmachu przy ul. Podzamcze w domu na Stradomiu umieszczono studium filozoficzno-teologiczne Zgromadzenia Księży Misjonarzy i podjęto starania, by dyplom uzyskiwany w nim miał również rangę państwową.

W 1909 r. władze krakowskiej prowincji Zgromadzenia Misji podjęły starania, aby uzyskać dla tego studium prawa szkół akademickich. Dwóch misjonarzy: ks. Wilhelm Michalski CM i ks. Franciszek Bączkowicz CM podjęło się trudu przeprowadzenia koniecznych zmian w dotychczasowym toku studiów.

Ks. Michalski, jako prefekt studiów misjonarskich, opracował raport, w którym wykazał, że program studium misjonarskiego jest zgodny z ustawami państwowymi obowiązującymi w Austrii w szkołach wyższych. Po pozytywnej opinii konsystorza krakowskiego, senatu akademickiego i Wydziału Teologicznego „cesarsko-królewskie Ministerstwo Wyznań i Oświaty z nakazu Jego Cesarskiej Mości Franciszka Józefa I, reskryptem z dnia 8 lipca 1910 roku zezwoliło na organizację klasztornego teologicznego zakładu naukowego Ks. Ks. Misjonarzy (Lazarystów) w Krakowie w celu kształcenia wychowanków do stanu kapłańskiego”. Zatwierdzono jednocześnie plan nauk obowiązujących w Instytucie i wszystkich profesorów w nim wykładających bez wymagania egzaminów habilitacyjnych.

Po I wojnie światowej odpowiadając na prośbę ze strony Zgromadzenia i uzyskaniu aprobaty Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Macieja Rataja, Marszałek Państwa Polskiego Józef Piłsudski zatwierdził w 1922 roku Instytut Teologiczny jako szkołę wyższą, którą umieszczono w wykazie obejmującym uniwersytety i szkoły wyższe, równorzędne uniwersytetom. Ministerstwo ponownie potwierdziło prawa Instytutu w 1929 roku.

Po II wojnie światowej w 1945 r. wizytator ks. Józef Kryska CM uzyskał ustne zapewnienie Ministra Oświaty Stanisława Skrzeszewskiego o uznaniu przez władze państwowe Polski Ludowej dotychczasowych praw Instytutu. Jednakże po wydaniu dekretu o organizacji nauki i szkolnictwa wyższego (28 października 1947 r.) nie potwierdzono tych praw, mimo czynionych starań. Od 1973 roku Instytut rozpoczął współpracę naukową z Papieskim Wydziałem Teologicznym, a od 1981 z Wydziałem Teologicznym Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, dzięki czemu studenci Instytutu mogą zdobywać stopnie naukowe. Od 2009 roku współpraca ta jest realizowana z Wydziałem Teologicznym Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.

Rektorzy

Lp.	Imię i nazwisko	Lata pełnionej funkcji
1.	Józef Kryska CM	1910 – 1925
2.	Jan Weissmann CM	1925 – 1931
3.	Wilhelm Szymbor CM	1931 – 1935
4.	Jan Weissmann CM	1935 – 1942
5.	Józef Baron CM	1945 – 1946
6.	Wilhelm Szymbor CM	1946 – 1949
7.	Franciszek Wilim CM	1950 – 1958
8.	Wiktor Prądzyński CM	1958 – 1963
9.	Aleksander Usowicz CM	1963 – 1964
10,	Jan Zalewski CM	1964 – 1970
11.	Jan Dukała CM	1970 – 1973
12.	Gerard Dogiel CM	1973 – 1978
13.	Aleksander Usowicz CM	1978 – 1979
14.	Edward Formicki CM	1979 – 1987
15.	Bronisław Sieńczak CM	1987 – 1994
16.	Józef Kapuściak CM	1994 – 1997
17.	Kryspin Banko CM	1997 – 2009
18.	Józef Łucyszyn CM	2009 – 2011
19.	Paweł Holc CM	2011 – 2021
20.	Szczepan Szpoton CM	2021 – nadal

Zobacz też

• Kościół Nawrócenia św. Pawła w Krakowie
• Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Linki zewnętrzne

• Strona instytutu