Inspektorat Graniczny nr 15
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja |
Piaśniki (do 1928) |
| Formacja | |
| Podległość | |
Inspektorat Graniczny nr 15 – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1928–1939.
Formowanie i zmiany organizacyjne
[edytuj | edytuj kod]Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku (Dz.U. z 1928 nr 37, poz. 349)[2], do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[3]. Rozkazem nr 4 z 30 kwietnia 1928 roku w sprawach organizacji Śląskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski zatwierdził dyslokację, granice i strukturę inspektoratu granicznego nr 15 „Królewska Huta”[4].
Rozkazem nr 3 z 20 listopada 1933 roku w sprawach organizacyjnych', komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski przeniósł siedzibę inspektoratu do Wielkich Hajduk, ul. Dyrekcyjna 2[5]. Tym samym rozkazem utworzył placówkę I linii Brzozowice[6]. Rozkazem nr 3 z 23 czerwca 1934 roku w sprawach [...] tworzenia i zniesienia posterunków informacyjnych, komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski zmienił nazwę placówki „Bielszowice” na „Nowa Wieś”[7]. Rozkazem nr 4 z 17 grudnia 1934 roku w sprawach [...] zarządzeń organizacyjnych i zmian budżetowych, komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski wyłączył komisariat „Knurów” z Inspektoratu Granicznego „Wielkie Hajduki” i przydzielił do Inspektoratu Granicznego „Rybnik”[8]. Rozkazem nr 4 z 17 grudnia 1934 roku w sprawach [...] zarządzeń organizacyjnych i zmian budżetowych, komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski wyłączył komisariat „Tarnowski Góry” z Inspektoratu Granicznego „Częstochowa” i przydzielił do Inspektoratu Granicznego „Wielkie Hajduki”[8]. Rozkazem nr 1 z 27 marca 1936 roku w sprawach [...] zmian w niektórych inspektoratach okręgowych, komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski zmienił nazwę inspektoratu na „Chorzów”[9]. Rozkazem nr 2 z 30 listopada 1937 roku w sprawach [...] przeniesienia siedzib i likwidacji jednostek, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski zniósł placówkę II linii „Miasteczko”[10]. Rozkazem nr 1 z 1 lipca 1938 roku w sprawach [...] organizacyjnych, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski zniósł posterunek wywiadowczy „Bobrowniki”[11]. Rozkazem nr 2 z 8 września 1938 roku w sprawie terminologii odnośnie władz i jednostek organizacyjnych formacji, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski nakazał zmienić nazwę Inspektoratu Granicznego „Chorzów” na Obwód Straży Granicznej „Chorzów”[12]. Rozkazem nr 12 z 14 lipca 1939 roku w sprawie reorganizacji placówek II linii i posterunków wywiadowczych oraz obsady personalnej, komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma przemianował posterunek SG „Siemianowice” na placówki II linii[13].
Służba graniczna
[edytuj | edytuj kod]Dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski swoim rozkazem nr 4 z 30 kwietnia 1928 roku w sprawach organizacji Śląskiego Inspektoratu Okręgowego określił granice inspektoratu granicznego: od północy: placówka Straży Granicznej „Sucha Góra” wyłącznie, od południa: placówka Straży Granicznej „Przyszowice” włącznie[4].
Sąsiednie inspektoraty:
Kierownicy/komendanci inspektoratu
[edytuj | edytuj kod]| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
|---|---|---|---|
| starszy komisarz | Edward Stencel[14] | V 1928[15] – 13 XI 1928 | do Dowództwa SG |
| starszy komisarz | Metody Kalinowski[16] | 13 XI 1928 – 7 VI 1929 | kierownik IG „Lubliniec” |
| inspektor | Henryk Marian Królikowski[17] | 7 VI 1929 – 26 XI 1930 | do Pomorskiego IO SG |
| inspektor | Bolesław Czajkowski[18][19] | 26 XI 1930[20] – 1 VIII 1934 | Kierownik IG „Wieleń” |
| nadkomisarz | Adam Lubiński[19] | 20 VIII 1934 – był XI 1937[21] |
Struktura organizacyjna
[edytuj | edytuj kod]Organizacja inspektoratu w 1928[22]:
- komenda − Królewska Huta
- komisariat Straży Granicznej „Kamień”
- komisariat Straży Granicznej „Lipiny”
- komisariat Straży Granicznej „Paniówki”
Organizacja inspektoratu w listopadzie 1929[23]:
- komenda − Królewska Huta
- 1/15 komisariat Straży Granicznej „Kamień”
- 2/15 komisariat Straży Granicznej „Lipiny”
- 3/15 komisariat Straży Granicznej „Bielszowice”
- 4/15 komisariat Straży Granicznej „Knurów”
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Gulczyński 2011 ↓, wstęp.
- ↑ Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o Straży Granicznej Dz.U. z 1928 r. nr 37, poz. 349.
- ↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
- ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 24.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 88.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 89.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 96.
- ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 98.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 108.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 119.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 124.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 124-128.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 173.
- ↑ Kronika komisariatu „Lipiny” ↓, s. 6.
- ↑ Rozkazy KG SG ↓, s. 1928/54.
- ↑ Kronika komisariatu „Lipiny” ↓, s. 6 i 10.
- ↑ Kronika komisariatu „Lipiny” ↓, s. 9 i 17.
- ↑ Wykazy imienne Śl. IO ↓, s. 61.
- ↑ a b Kronika komisariatu „Lipiny” ↓, s. 35.
- ↑ Kronika komisariatu „Lipiny” ↓, s. 17.
- ↑ Wykazy imienne Śl. IO ↓, s. 337.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 25.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 59.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
- Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
- Zbigniew Gulczyński, Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Śląski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2011.
- Rozkazy Komendy Głównej Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.187/30 do 187/41.)
- Szkic historyczny z działalności komisariatu Straży Granicznej „Lipiny Ślaskie” z lat 1927–1936. → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.191/591.)
- Wykazy imienne oficerów, szeregowych i pracowników cywilnych Śląskiego Inspektoratu Okręgowego 1928–1938. → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.191/159.)