Henryk Ciszkiewicz
major lekarz | |
Data i miejsce urodzenia |
1 czerwca 1896 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1919–1940 |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
Instytutu Chirurgii Urazowej |
Stanowiska |
zastępca kierownika instytutu |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Henryk Fortunat Ciszkiewicz (ur. 1 czerwca 1896 w Warszawie, zm. wiosną 1940) – major lekarz Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, chirurg, z zamiłowania entomolog, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 1 czerwca 1896 w Warszawie, w rodzinie Konstantego, profesora gimnazjum, i Heleny z Adamkowiczów[1]. Ukończył Gimnazjum Wojciecha Górskiego. Wybuch I wojny światowej zastał go w okolicach Witebska. Nie mógł wrócić do Warszawy, więc jako młody maturzysta postanowił kontynuować naukę. Najpierw wstąpił na Wydział Przyrodniczy Uniwersytetu w Moskwie, po czym przeniósł się na Wydział Lekarski. Studia przerwało wcielenie do wojska rosyjskiego. Służył w studenckim batalionie w Carycynie nad Wołgą. Następnie skierowano go do 2 Peterhofskiej szkoły podchorążych, którą ukończył w lutym 1917 roku. Służył w I Korpusie Polskim, potem w Legii Podchorążych przemianowanej na Kompanię Junkierską[2] W 1919 roku walczył w wojnie polsko-ukraińskiej, a po jej zakończeniu kontynuował naukę w Szkole Podchorążych Sanitarnych, a następnie wstąpił do 36 pułku piechoty Legii Akademickiej. Równocześnie rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Warszawskim, w 1924 roku obronił pracę doktorską. Pozostał zawodowym wojskowym. Początkowo służył w Centralnym Składzie Amunicji nr. 2, następnie w szpitalu wojskowym w Ciechocinku, na stanowisku starszego ordynatora w 1 Szpitalu Okręgowym w Warszawie[3] oraz w 9 Szpitalu Okręgowym w Brześciu[4]. 12 marca 1933 prezydent RP nadał mu stopień majora z dniem 1 stycznia 1933 i 10. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, grupa lekarzy[5][6]. Od 1936 pełnił służbę w Instytucie Chirurgii Urazowej w Warszawie[1]. W marcu 1939 na stanowisku zastępcy kierownika instytutu[7].
Podczas kampanii wrześniowej został komendantem szpitali polowych w Brześciu nad Bugiem. Dostał się do sowieckiej niewoli i przebywał w obozie w Starobielsku[1]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach[1]. Od 17 czerwca 2000 spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[8].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[9]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[10].
Dorobek naukowy
[edytuj | edytuj kod]Z zamiłowania był entomologiem, należał do członków Zarządu Głównego Polskiego Związku Entomologicznego. Przedmiotem jego badań były chrząszcze, pozostawił pięć prac o tematyce koleopterologicznej, opublikowano je w 1923, 1925, 1929, 1930 i 1936 na łamach Polskiego Pisma Entomologicznego. Zgromadził zbiór 6 tysięcy chrząszczy, który w roku 1948 jego bliscy przekazali Polskiemu Muzeum Zoologicznemu.
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Walecznych[6]
- Złoty Krzyż Zasługi – 25 maja 1939 „za zasługi w służbie wojskowej”[11]
- Medal Niepodległości – 3 czerwca 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[12][13]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[14]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Medal Zwycięstwa[15]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
- zbrodnia katyńska
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 72.
- ↑ Chirurg i entomolog
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 715, 736.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 328, 873.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 14 marca 1933, s. 47.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 370.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 502.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2024-01-09].
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 131, poz. 172.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 listopada 1933, s. 287.
- ↑ informacja o odznaczeniach i fotografia
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 715.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Gabriel Brzęk, Straty wśród zoologów polskich w następstwie II wojny światowej, „Analecta. Studia i materiały z dziejów nauki” 6/2 (12) (1997) s. 180–181 (mylnie jako Cieszkiewicz).
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Stanisław Feliksiak: Słownik biologów polskich. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 105. ISBN 83-01-00656-0.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Publikacje Henryka Ciszkiewicza w bibliotece Polona
- Absolwenci Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego
- Ludzie urodzeni w Warszawie (Królestwo Kongresowe)
- Majorowie lekarze II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Charkowie
- Pochowani na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu na Piatichatkach w Charkowie
- Polacy odznaczeni Medalem Zwycięstwa
- Polscy koleopterolodzy
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-ukraińskiej (strona polska)
- Urodzeni w 1896
- Zmarli w 1940