Przejdź do zawartości

Gubalec

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gubalec
Ilustracja
Widok z Ornaku
Państwo

 Polska

Pasmo

Tatry, Karpaty

Wysokość

1550 m n.p.m.

Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Gubalec”
Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, blisko centrum na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Gubalec”
Ziemia49°13′54,5″N 19°52′17,0″E/49,231806 19,871389

Gubalec – zakończenie długiego grzbietu odchodzącego w zachodnim kierunku od Ciemniaka w polskich Tatrach Zachodnich. Grzbiet ten oddziela Dolinę Tomanową (po południowej jego stronie) od Wąwozu Kraków (po północnej stronie). Szczyt Gubalca wznosi się na wysokość około 1550 m n.p.m. Sąsiaduje z Żarem (1560 m), od którego oddzielony jest przełęczą Żarskie Siodło (ok. 1540 m)[1]. Jest całkowicie zalesiony, ale w partiach szczytowych las ulega często wyłamaniu przez wiatry. Rejon tych wiatrołomów zalesiany jest bardziej odpornym na nie modrzewiem. W południowych stokach Gubalca spod tych wiatrołomów opada do Doliny Tomanowej zalesiony żleb[2].

Na zachodnią stronę, do głównego ciągu Doliny Kościeliskiej opadają z Gubalca trzy grzędy, pomiędzy którymi znajdują się dwa żleby. Orograficznie lewa i środkowa opadają do Polany Smytniej i brak w nich większych skałek. Prawa grzęda tworząca obramowanie dla dolnej części Wąwozu Kraków oddzielona jest od szczytu Gubalca szeroką przełęczą zwaną Wyżnim Zbójnickim Przechodem. W grzędzie tej znajduje się kilka dolomitowo-wapiennych turni i skał. Największa z nich to Zbójnicka Turnia, dobrze widoczna z Polany Pisanej. Poniżej niej znajduje się Zbójnicka Igła, oddzielona od Zbójnickiej Turni Niżnim Zbójnickim Przechodem. W samym zakończeniu Gubalca, tuż nad Kościeliskim Potokiem znajduje się Skała Pisana[2].

Na północną stronę, do Wąwozu Kraków opada z wierzchołka Gubalca jeszcze jedna, północna grzęda. W jej środkowej części znajduje się Wielka Turnia. W północnych stokach Gubalca znajduje się rekordowo duża ilość skałek i turni tworzących południowe zbocza Wąwozu Kraków. Jedną z nich jest Baszta znajdująca się u podnóży Gubalca[2].

W wapiennych skałach Gubalca znajduje się duża liczba jaskiń, które dawniej penetrowane były przez zbójników, poszukiwaczy skarbów, później przez grotołazów. Nie są to jednak duże jaskinie. Największą z nich jest Jaskinia Psia[2]. Niektóre inne to: Jaskinia za Smrekiem, Jaskinia pod Zamkiem, Jaskinia Przeziorowa, Schron pod Przeziorową, Dziura w Ścianie, Szczelina w Ścianie, Paszcza Rekina[3][4].

Na lewo od Żaru Gubalec. U góry Kominiarski Wierch

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Tatry polskie. Mapa turystyczna 1:20 000. Piwniczna: Agencja Wyd. „Wit” S.c., 2006. ISBN 83-89580-00-4.
  2. a b c d Władysław Cywiński: Tatry. Czerwone Wierchy, część zachodnia. Przewodnik szczegółowy, tom 3. Poronin: Wyd. Górskie, 1996. ISBN 83-7104-011-3.
  3. Jaskinie Tatr [online], web.archive.org, 22 września 2018 [dostęp 2019-01-05] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-22].
  4. Jaskinie, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [online], jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 2016-06-25].