Grzegorz Cudotwórca
biskup, wyznawca Wzorowy uczeń | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Czczony przez | |
Wspomnienie | |
Atrybuty |
szaty biskupie i Ewangelia |
Patron |
spraw przegranych |
Grzegorz Cudotwórca (gr. Γρηγόριος ὁ Θαυματουργός; ur. ok. 213 w Neocezarei, zm. 273 tamże) – jeden z Ojców Kościoła, któremu przypisuje się ważny udział w budowie Kościoła i zwiększenie jego znaczenia, biskup, święty Kościoła katolickiego, ormiańskiego, koptyjskiego i prawosławnego, Wyznawca[3].
Żywot świętego
[edytuj | edytuj kod]Grzegorz urodził się w Neocezarei w Poncie w Azji Mniejszej (obecnie Niksar w Turcji), jako Teodor i prawdopodobnie pochodził ze znamienitej pogańskiej rodziny[4].
Po śmierci rodziców, kiedy miał 14 lat, wybrał się wraz z bratem z polecenia ich nauczyciela do Bejrutu, by studiować prawo, w jednej z najsławniejszych szkół prawa w świecie hellenistycznym. Odwiedzili też w Cezarei Palestyńskiej ich szwagra, który zajmował tam stanowisko rzymskiego gubernatora.
W Cezarei Palestyńskiej, zetknęli się ze sławnym uczonym Orygenesem ze szkoły katechetycznej z Aleksandrii. Pod jego wpływem Teodor, po poznaniu nauk chrześcijańskich, porzucił pogaństwo, przyjął chrzest i imię Grzegorz. Przez ponad siedem lat Grzegorz studiował pod kierunkiem Orygenesa filozofię, a także teologię[4][5].
Już jako Grzegorz ok. roku 238 wrócił do rodzinnego miasta, gdzie został wyświęcony na biskupa Neocezarei przez metropolitę Fedimosa. Miał wtedy ok. 40 lat i przewodniczył diecezji przez 30 lat[4].
Uczestniczył w synodzie w Antiochii na którym potępiono herezję Pawła z Samosaty.
Według tradycji w dniu jego śmierci w Neocezarei było tylko 17 pogan, tylu ilu chrześcijan kiedy zaczynał posługę[5].
Do jego twórczości należą Panegiryk ku czci Orygenesa, List kanoniczny do nieznanego bliżej biskupa, Komentarz do Księgi Eklezjastyka i Dialog o zdolności czy niezdolności Boga do cierpienia.
Według Grzegorza z Nyssy i Bazylego, którzy opisali życie i cuda Grzegorza Cudotwórcy, przed wyświęceniem na biskupa, tenże przebywał przez pewien czas w odosobnieniu, gdzie miał widzenia Matki Bożej i św. Jana, który przekazał mu tekst wyznania wiary, a tym samym potwierdzenie doktryny o Świętej Trójcy. Miała to być pierwsza tego typu wizja w historii Kościoła[5].
Kult
[edytuj | edytuj kod]- Dzień obchodów
Wspomnienie liturgiczne św. Grzegorza Cudotwórcy w Kościele katolickim obchodzone jest 17 listopada obok św. Grzegorza z Tours[6].
Kościoły wschodnie, z uwagi na liturgię według kalendarza juliańskiego, wspominają św. Grzegorza 17/30 listopada[c], tj. 30 listopada według kalendarza gregoriańskiego. Nieco odmienny dzień pamięci może przypadać w Kościele koptyjskim, który posługuje się własnym kalendarzem podzielonym na 13 miesięcy.
- Ikonografia
W ikonografii święty przedstawiany jest jako siwobrody, łysiejący starzec w czerwonych szatach biskupich i Ewangelią w rękach.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- kult świętych
- modlitwa za wstawiennictwem świętego
- święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
- święci prawosławni
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ liturgia katolicka
- ↑ prawosławna liturgia według kalendarza gregoriańskiego
- ↑ podwójne datowanie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Schäfer ↓.
- ↑ a b Brewiarz ↓.
- ↑ Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 6: W-Z. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 2007, s. 506. ISBN 978-83-7318-736-8.
- ↑ a b c H. Leclercq: St. Gregory of Neocaesarea (Thamaturgos). W: Catholic Encyclopedia. 1913. (ang.).
- ↑ a b c Święci kościoła katolickiego. [dostęp 2010-05-22]. (ang.).
- ↑ Święty Grzegorz z Tours, biskup na brewiarz.katolik.pl [dostęp: 2010-11-27]
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Joachim Schäfer , Gregor Thaumaturgos [online], Ökumenisches Heiligenlexikon (niem.).
- Święty Grzegorz Cudotwórca, biskup [online], Brewiarz.pl, 31 października 2010 .
- św. Grzegorz, biskup Neo Cezarei na cerkiew.pl (opr. Jarosław Charkiewicz)
- VIAF: 88726043, 85154381053730291808, 280723145, 1774145856887222920267, 39159234602103372214, 1566159474072627660563
- LCCN: n84058437
- GND: 118968343
- LIBRIS: 42gjjm8n56v1x4v
- BnF: 12163408f
- SUDOC: 030161878
- SBN: RAVV044538
- NLA: 50002970
- NKC: jo2007280861
- BNE: XX929432
- NTA: 073514845, 299337324
- BIBSYS: 90589223
- Open Library: OL403499A
- PLWABN: 9810545211305606
- NUKAT: n97087033
- J9U: 987007262057505171
- CANTIC: a1213661x
- CONOR: 120404067
- ΕΒΕ: 17260
- LIH: LNB:B/Tl;=Bj