Gaszyn
51°11′53″N 18°33′28″E/51,198056 18,557778| wieś | |
 Kościół pw. Najświętszej Marii Panny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2019) |
1028[2] |
| Strefa numeracyjna |
43 |
| Kod pocztowy |
98-300[3] |
| Tablice rejestracyjne |
EWI |
| SIMC |
0717910 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu wieluńskiego  | |
Położenie na mapie gminy Wieluń  | |
| 51°11′53″N 18°33′28″E/51,198056 18,557778[1]
| |
| Strona internetowa | |
_ID_614796.jpg)
Gaszyn – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Wieluń.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Wieś leży przy drodze krajowej nr 45 z Kluczborka do Wielunia, 3 km od Wielunia.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość historycznie należy do ziemi wieluńskiej. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XIV wieku. Wymieniona w dokumentach zapisanych po łacinie w 1323 pod nazwami „Gazyn, Guszyno, Gaschino, Gasin”[4].
Wieś została odnotowana w historycznych dokumentach prawnych i podatkowych. W 1498 miejscowość leżała w dystrykcie wieluńskim (łac. distr. Viel.). W 1520 należała do parafii wieluńskiej. W latach 1511–1513 we wsi odnotowano pół łana. W 1518 miała 3 łany powierzchni. W 1552 w Gaszynie gospodarowało 19 kmieci. We wsi stały także 2 młyny z czego jeden opustoszały. Z nazwiska wymieniono dwóch właścicieli J. i W. Golskich, którzy mieli jeden łan. W 1553 odnotowano Wierzchlejskich posiadaczy 3 łanów. W 1520 wspomniano 2 łany dziekana wieluńskiego, a także pobór czynszu po 30 groszy. We wsi gospodarowali wówczas również zagrodnicy[4].
Z Gaszyna wywodziła się zasłużona dla Śląska rodzina Gaszynów h. Berszten II. Sprowadzili oni na górę św. Anny reformatów i zbudowali dla nich obiekty sakralne. W kępie starych drzew, nad strugą stoi prawie niewidoczny z szosy kościół NMP. Świątynia drewniana typu wieluńskiego, zbudowana w XVI wieku, konstrukcji zrębowej, nakryta wysokim gontowym dachem z sygnaturką. Do fasady kościoła przylega wieża dzwonna konstrukcji słupowej. Większość wyposażenia jest z okresu baroku. Ołtarz główny późnorenesansowy z 1 poł. XVII w. Blacha trumienna z 1672 r. Jakuba Gaszyńskiego.
W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gaszyn, po jej zniesieniu w gromadzie Ruda. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego. W 2014 roku Gaszyn miał 918 mieszkańców.
W 2020 wieś zasłynęła z akcji internetowej nazwanej #GaszynChallenge rozpoczętą przez Marcina Topora, druha tamtejszej Ochotniczej Straży Pożarnej. Zainspirowany chęcią noszenia pomocy dla chorego na SMA Wojtka Howisa mieszkającego w znajdujących się niedaleko Galewicach stworzył wyzwanie, które wkrótce obiegło sieć. Akcja polegała na zrobieniu dziesięciu pompek, wpłaceniu minimum 5 złotych na konto Wojtka i wstawieniu na media społecznościowe filmiku, który potwierdzał wykonanie zadania. Należało nominować kolejne osoby, aby również podjęły się wyzwania i w ten sposób akcja stawała się coraz bardziej znana. Tylko dzięki #GaszynChallenge udało się zebrać 1 052 682 zł[5], które umożliwiły rodzicom Wojtka uzbieranie całej kwoty na zakup leku.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[6] na listę zabytków wpisany jest obiekt:
- kościół parafialny pw. Najświętszej Marii Panny, drewniany, pocz. XVI w., nr rej.: 937/118/A – Kl.IV-680/835/67
Części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0717927 | Krajków | część wsi |
| 0717933 | Osice | część wsi |
| 0717940 | Śliwa | część wsi |
| 0717956 | Źródła | część wsi |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 31818
- ↑ Ludność Gminy Wieluń.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 253 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rosin 1963 ↓.
- ↑ Zbiórka internetowa #GaszynChallenge [online], www.siepomaga.pl [dostęp 2023-02-08].
- ↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-19].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ KSNG: Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części. opublikowany, [w:] Dz.U. z 2013 r. poz. 200 ze zmianami w Dz.U. z 2015 r. poz. 1636. [dostęp 2018-01-06]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ryszard Rosin: Słownik historyczno-geograficzny ziemi wieluńskiej w średniowieczu, hasło: „Gaszyn”. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 80-81.
- Ruszkowski A. „Sieradz i okolice”, Sieradz 2000, ISBN 83-902323-4-0.
- Wieluńskie Towarzystwo Naukowe, „Gaszyn. Szkice z dziejów wsi”, Wieluń 2018, ISBN 978-83-948025-1-6.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Gaszyn w „Słowniku historyczno-geograficznym ziemi wieluńskiej w średniowieczu”
- Parafia Najświętszego Imienia Maryi w Gaszynie
| Miasta | |
|---|---|
| Części miasta |
|
| Wsie | |
| Części wsi | |
| Osady |
