Przejdź do zawartości

Franciszek Polniaszek

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Franciszek Polniaszek
„Zbigniew”, „Karol Nowopolski”
Ilustracja
Jako chorąży I Brygady w 1914–1915 roku.
pułkownik dyplomowany piechoty pułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia

24 września 1892
Tłuste

Data i miejsce śmierci

kwiecień 1940
Charków

Przebieg służby
Lata służby

1914–1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

5 Pułk Piechoty (LP)
213 Pułk Piechoty
Sztab Generalny
Szkoła Podchorążych dla Podoficerów
54 Pułk Piechoty
Lwowska Brygada ON

Stanowiska

dowódca batalionu
komendant szkoły
dowódca pułku
dowódca brygady

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa
obrona Lwowa

Odznaczenia
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje – dwukrotnie ranny
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany dwukrotnie) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Odznaka „Za wierną służbę” Odznaka 1 Kompanii Kadrowej
Multimedia w Wikimedia Commons

Franciszek Polniaszek, ps. „Zbigniew”, „Karol Nowopolski” (ur. 24 września 1892 w Tłustem, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – polski doktor prawa, pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

ppłk dypl. Franciszek Polniaszek (z prawej) obok płk. dypl. Stefana Kosseckiego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Tłustem, w powiecie zaleszczyckim ówczesnego Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Jana i Tekli z Maślanków[1]. Członek tajnych organizacji harcerskich i „Strzelca”. Absolwent szkoły powszechnej w Zaleszczykach (1904) i gimnazjum z maturą w Buczaczu (1912). Podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie oraz Akademii Handlowej we Lwowie. Ukończył szkołę żołnierską i podoficerską, a w 1913 kurs oficerski Polowych Drużyn Strzeleckich w Nowym Sączu.

6 sierpnia 1914 roku wcielony został do Pierwszej Kompanii Kadrowej, jako pomocnik szefa kompanii. Wkrótce po wymarszu z Kadrówką przeniósł się do kawalerii. 2 września 1914 roku uzyskał stopień podporucznika. Od bitwy pod Kostiuchnówką do kryzysu przysięgowego przydzielony był do 5 pułku piechoty. W czasie służby w Legionach awansował kolejno na stopień chorążego (2 lipca 1915 roku) i podporucznika (1 listopada 1916 roku)[2]. W lipcu 1917 roku, po kryzysie przysięgowym, został wcielony do cesarskiej i królewskiej Armii i wysłany na front włoski.

W lipcu 1919 roku przyjęty został w stopniu kapitana do Wojska Polskiego i skierowany do 5 pułku piechoty Legionów. 19 sierpnia 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich. W tym czasie pełnił służbę w Batalionie Zapasowym 5 pp Leg.[3] Zorganizował ochotniczy batalion piechoty i na własną prośbę skierowany na front bolszewicki. Dowodził batalionem 213 pułku piechoty.

Franciszek Polniaszek jako absolwent WSWoj (1926).

Po wojnie, w 1921 roku uzyskał doktorat z prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 310. lokatą w korpusie oficerów piechoty[4]. 10 lipca tego roku został zatwierdzony na stanowisku dowódcy batalionu w macierzystym pułku[5]. W 1923 roku pełnił służbę w 5 pp Leg. na stanowisku komendanta Kadry Batalionu Zapasowego[6]. Z dniem 1 listopada 1924 roku został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Normalnego[7][8]. Z dniem 11 października 1926, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, przydzielony został do Oddziału V Sztabu Generalnego[9]. 12 kwietnia 1927 roku został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku i 17. lokatą w korpusie oficerów piechoty[10]. W czerwcu 1927 roku został przydzielony z Biura Personalnego MSWojsk. w Warszawie do Oficerskiej Szkoły dla Podoficerów w Bydgoszczy na stanowisko komendanta[11]. 23 grudnia 1927 roku został przeniesiony do kadry oficerów piechoty z pozostawieniem na dotychczas zajmowanym stanowisku komendanta szkoły[12][13]. Z jego inicjatywy powołano najpierw izbę pamięci, a później zaczątek zbioru muzealnego. Powołano Radę Muzealną. W dniu 6 maja 1928 zebrani z okazji święta szkolnego goście z inspektorem armii gen. Edwardem Rydzem–Śmigłym i biskupem dr. Władysławem Bandurskim na czele podpisując stosowny Akt Erekcyjny dokonali otwarcia muzeum. Z dniem 20 sierpnia 1931 roku został przeniesiony do 54 pułku piechoty Strzelców Kresowych w Tarnopolu na stanowisko dowódcy pułku[14][15]. W marcu 1933 został wiceprezesem komitetu budowy pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego Tarnopolu[16]. W 1937 przeniesiony na funkcję kierownika 6 Okręgowego Urzędu WF i PW we Lwowie. Na stopień pułkownika został mianowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Od 1937 roku obowiązki kierownika Okręgowego Urzędu WFiPW łączył z funkcją dowódcy Lwowskiej Brygady Obrony Narodowej[17]. We wrześniu 1939 bronił lotniska Skniłów. 22 września 1939 roku dostał się do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 został zamordowany w Charkowie przez funkcjonariuszy NKWD i pogrzebany w Piatichatkach[1], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[18] (wykaz, poz. 2716)[19].

Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie do stopnia generała brygady[20][21]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[22][23].

Franciszek Polniaszek był żonaty z Aurelią z Rudzińskich, z którą miał syna i córkę.

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 427.
  2. ↑ Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 20.
  3. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 25 sierpnia 1920 roku, s. 783.
  4. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 32.
  5. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22 lipca 1922 roku, s. 545.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 137, 402.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 112 z 23 października 1924 roku, s. 626.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 133, 346, 1364.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 11 października 1926 roku, s. 341.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927 roku, s. 117.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 11 czerwca 1927 roku, s. 166.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927 roku. Dodatek Nr 1, s. 2.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 117, 166.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 233.
  15. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 20, 582.
  16. ↑ Tarnopol buduje wielki pomnik Marszałka Piłsudskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 7, Nr 84 z 26 marca 1933. 
  17. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 9.
  18. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
  19. ↑ Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 229.
  20. ↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885.
  21. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 3 [dostęp 2024-09-19] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  22. ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2024-01-09].
  23. ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 4 stycznia 1923 roku, s. 7.
  25. ↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  26. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej, organizacji i wyszkolenia wojska”.
  27. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 20.
  28. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 133.
  29. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, s. 387.
  30. ↑ M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 88 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.
  31. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 117.
  32. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 2.
  33. ↑ a b BETA Księgi Cmentarne [online], ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl [dostęp 2017-05-11].
  34. ↑ a b Na podstawie fotografii [1].
  35. ↑ 6 sierpień: 1914 – 1934, Warszawa: Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich, 1934, s. 20.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Franciszek_Polniaszek&oldid=74793736”