Eugenia Lubliner
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
pedagog, działaczka społeczna |
| Małżeństwo | |
| Dzieci |
Eugenia Lubliner a domu Eugenia Cohn; ur. 25 grudnia 1869 w Warszawie, zm. 1940) – pedagog, działaczka społeczna, prekursorka pedagogiki specjalnej w Polsce. 1 lutego 1908 założyła w Polsce pierwszą placówkę dla dzieci niepełnosprawnych umysłowo.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Była córką Pauliny i Jakuba Cohn. 28 października 1888 wyszła za mąż za Stanisława Leopolda Lublinera[1]. Jej najstarszą siostrą była Helena Heryngowa (1858–1916), ożeniona z Zygmuntem Heringiem (1854–1931)[2], jej rodzeństwem byli także Helena, Jadwiga i Feliks. Ukończyła gimnazjum w 1887 roku. Wraz z Dorotą Zylberg była kierownikiem Instytutu Pedagogiki dla Małozdolnych[3]. Ówczesna prasa donosiła, że od 1 lutego 1908 roku powstał w Warszawie Instytut Wychowawczo Naukowy dla dzieci mało zdolnych od lat 6 do 14. Zakład mieścił się przy ulicy Sewerynów 5[4], posiadał dwa oddziały i dwie sypialnie na 8 dzieci i mógł przyjąć 20 dzieci przychodnich[5]. Po kilku latach, około 1915–1917, założyła szkołę w Olesinie Dużym koło Siedlec w majątku nazwanym przez rodzinę Sylwana. Szkoła miała internat, zajęcia szkoliły do rzemiosła. Szkoła istniała do około 1929 roku.
W latach 1915–1918 wykładała pedagogikę na Wydziale Humanistycznym Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie[6].
Była lektorem Wolnej Wszechnicy Polskiej i członkiem wielu organizacji społecznych. Napisała m.in. opracowanie Szkoła dla dzieci niedorozwiniętych: jej zadania, środki i rezultaty. Zajmowała się działalnością charytatywną[7]. Opublikowała książki dotyczące metodyki nauczania[8], artykuły na temat dzieci niedorozwiniętych[9]. Działała w Polskim Towarzystwie Badań nad Dziećmi, gdzie wygłosiła m.in. referat na temat metody wychowania małych dzieci metodą Marii Montessori[10]. Pomiędzy 19 a 22 grudnia 1924 uczestniczyła w I Polskim Zjeździe Nauczycieli Szkół Specjalnych, na którym wygłaszała m.in. referat Dziecko upośledzone umysłowo wobec nauki czytania[11]. Na tym spotkaniu ogłosiła także powstanie nowego towarzystwa Liga opieki na dziećmi zaniedbanymi i opuszczonymi, które miało na celu walkę z przestępczością, m.in. przez tworzenie poradni wychowawczych.
W bazie danych z warszawskiego getta zachowało się wspomnienie z 1940 roku, że Lublinerowa, była kierowniczka szkoły powszechnej, prowadziła w getcie szkołę prywatną na ulicy Nowolipki 35[12].
Jej starsza córka, Aniela (1890–1943), studiowała chemię, po studiach wyszła za mąż i nie pracowała zawodowo. Dwaj synowie, Stefan (1887–1943) i Wiktor Ostrowski (1895–1977) byli dziennikarzami, najmłodsza Karolina Lubliner-Mianowska poświęciła się pracy naukowej. Jej wnuczką jest Ewa Maria Slaska[13], która napisała historię o swoich dziadkach[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Teresa Ostrowska Stanisław Leopold Lubliner [w:] Polski Słownik Biograficzny tom XVII wyd.1972
- ↑ a b Skąd się wziął narzeczony (blog wnuczki)
- ↑ Po chodatajstwu domasznich uczitielnic Doroty Zilbierg i Jewgienii Lublinier o razrieszenii im otkryt w g[orodie] Warszawie Wospitatielnyj Institut dla niedorazwitych dietiej. [Wniosek nauczycielek domowych Doroty Zilberg i Eugenii Lubliner o pozwolenie na otwarcie w Warszawie Instytutu Wychowawczego dla dzieci niedorozwiniętych], 1907-1910, Archiwum Główne Akt Dawnych, kancelaria Generał-Gubernatora Warszawskiego, 1/247/0/3/7388
- ↑ [edytor]. Zakład dla umysłowo upośledzonych. „Ziemia Lubelska”. 3 (82), 23 marca 1908. (pol.).
- ↑ [edytor]. Szkoła dla mało rozwiniętych dzieci. „Życie Illustrowane: dodatek do Kurjera Litewskiego”. 2 (50), s. 406, 27 grudnia 1908. (pol.).
- ↑ Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906-1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, s. 129 Podkarpacka BC – wersja elektroniczna
- ↑ Eugenia Lubliner. Na dożywianie dzieci w szkołach powszechnych żydowskich. „Nasz Przegląd”. 15 (354), s. 15, 14 grudnia 1937. [dostęp 2019-10-23]. (pol.).
- ↑ Eugenia Lubliner: Metodyka czytania i pisania przedstawiona w jej historycznym rozwoju. Warszawa: Księgarnia J. Lisowskiej, 1916. (pol.). [Biblioteka Nauczyciela tom IV]
- ↑ Eugenia Lublinerowa. Terażniejszość, przeszłość i przyszłość niedorozwiniętego dziecka. „Głos Nauczycielski: organ Zrzeszenia Nauczycielstwa Polskich Szkół Początkowych”. 1 (10), s. 455, 10 czerwca 1918. [dostęp 2019-10-23]. (pol.).
- ↑ [edytor]. Dyskusja na temat "Nowy system kształcenia Maryi Montessori". „Nowa Gazeta”. 9 (40), 26 stycznia 1914. [dostęp 2019-10-23]. [spotkanie odbyło się w lokalu Polskiego Towarzystwa Psychologicznego na ulicy Pieknej 41; głos zabierali Aniela Szycówna, Jan Gralewski, Maria Radziwiłłowiczowa, Eugenia Lublinerowa]
- ↑ O szkołę specjalną: sprawozdzanie z I Polskiego Zjazdu Nauczycieli Szkół Specjalnych. Warszawa: Nakładem sekcji szkolnictwa specjalnego Związku Polskiego Nauczycieli Szkół Powszechnych, 1926. [dostęp 2019-10-23].
- ↑ Silkes, G., Relacja 301- 6289, Archiwum ŻIH; autor: Silkes G.; tytuł: Zeznania ocalałych Żydów. Praca wychowawcza i nauczanie w czasie okupacji w getcie warszawskim. Prowadzenie kuchni – szkół w getcie. Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego, listopad 1940 [Zamożniejsi rodzice starając się odseparować swoje dzieci od innych, zawszonych posyłali je do szkół prywatnych. Jedną z takich szkół była szkoła przy ul. Nowolipki 35, którą prowadziła pani Lublinerowa, była kierowniczka szkoły powszechnej i p. p, Zylbercwajgowie.]
- ↑ Lublinerowie, wyd. Biblioteka Zielonkowskich Zeszytów Historycznych, Zielonka 2017, ISBN 978-83-944285-7-0 (pod pseud. Ewa Lubliner)
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Eugenia Lubliner – dzieła w bibliotece Polona