Dyskusja:Hagia Sophia

Hagia Sophia - kwestie merytoryczne

Mam pytanie: którzy to konkretnie cesarze byli koronowani w HS? - wedle mojej wiedzy koronacjom służył kościół Św. Szczepana w wielkim Pałacu, a przejściowo także Św.Jana na Hebdomonie? więc może jakieś źródło? albo poprawić dając informację, że HS była po prostu katedrą miasta (i wchodziła wraz z Hagia Eirene w skład kompleksu patriarszego - przylegały do nich budynki pałacu patriarszego) a tak na marginesie - to może ktoś zabierze się wreszcie za niełatwe zadanie przerobienia występującego w całej wiki rusycyzmu "bizantyjski" na poprawną polską formę "bizantyński". pozdrawiam ~

i jeszcze trzy sprawy: zawołanie Νενίκηκά σε Σολομών! pojawia się w anonimowej Opowieści o Hagii Sofii z IX w. - jest polski przekład Roberta Sowy w Vox Patrum.

Justynian nie doradzał w kwestiach dekoracji tylko konstrukcji (przynajmniej wg Prokopiusza "O Budowlach" - jest polski przekład, a nawet 2)

hasło nie wspomina o późniejszych katastrofach, tj. zawaleniu sie kopuły w X w. (odbudowa części kopuły przez armeńskiego archit. Tigrana Honetza) i w XIV w. (także częściowe zawalenie). Do pierwszej naprawy (nie wiem, czy prace ukończono w 563 czy jednak w 562 roku) należałoby dodać informację o 2 opisach Pawła Sekretarza - Ekfrasis koscioła i Ambony.

mozaika w apsydzie - Bogurodzica z Dzieciątkiem - i w jej sąsiedztwie (archanioł) - niekoniecznie pochodzi z czasów Focjusza - jak wykazał Oikonomides w XIV Homilii na otwarcie kościoła HS mowa jest o stojącej Marii, a na mozaice pojawia się siedząca - zdaniem O. mozaika pochodzi spomiędzy ikonoklazmów (mniej więcej 780) i została zakryta podczas II ikonoklazmu - odsłonięto ją dopiero w XIV w. po odpadnięciu fragmentów tynku z malowidłem z czasów Focjusza (potwierdza to ikonografia pieczęci patriarszych - od XIV w. pojawia się na nich siedząca Maria z Dzieciątkiem)

brak wzmianki o mozaice z ces. Aleksandrem (912-3) na galerii pn.

"renesans bizantyński"? w tym przypadku autorowi chodziło chyba o "renesans paleologowski" - wówczas zgoda.

to by było na tyle

pozdrawiam ~

To miło, że artykułem zainteresował się fachowiec posiadający bogaty warsztat źródłowy. Naturalnie wszystkie te uwagi należy uwzględnić w artykule z tym że to Ty posiadasz źródła i konieczną wiedzę wobec czego możesz dokonać tego samodzielnie. Nie musisz się pytać nikogo o zdanie czy opinię jeżeli posiadasz odpowiednie informacje, które możesz udokumentować źródłami. Wobec tego do pracy !!! :) Pozdrawiam Grze84 (dyskusja) 23:47, 14 gru 2008 (CET)

Hagia Sophia - Boża Mądrość

Hagia Sofia (gr. Ἁγία Σοφία Hagia Sofia, tur. Ayasofya) – kościół pw. Bożej Mądrości, jednego z atrybutów Boga (błędnie tłumaczonej jako Święta Mądrość), w Stambule (dawny Konstantynopol). Wspaniała świątynia bizantyjska, ufundowana przez Justyniana I Wielkiego, budowana od 23 lutego 532 do 27 grudnia 537. Po zajęciu Konstantynopola przez Turków w 1453 zamieniona na meczet (wtedy m.in. dobudowano minarety). Świątynię miał przyćmić wybudowany w XVII wieku Błękitny Meczet. Obecnie muzeum.

Problem w tym, że Ἁγία to po grecku "święta", zaś "boża" to θεὸς. Radomil dyskusja 16:48, 9 kwi 2007 (CEST)

W polskiej tradycji przyjęło się używać określeń typu "Boża Mądrość", "Boże Miłosierdzie" a nie "Święta Mądrość", "Święte Miłosierdzie". Nie znam teologicznej tradycji greckiej, ale wydaje mi się, że jest to również nazwa wymagająca wyjasnienia, np. Konstantyn Porfirogeneta pisze w swoim dziele O zarządzaniu państwem: ...ἐν τῇ μεγάλῃ τοῦ Θεοῦ ἁγίᾳ ἐκκλησίᾳ, ἥτις ἐπ' ὀνόματι αὐτῆς τῆς ἐνυποστάτου σοφίας Θεοῦ Ἁγία Σοφία κατονομάζεται.... (...w dużym świętym kościele bożym, tym, który od imienia samej mądrości prawdziwie istniejącego Boga jest nazywany Świętą Mądrością... ). Cyon 回 21:02, 19 kwi 2007 (CEST)

[1] - Przewodnik Katolicki Radomil dyskusja 21:15, 19 kwi 2007 (CEST)

Zauważ, że określenie "Święta Mądrość" pojawia się w tym tekście tylko w odniesieniu do określonego kościoła, w innych miejscach jest mowa o "Bożej Mądrości". Wydaje mi się, że to, o czym mówi linkowany przez Ciebie tekst, to interpretacja, którą można by dodać w przypisie, albo w osobnym zdaniu, ale nie zmienia to IMHO faktu, że "Świętą Mądrość" najprościej wyjaśnić przez "Mądrość Bożą". Mam też pytanie, czemu zmieniasz "Sophia" na "Sofia", bo nie rozumiem. Cyon 回 22:25, 19 kwi 2007 (CEST)

Bo to polska transkrypcja: "ph" => f (porównaj alfa) Radomil dyskusja 22:28, 19 kwi 2007 (CEST)

Alfa to polska nazwa, transkrypcja (ze starożytnej greki) to raczej alpha, np. "Ja jestem alfa i omega" - Ego eimi to alpha kai to o. Analogicznie Hagia Sofia - Hagia Sophia. Cyon 回 05:40, 20 kwi 2007 (CEST)

"Alfa", "omega" to wyniki polskiej transkrypcji a nie polskie nazwy. Greka i cyrylica w języku polskim mają swoje własne transkrypcje rózniące się od anglosaskich! Radomil dyskusja 07:29, 20 kwi 2007 (CEST)

• Radomile, proszę, zastanawiaj się co piszesz. Cyon zna grekę, i ja też trochę. Alfa i omega wcale nie pochodzą z greki, tylko z tradycyjnej wymowy łacińskiej, w której właśnie "ph" wymawia się jak f. Omega nie nazywa się wcale po grecku "omega", tylko "o mega" to są dwa różne słowa - a jedno słowo "omega" to słowo łacińskie. φ się wymawaiło w grece jak f w tzw. "wymowie erazmiańskiej", która jest błędna i była używana od XVI do XIX w. - tylko stąd pochodzą takie niejasności. Laforgue (niam) 16:27, 21 kwi 2007 (CEST)

• Dobra, dobra... nie odpowiadałem bo szukałem źródłe. Macie rację, co nie zmienia faktu, że wbrew poru wcześniejszym róbom przenosin świątynia to Hagia Sofia (a nie "Sophia"), podobnie jak filozofia to nie "philosophia" :) Radomil dyskusja 18:43, 21 kwi 2007 (CEST)

Hagia Sophia - Boża Mądrość

Hagia Sophia znaczy po polsku "Boża Mądrość" i to nie podlega dyskusji. Wszyscy którzy tłumaczą błędnie jako Święta Mądrość po prostu nie znają greki i gadają bzdury. Muzułmanie i Prawosławni tłumaczą Hagia Sophia właśnie jako "Boża Mądrość', więc 2 do 0 dla nich i prosze poprawić błąd w tłumaczeniu a jeśli ktoś nie wierzy niech poczyta na stronie Kościoła Prawosławnego : http://www.orthodox.bialystok.pl/hagia.htm

Hagia znaczy "święta", a nie "boża", więc dosłowne tłumaczenie nazwy tego kościoła to "Święta Mądrość". Nie ma w tym żadnego błędu. Po prostu ta nazwa jest nietypowa nawet po grecku. Cyon 回 14:06, 4 maja 2007 (CEST)

A czy studiował Pan greke? Bo wydaje mi sie że nie. Z moich obserwacji wynika że głównie wypowiadają sie tu ci, którzy nic nie wiedzą o Świątyni Mądrości Bożej

Dobrze, wyjaśnię więc nieco. Po pierwsze, proszę sprawdź te linki: święta Anna, święta Barbara, święta Katarzyna. Po drugie, słowo ἅγιος w grece bizantyńskiej było używane nieco szerzej niż współczesne polskie "święty", ale jeśli zaczniemy je tłumaczyć jako "boży", to możemy natknąć się na pewne dziwne sytuacje, np. w cytacie, który podałem wyżej, jest mowa o "świętym kościele bożym" (ἡ τοῦ Θεοῦ ἁγία ἐκκλησία) - co proponowałbyś zrobić w tym wypadku? Cyon 回 21:31, 5 maja 2007 (CEST)

NIe rozumiem dlaczego edycja została zablokowana i to jeszcze ze złymi danymi...

Bo wprowadzasz błędne dane. Cyon już powyżej tłumaczył co po grecku dosłownie oznacza Αγία. A zdanie które nieustannie wandalizujesz brzmi Nazwa kościoła znaczy dosłownie "Święta Mądrość" i odnosi się do Mądrości Bożej, jednego z atrybutów Boga. Radomil dyskusja 11:49, 23 lip 2007 (CEST)

Tak, tak, w szczególności że Cyon jest Sinologiem, a to rzeczywiście nawiązuje do greckiego, chce tylko zauważyć że Ἁγία w różnych słownikach znaczy albo Boża albo Święta, dysponuje 4 egzemplarzami w których Ἁγία jest przetłumaczone jako Boża, i chcę zaznaczyć, że te egzemplarze pochodzą z lat 70 czyli są starsze niż te, w których Ἁγία jest jako Święta. Po prostu to zależy od tego, kto tłumaczył słowa, jako to że w Cerkwi jest to Kościół Modrości Bożej, tak też ja to tłumacze, a trudności w porozumieniu w związku z ustaleniem właściwej nazwy świątyni pochodzą z nieścisłości tłumaczy. A prawda jest taka że nazwa kościoła znaczy dosłownie "Boża Mądrość" i odnosi się do Świętej Mądrości , jednego z atrybutów Boga

Chyba wiem jak rozwiązać problem, wystarczy że text będzie wyglądał tak:

Hagia Sofia (gr. Ἁγία Σοφία Hagia Sophia, tur. Ayasofya) – kościół w Stambule (dawny Konstantynopol). Świątynia bizantyjska, ufundowana przez Justyniana I Wielkiego, budowana od 23 lutego 532 do 27 grudnia 537. Po zajęciu Konstantynopola przez Turków w 1453 zamieniona na meczet (wtedy m.in. dobudowano minarety). Świątynię miał przyćmić wybudowany w XVII wieku Błękitny Meczet. Obecnie muzeum. Nazwa kościoła w tradycji Prawosławnej i Muzułmańskiej znaczy Boża Mądrość, w Katolickiej zaś Święta Madrość.

Tu nie chodzi o tłumaczenie pod kątem teologicznym, tylko o dosłowne. Ja miałem kontakt głównie z greką "świecką", zatem bez wpływu tradycji kościoła łacińskiego czy prawosławnego (bo i w kościele katolickim istnieje świadomość różnicy "zakresów" znaczenia słów w grece, łacinie i w języku polskim (stąd najczęściej w nazwy świątyni po prostu się nie tłumaczy a jedynie dokonuje transliteracji na alfabet łaciński, stąd polska "Hagia Sofia"). Mimo to obecnie przyjętym, dosłownym tłumaczeniem w "świeckich" słownikach słowa Ἁγία jest "Święta". Radomil dyskusja 23:10, 23 lip 2007 (CEST)

P.S. Kawałek o islamie jest zaś nadużyciem Nie wiem jak brzmi nazwa arabska światyni (w końcu jest to język liturgiczny islamu), zaś nazwa turecka jest też jedynie transliteracją nazwy greckiej, a nie jej tłumaczeniem. We współczesnym tureckim (po reformie Atatürka) "Boży" to tanrıcılar. Radomil dyskusja 23:20, 23 lip 2007 (CEST)

No więc mamy problem, ponieważ ja miałem kontakt z greką w seminarium, a jak było o Hagia Sophii to było o Świątyni Mądrości Bożej. No a nie można pisać czegoś takiego: Nazwa kościoła znaczy dosłownie "Święta Mądrość" i odnosi się do Mądrości Bożej, jednego z atrybutów Boga", gdyż dosłowna nazwa Koscioła to "Boża Mądrość". Wiec jak rozwiązać problem z tłumaczeniem, skoro i jedno i drugie jest dobre?

Zrozum. W języku greckim, tłumaczonym przez ludzi świeckich (swego czasu związanych z ELAS, dla których ojczystą mową jest greka, lecz od ponad 40 lat żyją w Polsce) (a więc w oderwaniu od jakiejkolwiek teologii) Ἁγία na polski oznacza "Święta". Ponadto powołujesz się też na nazwę muzułmańską. W tureckiej wiki dosłownie przetłumaczono nazwę jako "Kutsal Bilgelik", gdzie "Kustal" oznacza też Świętą, a nie Bożą. Dosłownego tłumaczenia nie zmienisz. Możesz co najwyżej zmienić fragment "i odnosi się do Mądrości Bożej, jednego z atrybutów Boga." na bardziej Twoim zdaniem poprawnie skonstruowany. Radomil dyskusja 23:37, 23 lip 2007 (CEST)

"Agia" to oczywiście "Święta". Kolega, który się tak sprzecza, nie sprawdził nawet w podręcznym słowniku grecko-polskim WP, strona 18. Natomiast ELAS było to ugrupowanie partyzanckie z okresu II wojny światowej, lewicowo-republikańskie, religię szanujące. Polscy Grecy, pochodzimy z DSE, czyli 1946-49 - formacja ideowo-komunistyczna. Ja także mam sporo zastrzeżeń co tłumaczeń na język polski, dokonywanych przez pokolenie naszych rodziców. I to poczynająć od samej nazwy ich formacji wojskowej. Gdyż po polsku DSE zdecydowanie oznacza Demokratyczne Wojsko Grecji, a nie Demokratyczną Armię Grecji. To nie to samo... Podobnie ELAS było to Greckie Ludowe Wyzwoleńcze Wojsko. Powalczę o to... --Dimitris (dimkoa) (dyskusja) 10:42, 1 lis 2010 (CET)

fascynujące, jak ja rozmawiałem z muzułmanami w turcji to mówili co innego... a to że trudno zrozumieć oczywistą rzecz to już nie moja sprawa,poza tym, wystarczy zapytać innego prawosławnego ksiedza żeby sie przekonać że Hagia Sophia to Świątynia Mądrości Bożej...

Ale to nie jest tłumaczenie DOSŁOWNE. O tym, że zwyczajowe tłumaczenia są często niedokładne świadczy choćby katedra Najświętszej Marii Panny w Paryżu (fr. Notre-Dame de Paris), a wszystko to w obrębie tak jednolitej organizacji jak kościół rzymskokatolicki. Zatem proszę Cię po raz ostatni byś nie mieszał teologii z dosłownym tłumaczeniem. Radomil dyskusja 23:47, 23 lip 2007 (CEST)

Tak samo jak w Starym Testamencie w pierwszym rozdziale Księgi Rodzaju w wersecie drugim jest napisane że "Duch Boży unosił sie nad wodami" ja chce tylko wspomnieć, że wtedy kiedy zbudowano Hagia Sophie, nie znano słowa Święty, tak samo jak w powyżej wymienonym fragmencie jest mowa o Duchu Świętym, który został nazwany Duchem Bożym, gdyż nie znano słowa Święty, więc tłumaczenie Hagia Sophia jako Boża Modrość jest starszym i bardziej dosłownym tłumaczeniem niż Święta Mądrość...

Znów mieszasz język grecki z teologią. Greka nie powstała wraz z pojawieniem się chrześcijaństwa i słowo αιγιος było z powodzenia używane np. w tekstach z okresu ptolemejskiego. Dopóki nie będziesz wstanie rozdzielić greki od teologii nie mamy chyba o czym dyskutować. Radomil dyskusja 00:07, 24 lip 2007 (CEST) P.S. Hagia Sofia to VI wiek, a pierwsze teksty hagiograficzne to przełom IV i V wieku (Atanazy, Hieronim ze Strydonu, Paladios czy Rufin) Radomil dyskusja 00:12, 24 lip 2007 (CEST)

Rany, mój text powyżej nie dotyczył teologi tylko faktu, że słowa z przeszłości, teraz mają inne znaczenie. Wiec Mądrość Boża i Święta Mądrość są jednakowo poprawne. Ale teraz widze, że zabawy z mieszaniem teologi z greką to text zasłony dymnej aby zaprzeczyć prawdzie, no trudno, niektórzy niczego sie nie nauczą... a jeśli jeszcze Masz jakieś wątpliwości zobacz inną świątynie ze słowiem Hagia: http://pl.wikipedia.org/wiki/Hagia_Eirene

W języku polskim słowo "święty" też jest używane, choć bardzo rzadko w tym samym znaczeniu (tj. jako odniesienie do Boga) jak w wezwaniu tego kościoła. Patrz słowa śpiewu Sanctus: Święty, Święty, Święty Pan, Bóg Zastępów, gdzie "Święty" odnosi się bezpośrednio do Boga (a nie świętego człowieka, bo chyba to Cię w "Świętej Mądrości" gryzie). Nie możesz zatem niczego zarzucić wersji obecnej. Proponowana przez Ciebie zaś zaciemnia tylko obraz. Jak już mówiłem. Możesz poprawić, jako osoba lepiej orientująca się w teologii do czego owo "Święty" odnosi, ale nie rób tego na skróty, wywalając to dosłowne tłumaczenie zakorzenione w języku polskim. Radomil dyskusja 00:28, 24 lip 2007 (CEST)

Niestety, musze coś dorzucić. Widze że jeszcze są jakieś wątpliwości wiec zobacz inną świątynie ze słowiem Hagia: http://pl.wikipedia.org/wiki/Hagia_Eirene

Hagie Eirene zostawiłeś w spokoju z nazwą Kosciola pod wezwaniem Bożego Pokoju, a teraz Hagie Sophie atakujesz od Świętej Mądrości, troche pomyślunku, no bo skoro tak sprawa jest zostawiona to Hagia Sophia jest Kosciołem Mądrości Bożej a Ty sie kłucisz o nie wiem co. To skoro Hagia Sophia jest Swiętą Mądrości to Hagia Eirene to powinna być Świętym Pokojem. Ale nie jest. Poza tym, w tych dwóch nazwach jest Hagia, to czemu ta Eirene jest wdg. Ciebie Bożym Pokojem??

Gdyby to było tak proste jak chcesz, to na watykańskim wzgórzu stałaby bazylika Bożego Piotra (Βασιλική του Αγίου Πέτρου). A tak na serio. Nazwa Święta Mądrość jest utrwalona w polszczyźnie (wpisz w google "kościół bożej mądrości" i "kościół świętej mądrości"). Dla pierwszego tłumaczenia dostajesz 250 tys. wyników, zaś dla drugiego 460 tys. Po prostu to tłumaczenie z dwóch możliwych jest popularniejsze. Radomil dyskusja 00:40, 24 lip 2007 (CEST)

Co z tego że popularniejsze skoro liczy sie prawda!!

en:Wikipedia:The Truth Radomil dyskusja 00:48, 24 lip 2007 (CEST)

) to chyba nie bardzo sie tyczy Hagia Sophi...

en:Wikipedia:The_Last_Word ? ^^ Szwedzki 00:53, 24 lip 2007 (CEST)

To ciekawe bo ja w google wpisałem Kościół Mądrości Bożej i miałem 455,000 wyników, natomiast dla Kościół Świętej Mądrości miałem 214,000 wyników. no to troche inaczej świadczy o tym co mówiłeś Radomil

Ciekawe:

• kościół+świętej+mądrości - 559 tys.
• kościół+bożej+mądrości - 457 tys. (ostatnio może zrobiłem literówkę)

Radomil dyskusja 13:39, 29 lip 2007 (CEST)

Przykre jest to, że te strone edytują ludzie którzy zupełnie nie znają sie na temacie, na prawde przykre. Luter 18:15, 20 paź 2007 (CEST)

Ja bardzo bym prosił, aby nie zmieniać poprawnego tłumaczenia na błędne, z czego wynikają wojny edycyjne. Poprawne tłumaczenie, Boża Mądrość powinno być pierwsze a nie że jakaś Święta Mądrość, gdyż to drugie tłumaczenie jest mniej poprawne. Świątynia sie nazywa Hagia Sophia czyli Boża Mądrość. Riddick 21:24, 23 paź 2007 (CEST)

Widze, walczenie o prawde w wikipedii jest bezcelowe, bo i tak kłamstwa takich osób jak Radomil i spółka zawsze są a prawda jest blokowana. Poziom polskiej wikipedii jest żenujący Luter 13:47, 7 lis 2007 (CET)

W tej dyskusji posunięto się do małej manipulacji. Jeśli ktoś używa jako argumentu ilości wyświetleń w Google to powinien to robić rzetelnie. Mianowicie powinien dać konkurencyjne nazwy w cudzysłów. Wtedy dla "Kościół Świętej Mądrości" są 184 trafienia, a dla "Kościół Mądrości Bożej" - 2310. "Kościół Mądrości Świętej" - 0 "Kościół Bożej Mądrości" - 35

Jest oczywiste, że związek słów "kościół" i "święty" w jednym tekście wystąpi częściej niż związek "kościół" i "boży". Po prostu większość wezwań kościołów w Polsce i na świecie jest do jakiegoś świętego. Dlatego aby otrzymać racjonalny wynik trzeba obie konkurencyjne nazwy dać w cudzysłów. Wtedy można się dopiero przekonać czy dominuję "święta mądrość" czy "mądrość boża". :) Pozdrawiam Grze84 (dyskusja) 22:37, 10 wrz 2008 (CEST)

Nieważne co dominuje, ważne, że poprawne tlumaczenie to "Boża Mądrość" poza tym, jeszcze dochodzi do tego, że zdanie zawarte tutaj że Święta Mądrość odnosi się do Bożej Mądrości jako jednego z atrybutów Boga jest całkowicie pozbawione merytorycznego sensu, bo Boża Mądrość z natury już jest Święta. Nie można pozwolić na to, aby złe tłumaczenie "Święta Mądrość" było podane jako poprawne. To że ktoś z zaciekłością zmienia poprawne tłumaczenie na błędne i dodaje bezsensowne zdanie świadczy tylko o tym, że ktoś jest niedojrzały i uważa sie za nieomylnego.

"Αγιος" to DOSŁOWNIE "święty". Zrozumienie pojęcia "DOSŁOWNIE" jest w tym przypadku kluczem do zrozumienia zdania. Zaś ataki osobiste pozostawię bez komentarza - świadczą przecież o autorze. Radomil dyskusja 22:55, 10 gru 2008 (CET)

Gościu, Twoje tłumaczenie to "kali jeść" jak nie umiesz tłumaczyć to nie bierz sie za to. Zostaw to nam, tym który ukończyli filologie grecką, i nie wypisuj bzdur, bo tylko mylisz ludziom i głosisz kłamstwa. Jak masz jakieś problemy, to nie przedstawiaj ich tutaj.

No cóż. Przykro mi, że nie pojąłeś czym jest tłumaczenie dosłowne. Nie wiem jak by Ci jeszcze ten termin przybliżyć. Proszę też, popracuj nad kulturą wypowiedzi, która w przypadku powyższego tekstu pozostawia sporo do życzenia. Radomil dyskusja 22:28, 15 gru 2008 (CET)

Święta Zofia

Jedno jest pewne. NIGDY nie należy mówić o tej świątyni "Kościół św. Zofii". Kościół prawosławny czcił wprawdzie i nadal czci pamięć św. męczennicy Zofii oraz jej córek o imionach Pistis (Wiara), Elpis (Nadzieja) i Agape (Miłość), ale oczywiście nie jej poświęcono ten kościół. Nawiasem mówiąc, po cerkiewnosłowiańsku mówi się "Swiataja Sofija" na Mądrość Bożą, a "Swiaszczennomuczenica Sofija" na św. męczennicę Zofię. Pod tym samym wezwaniem są znane na cały świat cerkwie w Ochrydzie, Sofii (właśnie ona dała nazwę miastu), Salonikach, Kijowie i Nowogrodzie Wielkim. --Harryangel (dyskusja) 16:39, 7 kwi 2009 (CEST)

kościół/cerkiew

W literaturze świątynie bizantyńskie są w ogromnej większości przypadków określone jako kościoły, a nie cerkwie.

np.:

• Anna Różycka-Bryzek [w:] Historia Kultury Bizantyńskiej, Warszawa 2002, s. 193-195.
• H. Bynes, N. Moss, Bizancjum - wstęp do cywilizacji wschodniorzymskiej, Warszawa 1964 s. 22-23 i nast.
• G. Ostrogorski, Dzieje Bizancjum, Warszawa 2008, s. 109 i nast.
• Hans Wilhelm von Haussig: Historia Kultury Bizantyńskiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1980, s 150 i n.
• Michael Angold, Cesarstwo Bizantyńskie 1025-1204: historia polityczna, Wrocław 1993, s 22, 296 i inne.

Określenie cerkiew Hagia Sofia czy cerkiew Mądrości Bożej jest w literaturze przedmiotu stosunkowo mało popularne.

Biorąc pod uwagę, że w artykule tym przytaczane są źródła, które odnoszą się do Hagii Sofii jako do "kościoła", a nie cerkwi zmieniając to słowo powodujemy że odwołanie jest nieadekwatne. Dobrym przykładem jest tu Encyklopedia kultury Bizantyńskiej, która mówi o kościele.

Co więcej w VI wieku nie istniał jeszcze wyodrębniony kościół prawosławny (nie wdając się w spór, który kościół wyodrębnił się z którego i kto miał w tym sporze rację). Istniał jeden powszechny kościół chrześcijański, którego drugim co do znaczenia ośrodkiem był Konstantynopol.

Z tego względu przywracam określenie kościół jak w źródłach.

Jeżeli ktoś ma odmienne zdanie proszę o zabranie głosu w dyskusji.

Pozdrawiam Grze84 (dyskusja) 16:14, 30 sie 2009 (CEST)

Szczegóły

Opis mozaiki z absydy głównej zaprzecza temu co widzimy na fotografii. Albo też fotografia nie przedstawia tej właśnie mozaiki. Kotara (dyskutuj) (dyskusja) 11:44, 24 maj 2012 (CEST)

ikonoklazm islamu?

Czy przywróceniu budynkowi funkcji meczetu, gdzie panuje zakaz umieszczania ludzkich wyobrażeń istot świętych, teraz nawet radykalniejszy, grozi chrześcijańskim malowidłom i mozaikom, czy mogą być uznane za bałwochwalstwo i zniszczone, zdemontowane, czy zasłonięte, jak w Daesz lub u talibów?