Dina Proniczewa
 Dina Proniczewa podczas zeznania jako świadek w czasie procesu przeciwko członkom niemieckiej policji odpowiedzialnej za okupowany region kijowski, 24 stycznia 1946 | |
| Data i miejsce urodzenia |
7 stycznia 1911 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1977 |
| Zawód, zajęcie |
aktorka |
Dina (Wera) Mironowna Proniczewa, ukr. Діна Миронівна Пронічева (ur. 25 grudnia 1910?/7 stycznia 1911 w Czernihowie, zm. 1977) – sowiecka żydówka, aktorka w Kijowskim Teatrze Lalek, ocalała z masakry w Babim Jarze w Kijowie w dniach 29–30 września 1941 roku[1].
Początkowo podarła dowód osobisty, twierdziła, że nie jest Żydówką i tylko kogoś odprowadza, ale Niemcy i tak postanowili ją rozstrzelać, aby nie była świadkiem. Kazano jej pomaszerować do wąwozu i zmuszono do rozebrania się. Skacząc przed postrzeleniem i upadając na inne ciała, udawała martwą w stosie trupów. Gdy naziści nadal strzelali do rannych lub dyszących ofiar pozostawała nieruchomo. Chociaż esesmani zasypali masowy grób ziemią, w końcu udało jej się wdrapać na ziemię i uciec. Ponieważ było ciemno, musiała unikać latarek nazistów dobijających pozostałych przy życiu, rannych i dyszących w grobie ofiar. Była jedną z niewielu ocalałych z masakry. Znanych jest co najmniej 28 innych ocalałych[2][3][4]. Była jednak jedyną ocalałą osobą, która później zeznawała w procesie zbrodni wojennych w Kijowie 24 stycznia 1946 roku. Później opowiedziała swoją historię pisarzowi Anatolijowi Kuzniecowowi, który włączył ją do swojej powieści Babi Jar, opublikowanej w Yunost w 1966 roku[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ray Brandon, Wendy Lower, United States Holocaust Memorial Museum, The Shoah in Ukraine : history, testimony, memorialization, Bloomington: Indiana University Press, 2008, ISBN 978-0-253-35084-8, OCLC 173248974 [dostęp 2022-03-11].
- ↑ З протоколу допиту в НКВС у якості свідка О. Книш, яка врятувалася від розстрілу в Бабиному Яру [online], Електронне видання «Бабин Яр: людина, влада, історія» [dostęp 2022-03-11] (ukr.).
- ↑ З протоколу допиту в КДБ у якості свідка Я. Экеля, який врятувалася від розстрілу у Бабиному Яру [online], Електронне видання «Бабин Яр: людина, влада, історія» [dostęp 2022-03-11] (ukr.).
- ↑ Znanych jest co najmniej 29 osób według: Известия.Ру: Рувим Штейн, чудом спасшийся с места казни: "Наверное, я настоящий умер там, в Бабьем Яре" [online], web.archive.org, 22 listopada 2010 [dostęp 2022-03-11] [zarchiwizowane z adresu 2010-11-22].
- ↑ Heritage [online], web.archive.org, 14 marca 2008 [dostęp 2022-03-11] [zarchiwizowane z adresu 2008-03-14].
Czytaj dalej
[edytuj | edytuj kod]- A. Anatoli (Anatolij Kuzniecow), przeł. Piotr Tymiński, (2018), Babi Jar, Fundacja Historia PL. ISBN 978-83-65678-41-6