Przejdź do zawartości

Czatoża

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Czatoża
przysiółek wsi
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

suski

Gmina

Zawoja

Część miejscowości

Zawoja

Strefa numeracyjna

33

Kod pocztowy

34-222[2]

Tablice rejestracyjne

KSU

SIMC

0077818

Położenie na mapie gminy Zawoja
Mapa konturowa gminy Zawoja, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Czatoża”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Czatoża”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Czatoża”
Położenie na mapie powiatu suskiego
Mapa konturowa powiatu suskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Czatoża”
Ziemia49°36′43″N 19°30′05″E/49,611944 19,501389[1]

Czatoża (Zawoja – Czatoża) – przysiółek wsi Zawoja w Polsce, położony w województwie małopolskim, w powiecie suskim, w gminie Zawoja[3][4], w dolinie potoku Jałowiec, zwanego też Czatożanką[5] Stare nazwy przysiółka to: Ciatoża i Dzika Dziura[6]. Wchodzi w skład sołectwa Zawoja Górna.

W latach 1975–1998 przysiółek administracyjnie należał do województwa bielskiego.

Dzwonnica Loretańska w Zawoi Czatoży
Trzy piwniczki w Zawoi Czatoży

Atrakcje turystyczne

[edytuj | edytuj kod]
  • Stacja narciarska Czatoża z trzema wyciągami orczykowymi (dwa długości 410 metrów, jeden długości 150 metrów);
  • Dzwonnica Loretańska – jeden z symboli Zawoi, charakterystyczny element krajobrazu Beskidów Zachodnich, według wierzeń górali, dźwięk dzwonu chronił od szkód wywoływanych przez burze; dzwoniono również ostrzegając przed pożarem[7]. Dzwonnica ma konstrukcję słupową, z niewielkim daszkiem ochraniającym mały dzwonek z przymocowaną liną (wprawiającą w ruch). Codziennie o godzinie 12, dzwonniczka odzywa się, dzwoniąc na Anioł Pański;
  • Trzy piwniczki – kolejny symbol Zawoi, również charakterystyczny element krajobrazu okolic Babiej Góry; niegdyś obecne w każdym gospodarstwie jako magazyn do przechowywania płodów rolnych (ziemniaków buraków i innych warzyw); ściany wykonywane z kamiennych głazów; piwniczki zagłębiano w zbocza niewielkich wzniesień (ziemia stanowiła dodatkową warstwę izolacyjną); piwniczki zachowane w Czatoży są fragmentem całej ulicy tego typu magazynów;
  • Szlaki turystyczne w Zawoi – Czatoży:
szlak turystyczny niebieski – na Przełęcz Krowiarki przez Ośrodek Edukacyjny Babiogórskiego Parku Narodowego i Policzne;
szlak turystyczny żółty – na Babią Górę przez Markowe Szczawiny;
Przez Czatożę przebiegają również niektóre Ścieżki edukacyjne Babiogórskiego Parku Narodowego;

Ciekawostka

[edytuj | edytuj kod]

Zanim Czatożę zabudowano, była ona halą. Zbójnicy ugotowali tutaj podobno w żentycy bacę, który jakoby ukrywał przed nimi ser[8].

Znane osoby

[edytuj | edytuj kod]

W Czatoży żył na przełomie XIX i XX w. i zmarł Wawrzyniec Szkolnik – przewodnik babiogórski i gawędziarz[8].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 19772
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1598 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. GUS. Rejestr TERYT
  5. Stanisław Figiel, Piotr Krzywda: Beskid Żywiecki. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006. ISBN 83-89188-59-7.
  6. Mała Encyklopedia Babiogórska, Władysław Midowicz (red.), Pruszków: Rewasz, 1992, s. 21, ISBN 83-85557-04-0, OCLC 749244498.
  7. Michał Zalewski: Dzwonki loretańskie. Kapliczki, krzyże i figury przydrożne, 2017. [dostęp 2017-07-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-12)]. (pol.).
  8. a b tamże