Chris Kyle
Christopher „Chris” Scott Kyle[1] (ur. 8 kwietnia 1974 w Odessie w Teksasie, zm. 2 lutego 2013 w Glen Rose[2]) – amerykański wojskowy, żołnierz United States Navy SEALs. Najskuteczniejszy snajper w historii sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych, podczas misji w Iraku zastrzelił 255 osób, z czego 160 trafień zostało oficjalnie potwierdzonych przez Pentagon[3][4].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Chris Kyle służył w wojsku w latach 1999–2009 i czterokrotnie wyjeżdżał na misje do Iraku. Był dwukrotnie ranny i sześciokrotnie przeżył bliski wybuch miny, w czasie II bitwy o Faludżę zastrzelił 40 rebeliantów. Po tym wydarzeniu nazywany był „Legendą”. W Ar-Ramadi wrogowie nazwali go Szajtan ar-Ramadi (Diabeł z Ramadi) i wyznaczyli nagrodę za jego głowę. Najbardziej spektakularnym sukcesem snajpera było zastrzelenie w Iraku bojownika z odległości 1920 m[5] przy pomocy karabinu McMillan Tac-338, nabojem .338 Lapua i lunety z 25-krotnym powiększeniem[6]. Kyle był wielokrotnie nagradzany medalami za odwagę, m.in. dwa razy otrzymał Medal Srebrnej Gwiazdy i pięciokrotnie Brązową Gwiazdę[7]. W Iraku współdziałał m.in. z GROM-em[8].
W 2009 roku Kyle opuścił US Navy i z żoną oraz dwojgiem dzieci przeniósł się do Teksasu. Po odejściu ze służby kierował Craft International, firmą ochroniarską, która prowadzi szkolenia dla snajperów i z zakresu bezpieczeństwa[9]. W 2012 wydał autobiograficzną książkę American Sniper[10], która również ukazała się w języku polskim pt. Cel snajpera[11].
W 2012 roku odwiedził Polskę promując swoją książkę[8].
Chris Kyle zginął 2 lutego 2013 roku w wyniku postrzelenia na ranczu Rough Creek w Glen Rose w teksańskim hrabstwie Somervell. Został zastrzelony przez chorego psychicznie żołnierza, któremu pomagał[12]. Razem z Kylem zginął inny były żołnierz, Chad Littlefield. Eddie Ray Routh (podejrzany o te morderstwa) został tego samego dnia zatrzymany przez lokalną policję[1].
Został pochowany na cmentarzu stanowym miasta Austin w Teksasie.
11 lutego 2015 roku rozpoczął się proces Eddiego Ray Routha, mordercy Chrisa Kyle’a i Chada Littlefielda. 25 lutego 2015 roku został on skazany na dożywotnie więzienie bez prawa do wcześniejszego zwolnienia.
20 lutego 2015 roku w Polsce, a 11 listopada 2014 roku na świecie, premierę miał film bazujący na historii Chrisa oraz jego autobiografii. Film nosi tytuł Snajper (ang. American Sniper), został wyreżyserowany przez Clinta Eastwooda. Film otrzymał 6 nominacji do Oskara.
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Silver Star – dwukrotnie
- Bronze Star z okuciem V – pięciokrotnie
- Navy and Marine Corps Commendation Medal
- Navy and Marine Corps Achievement Medal – dwukrotnie
- Odznaka US Navy SEALs
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Adam Bernstein: Chris Kyle, Navy SEAL and author of ‘American Sniper,’ dies. articles.washingtonpost.com, 3 lutego 2013. [dostęp 2013-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-16)]. (ang.).
- ↑ Słynny snajper, „Diabeł” z amerykańskiej armii zastrzelony w Teksasie (3/02/2013).
- ↑ Operation al-Fajr (Dawn) Operation Phantom Fury [Fallujah]. globalsecurity.org. [dostęp 2012-07-20].
- ↑ Zastrzelił 255 osób – oto najkrwawszy snajper USA. wp.pl, 4 stycznia 2011. [dostęp 2012-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 lutego 2012)].
- ↑ Meet the big shot – SEAL is America’s deadliest sniper. www.nypost.com, 1 stycznia 2011. [dostęp 2012-07-20].
- ↑ Chris Kyle: Snajper. Historia najniebezpieczniejszego snajpera w dziejach armii amerykańskiej. Kraków: Znak, 2015. ISBN 978-83-240-2685-2.
- ↑ Chris Kyle – biogram. harpercollins.com, 3 stycznia 2012. [dostęp 2012-07-20].
- ↑ a b Najlepszy snajper świata nie żyje. polska-zbrojna.pl, 3 lutego 2013. [dostęp 2013-02-03].
- ↑ Strona Craft International. [dostęp 2012-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-11)].
- ↑ American Sniper. The Autobiography of the Most Lethal Sniper in U.S. Military History. harpercollins.com, 3 stycznia 2012. [dostęp 2012-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (11 stycznia 2012)].
- ↑ Wrogowie go nienawidzili, Ameryka podziwiała. Historia najniebezpieczniejszego snajpera w dziejach amerykańskiej armii. www.gazeta.pl, 20 lipca 2012. [dostęp 2012-07-20].
- ↑ Chris Kyle zastrzelony w Teksasie. www.special-ops.pl, 3 lutego 2013. [dostęp 2013-02-03].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Manny Fernandez , Michael Schwirtz , Untouchable in Iraq, Ex-Sniper Dies in a Shooting Back Home [online], nytimes.com, 3 lutego 2013 [dostęp 2013-10-16] (ang.).
- ISNI: 0000000122735655
- VIAF: 172647859
- LCCN: n2011048635
- GND: 1026855551
- NDL: 001108981
- BnF: 16982154w
- SUDOC: 168056445
- NLA: 54954420
- NKC: hka2012730100
- BNE: XX5462537
- NTA: 369624017
- BIBSYS: 9069443
- CiNii: DA18179220
- PLWABN: 9810618440005606
- NUKAT: n2012150523
- J9U: 987007332712105171
- PTBNP: 1559993
- CANTIC: a12105612
- LNB: 000221578
- CONOR: 242163811
- KRNLK: KAC201426374