Celina Michałowska
 Piotr Michałowski, Portret córki artysty Celiny na koniu, ok. 1853 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Dziedzina sztuki | |
Celina Michałowska (ur. 1837 w Krakowie, zm. 23 sierpnia 1916 w Jarosławiu) – polska malarka i zakonnica[1].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Była córką malarza Piotra Michałowskiego i jego żony Julii z Ostrowskich. W 1868 wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr Niepokalanek w Jazłowcu. W 1873 roku złożyła śluby wieczyste[1].
Działalność artystyczna i literacka
[edytuj | edytuj kod]Działalność artystyczna
[edytuj | edytuj kod]Malarstwa uczył ją ojciec. Zajmowała się przede wszystkim twórczością portretową oraz malarstwem religijnym[2]. Po wstąpieniu do zakonu uczyła rysunku i malarstwa dziewczęta, które uczęszczały do prowadzonej przez zakonnice szkoły[2]. Michałowska miała w klasztorze własną pracownię, gdzie powstawały liczne prace, które trafiały jako wyposażenie do kolejnych domów zgromadzenia, kościołów czy cerkwi na Podolu[1]. Część prac pozostawiła bez sygnatury[3]. Zaprojektowała także wystrój kaplicy klasztoru niepokalanek w Jarosławiu[3].
Elżbieta Charazińska tak charakteryzowała jej twórczość:
Twórczość Celiny Michałowskiej obejmuje malarstwo religijne i portretowe. Jej nieliczne, zachowane, wczesne prace wykazują bardzo silny wpływ malarstwa ojca, zarówno w tematyce dzieł, jak i w sposobie kompozycji oraz środków warsztatowych – szerokiej plamy barwnej, umownej szkicowości. Pojedyncze ocalałe akwarele przedstawiają studia portretowe, jeźdźców konnych i zwierzęta. Znane jedynie z reprodukcji wielopostaciowe sceny religijne przeznaczone do dekoracji domu zakonnego w Jazłowcu oraz późniejsze duże kompozycje, znajdujące się w Nowym Sączu, są utrzymane w konwencji akademickiej idealizowanej sztuki religijnej. Zespół dziewięciu portretów sióstr zakonnych oraz portret własny, powstałe na przełomie XIX i XX wieku, cechuje schematyzm pozy i uproszczony modelunek (znajdują się w domu Zgromadzenia Sióstr Niepokalanek w Szymanowie k. Warszawy)”[2].
Działalność pisarska i translatorska
[edytuj | edytuj kod]Była autorką (wydanej anonimowo)[4] biografii swojego ojca pt. Piotr Michałowski. Rys życia, zawód artystyczny, działalność w życiu publicznym (Kraków 1911)[5]. Przetłumaczyła z języka angielskiego powieść religijną kardynała Nicolasa Wiesemana pt. Fabiola (pierwsze wydanie – Kraków 1857)[2][1].
Dzieła malarskie
[edytuj | edytuj kod]Zachowane
[edytuj | edytuj kod]- Autoportret, kolekcja prywatna w Krakowie[1]
- Krakowiak na koniu, akwarela, ok. 1863, Ossolineum[1]
- trzy malowidła ścienne w klasztorze niepokalanek w Jazłowcu: Święta Rodzina, klęcząca zakonnica, kompozycja z trzema aniołami[1]
- dziewięć portretów sióstr niepokalanek, przełom XIX i XX wieku, klasztor niepokalanek w Szymanowie[2]
- Portret chłopca, akwarela, Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego (oddział Muzeum Narodowego w Krakowie)[1]
- Portret mężczyzny na koniu, akwarela, Muzeum Narodowe w Warszawie[1]
- Siedzący pies, 1855, akwarela, Muzeum Narodowe w Warszawie[1]
- Święta Kinga, obraz ołtarzowy, klasztor niepokalanek w Nowym Sączu[1]
Niezachowane – znane z reprodukcji, opisów lub wzmianek
[edytuj | edytuj kod]- Matka Boska, 1874, obraz ołtarzowy w kaplicy niepokalanek w Jarosławiu[1]
- Zmartwychwstanie, 1890, obraz ołtarzowy w kaplicy w Niżniowie, zniszczony[1]
- Członek Bractwa Różańcowego parafii Ruszcza, Koń, wzmiankowane w zbiorach prywatnych w Krakowie[1]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Jan K. Ostrowski i Urszula Leszczyńska, Michałowska Celina [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających (zmarłych przed 1966 r.). Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 5, red. J. Derwojed, Warszawa 1993, s. 512.
- ↑ a b c d e E. Charazińska, Celina Michałowska, [w:] Artystki polskie. Katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Warszawie, red. Agnieszka Morawińska, Warszawa 1991, s. 243.
- ↑ a b M. Kulesza, Amazonka, malarka, zakonnica. O Celinie Michałowskiej, „Tematy i Konteksty” 2019, nr 9 (14), s. 556.
- ↑ W miejce autora wydrukowano "Z PAPIERÓW RODZINNYCH ZEBRAŁ N.N......". Zob.: https://polona.pl/item-view/d868401f-487a-4f23-b693-383d87b71588?page=6
- ↑ Piotr Michałowski: rys życia, zawód artystyczny, działalność w życiu publicznem [online], Polona [dostęp 2020-11-21].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Charazińska E., Celina Michałowska, [w:] Artystki polskie. Katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Warszawie, red. Agnieszka Morawińska, Warszawa 1991, s. 243.
- Kulesza M., Amazonka, malarka, zakonnica. O Celinie Michałowskiej, „Tematy i Konteksty” 2019, nr 9 (14), s. 540-567.
- Ostrowski J. K., Leszczyńska U., Michałowska Celina [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających (zmarłych przed 1966 r.). Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 5, red. J. Derwojed, Warszawa 1993, s. 512.